2.8. Халық, ру, тайпаға, жер-су аттарына байланысты қалыптасқан атаулар. Мұндай атаулар әрбір халықтың, ру-тайпаның, қолөнер бұйымдарындағы өзіндік ерекшелігін, ұлттық ерекшелікті, заттардың қайдан шыққанын яки әкелгенін білдіреді. Киім атаулары: ноғай бөрік, арғын тымағы, алты сай тобықты тымағы, сегіз сай уақ тымағы, т.б.
Кілем атаулары: арабы кілем (түйе жүнінен тоқылған түксіз кілем), бұхары кілем (түкті кілем), керей үлгі (керей тайпасының кілемі), торғай түр кілем (Торғай өңірінің кілемі), т.б.
2.9. Формасына (пішініне) байланысты қалыптасқан атаулар. Бір топ киім атауларының қалыптасуына заттың формасы уәж болған. Мысалы: күмпей шапан – түйе жүнінен сырып тігілген, сыру аралықтары күмпиіп көрінетін шапан. Нар өркеш бөрік – төбесін нардың өркеші сияқты, ал алды-артын тікшелеу етіп тіккен бөрік. Киім жағасының формасына қарай айтылуы – жүрек жаға, домалақ жаға, құлақ жаға. Бас киімнің құмыра бөрік, сәукеле қалпақ деп аталатын түрлері бар.
Достарыңызбен бөлісу: |
