Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясы М. О.Әуезов атындағы Әдебиет және Өнер Институты


ҚАЗЫБЕКТІҢ БІР ЕР ТУРАЛЫ АЙТҚАН БИЛІГІ



бет64/110
Дата22.12.2021
өлшемі1,11 Mb.
#127480
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   110
Байланысты:
аза стан Республикасы ылым Академиясы М. О. уезов атында ы де

ҚАЗЫБЕКТІҢ БІР ЕР ТУРАЛЫ АЙТҚАН БИЛІГІ

¥лы жүз Үйсіннің бір адамы, Төле биге келіп:

  • Кіші жүздегі бір адамда бір ер бар. Мұндай ерді үш жүздің баласында ешкім мінген жоқ. Мен ол ерге сонша қызыққаныммен ер иесінің байлығы мен мырзалығы менен кем емес, дүние, пұлға қызықпайды. Сұрағаныма бермейді. Сіздің тіршілігіңізде осы ерді алып, бір ерттеніп мінсем деген ойым бар, биеке!—депті. Төле оған:

  • Мен тірі тұрғанда ол тілегіңе де жетерсің. Кіші жүз өзінің асына шақырып отыр, Осы асқа сол мырзаң да келіп қалар. Сонда ретін тап та, жүгініске түсетін қамыңды қарастыр. Оған билікті мен айтпағанда, кім айтар дейсің?— дептіі.

  • Үш жүздің баласы аста бас қосқанда, ерге құмартқан бай үш-төрт жылпың жігіттерін дайындап алыгі, өзі білетін ерді іздепть Асқа ер иесі де келген екен, түсіп атын байлатып қойғанда, әлгі жылпьщ жігіттер:

  • Мынау көк арғымақтың иесі кім, үстіндегі ерін танып тұрмыз. Бұл ермен жесірге бергісіз атымыз бірге жоғалып еді,— деп, айт-ұйт жоқ атты ер-мерімен алып кетіпті. Мұндай нақақ-қорлыққа жаны күйген ат иесі Төле биге келіп жайын айтса, ұлы жүз адамдарыңа қарап:

  • Таныған еріңді ал да, атын өзіне қайтарыңдар, екі арыс елдің арасында бір тай әрі де, бері де жүрмей ме, жоғалған атыңды кумай-ақ қой!— депті..

Қатты назаланған кіші жүз жігіттері төбелес шығар-айын десе, ас өзінікі, ел бүлінеді. Төбелес шығармайын десе көрінеу жасалған қиянат қүйдіріп барады. Сонда астың аяғында Мәме би:

  • Ара ағайын Келдібектің Сарысы бұған не айтады екен?— деп Қазыбекке кісі жіберіпті. Қазыбек тарауға бет алған елді тоқтатып, ұлы жүз бен кіші жүзді екі жаққа отырғызып, ерді ортаға қойғызыпты. Содан кейін екі жаққа да ештеме деместен сабаумен ерді нұқып тұрып:

Қапталың қайың, қасвщ без,

Қалмамбет шапқан бір ерсің.

¥лы жүз бен кіші жүз,

Бір ерге қайтіп мінерсің? ;

Бүйте берсең, әй, Төле,

Сен де бір күні өлерсің.

Теріс билік айтсаңыз,

Тәңір алдында не дерсің?

Осы ер орнына қайтады:

Осы ер орнына қайтпаса,

Қалменіңмен күйрейсің!—

деп жүріп кетіпті.

Ұлы жүз жағы тұспалға жөнді түсінбей:

  • Қазыбек не деп кетті?— деп Төле биден сұрапты. Сонда Төле би:

  • He деп кетуші еді. Келдібектің Сарысы айтпайды, айтса сол айтқанынан қайтпайды. Орта жүз бен кіші жүз жабылып кетсе, бізден не қалады, ерді орнына апарып тастаңдар!— депті.і





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   110




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет