Ќазаќстан Республикасы Конституциясыныѕ 52-бабыныѕ
жүктеу/скачать 7,99 Mb.
|
| АНЫҚТАДЫ:
1999 жылғы 8 маусымда Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесiне Алматы қалалық сотының, жоғарыда көрсетiлген соттың шаруашылық iстер жөнiндегi алқасының өндiрiсiнде Алматы қаласы прокурорының Алматы қаласының "Интерколледж" Қазақ аумақаралық адвокаттар алқасының құрылтайшылық құжаттарын жарамсыз деп тану туралы Алматы қаласының әдiлет басқармасына, Алматы қаласының әкiмiне, Алматы қаласының "Интерколледж" Қазақ аумақаралық адвокаттар алқасына талабы бойынша N 147 пд/8 iс қаралуда деп көрсетiлген ұсынымы келiп түстi. Алматы қалалық соты, "Адвокаттық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының "облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың аумағында бiр адвокаттар алқасы құрылуы және әрекет етуi мүмкiн" деп белгiлейтiн 20-бабы 3-тармағының нормасы, қызметi "Қоғамдық бiрлестiктер туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен реттелетiн, Қазақстан Республикасы азаматтарының бiрлесу бостандығына құқығын баянды ететiн Конституцияның 23-бабы 1-тармағының нормасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Конституциясының 39-бабы 1-тармағының нормасына қайшы келуiн көрiп, iс бойынша өндiрiстi тоқтата тұрған. Мәселенi мән-жайлы қарауда Конституциялық Кеңес мынаны ескердi. Қоғамдық бiрлестiктердегi еркiн мүшелiктен айырмашылығы, адвокаттар алқасы адвокаттық қызметпен шұғылдануға құқы бар тұлғалардың қатарынан, Қазақстан Республикасы Конституциясының 13-бабының 3-тармағына сәйкес әркiмге, соның iшiнде заңда белгiленген жағдайларда тегiн, бiлiктi заң көмегiн көрсету үшiн("Адвокаттық қызмет туралы" Заңның 6-бабы) және қылмыстық iстердi қарауда мiндеттi түрде қатысу тәртiбiнде (Қазақстан Республикасы Қылмыстық iс жүргiзу кодексiнiң 71 бабы) құрылады. "Адвокаттық қызмет туралы" Заңның 27-бабына сай, адвокаттық алқаларға мүшелiк мiндеттi болып табылады және бiрқатар арнайы талаптармен шартталады, ал адвокаттардың қызметi Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Лицензиялау туралы" конституциялық заң күшi бар 1995 жылғы 17 сәуiрдегi Жарлығының 10-бабының 4) тармақшасына сәйкес лицензиялауға жатады. Мемлекет облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың аумағында әрекет ететiн бiрыңғай адвокаттар алқасына жеке және заңды тұлғаларға бiлiктi заң көмегiн көрсету, еңбек ақысын төлеу заңмен мемлекет есебiне жатқызылған бұл адвокаттар алқалары мүшелерiнiң сот төрелiгiн жүзеге асыруға қатысуын қоса отырып, конституциялық-құқылық мiндетiн жүктейдi (ҚIЖК-нiң 71-б. және АIЖК-нiң 90-1-б.) Аймақтық және жергiлiктi қоғамдық бiрлестiктерге мүше болу лицензиялаумен шартталмаған; Конституцияның 5-бабымен және "Қоғамдық бiрлестiктер туралы" Заңның 4-бабымен қоғамдық бiрлестiктерге мемлекеттiк органдардың қызметiн жүктеуге жол берiлмейдi. Адвокаттар алқасына жеке тұлғалар да (адвокаттар), заңды тұлғалар да (заң консультациялары, қалалар мен елдi мекендердегi, соның iшiнде бiр адвокат құрған, адвокаттық кеңселер ["Адвокаттық қызмет туралы" Заңның 32, 33 баптары]) кiруi мүмкiн. Сол арқылы "Адвокаттық қызмет туралы" Заңмен заң көмегiн көрсету үлгiсiнiң көп түрлiлiгi мен жеңiлдiгi және жеке және заңды тұлғалардың оларды таңдап алу бостандығы қамтамасыз етiлген. Қоғамдық бiрлестiктерге, олар туралы заңға сай, өз мүшелерiнiң мүддесiн көздеп кәсiби дайындығына және қоғамдық қызметiнiң түрiне қатыссыз тек қана жеке тұлғалар кiредi. Демек, адвокаттар алқасы өзгеше, коммерциялық емес заңды тұлғалардың дербес ұйымдық-құқылық формасы болып табылады (ҚР АК-нiң 34-бабы (жалпы бөлiм) және Қазақстан Республикасы Конституциясының 23-бабы 1-тармағының әрекетiне ұшырамайды, ал оның "Адвокаттық қызмет туралы" Заңда белгiленген құрылуы мен қызметiнiң принциптерi, осы Заңның 20-бабының 3-тармағымен белгiленгенiн қосқанда, конституциялық емес, Қазақстан Республикасы азаматтарының, қызметi Конституцияның 23-бабына сай жеке Заңмен реттелетiн бiрлестiктерге бiрiгуге жалпы құқын шектейдi деп саналуы мүмкiн емес. Бiр облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың аумағында, өзiнiң аталуына сәйкес әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң атауын енгiзген бiр адвокаттар алқасының құрылуы туралы норма Конституцияның 39-бабының 1-тармағына қайшы келмейдi, себебi "Адвокаттық қызмет туралы" Заңның 20-бабының 3-тармағы адамның және азаматтың конституциялық және нендей бiр өзге құқықтарын шектеуге бағытталмаған. Бұл норма Қазақстан Республикасы Конституциясының 13-тармағына сәйкес оларға бiлiктi және мiндеттi заң қорғауына кепiл болуға қаратылған. Бұл да Қазақстан Республикасы Конституциясының 39-бабы 1-тармағының мақсаттарының бiрi болып табылады. Республика азаматтары ретiнде адвокаттардың бiрлесуге құқы өз мүшелерiнiң заңды мүдделерiн қорғау ортақ мақсатында ерiктi түрде құрылатын қоғамдық бiрлестiк (ассоциация) - Қазақстан адвокаттар одағы түрiнде, сондай-ақ, iс-әрекетi адвокаттық қызмет көрсетумен байланысты болмаған кез-келген басқа қоғамдық бiрлестiктерге кiру жолымен жүзеге асырылады. Баяндалғанның негiзiнде, Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 2-тармағын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi туралы" конституциялық заң күшi бар Жарлығының 37-бабын басшылыққа алып, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi жүктеу/скачать 7,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|