Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық

53
III
 БӨ
ЛІМ
8. Кесте бойынша өзара сөйлесіңіздер.
Үй
Көршілеріңіз / 
орналасқан жері
Өмір салты
Мен
жеке үйде
көп қабатты пәтерде
коттеджде
тұрамын.
Менің үйім
қала сыртында
қала маңында
жеке аулада
қала орталығында
орналасқан.
Мен
қала сыртында
қалада
ауылда
тұруды ұнатамын.
Онда
тарихи ескерткіштер
тамаша көрініс
қақпа
биік төбе
ағаш еден
баспалдақ
бар
.
Үйдің қасында
дүкендер
мейрамхана
кинотеатр
театр
саябақ
ойын алаңы
бар
.
Менің өмір сүру салтым
өте тыныш 
жалықтыратын
денсаулыққа пайдалы
денсаулыққа зиянды
қызыққа толы
сияқты.

Бұл үй 
жаңаша 
кең
тар
бұрын салынған.
Бұл 
өте тыныш
шулы
ауасы таза
 
жер.
Мен
үйде отырғанды
кітап оқығанды
спортпен айналысқанды 
ұнатамы
н.
ОҚыЛыМ
1. Оқыңыз. Мәтінге сәйкес келетін суретті табыңыз.
– Алма, сенің бөлмең қандай?
– Менің бөлмем өте кең және жарық. Бөлмемде үлкен 
үстел, теледидар, шкаф, жайлы диван және компьютер 
үстелі бар. Диван мен шкаф сол жақта, компьютер үстелі 
бұрышта тұр, үлкен үстел ортада, теледидар оң жақ 
бұрышта орналасқан. Терезеде перде, қабырғада әдемі 
сурет ілулі тұр. Еденде кілем жатыр. 
– Сіз қандай үйде тұрасыз?
– Мен көп қабатты үйде тұрамын. Ал өзіңіз ше?
– Мен жер үйде тұрамын. Біздің үйдің ауласы өте кең. 
Ауламызда бау-бақша, гараж, монша бар. Ал сіздердің 
аулаларыңыз қандай?
– Біздің үйдің ауласында балалар алаңқайы, әткеншек 
және теннис үстелі бар.
–Мынау сіздің жеке меншік үйіңіз бе?
– Иә, жеке меншік үйім. 
– Өте жақсы екен. Ал менің үйім Астана қаласында. 
Мұнда пәтер жалдап тұрамын. 

54
III
 БӨ
ЛІМ
2. Сәйкестендіріңіз.
Сіз қандай үйде тұрасыз? 
Иә, бар.
Сіздің үйіңіз қай жерде?
Көпқабатты үйде.
Сіздің пәтеріңізде неше бөлме бар?
Оң жақта.
Сіздің аулаңызда бау-бақша бар ма?
Төрт бөлме.
Жуынатын бөлме қай жерде?
Жайлы. 
Сіз неше бөлмелі үйде тұрасыз?
Алматы қаласында.
Сіздің пәтеріңіз қандай? 
Екі бөлмелі.
3. Оқыңыз.
Әлемнің алып қалалары
Кейбір қалаларға барған кезде сіз «Міне, керемет! 
Қала деп осыны айт!» деген кездеріңіз болды ма? Немесе 
«Мынау нағыз лас қала ғой. Адамдары қалай өмір сүреді? 
Экологиясы тым нашар екен, мұндай қаланы бұрын 
көрмеппін. Қашан кетемін бұл жерден?» деген кездеріңіз 
ше?
Әрине, барлық қала жақсы, керемет дей алмаймыз. 
Басқа мемлекетке, басқа қала туралы алдын ала біліп 
алғанымыз өзімізге жақсы. Әлем бойынша экономика, 
әлеумет, денсаулық сақтау, білім беру жүйелері, қоғамдық 
көлік мәселелері жөнінен Ванкувер, Вена, Цюрих бірінші 
орында тұр, ал Сидней, Оукланд және Копенгаген екінші 
тізімде екен. Бұл қалалар неге ерекше? 
Нью-йорк қаласы елуінші орында екен. Америка 
Құрама Штаттарының қалалары неге төменгі орында? 
Себебі, онда қылмыс өте көп. лондон халықаралық 
қатынастары өте жақсы дамыған қала екен. Тұманды 
алып қаланың жағымсыз жағы – климаты мен жол 
кептелісі.
Әлемдегі ең төменгі дәрежедегі қала – Конгодағы 
Браззавиль. Бұл қалада азаматтық көтеріліс бірнеше 
жылға созылған. 

55
III
 БӨ
ЛІМ
4. Дұрыс/қате ақпаратты белгілеңіз.
Дұрыс
Қате
Мәтін қалалар туралы.
Ең жақсы қала – Нью-йорк.
лондонда жол кептелісі көп.
Браззавиль – дәрежесі төмен қала. 
Өмір сүруге қолайлы қала – Ванкувер.
Шулы, қылмысы көп қала – Нью-йорк.
5. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Қай қала өмір сүруге қолайлы екен?
2. Ауа райы қолайсыз қай қала?
3. Тізімнің ең соңында тұрған қай қала? Неге ол ең соңында тұр?
4. Америка Құрама Штаттарының қалаларында тұру неге қауіпті?
5. Тізімнің екінші қатарында қандай қалалар тұр?
6. Сіз осы аталған қалалардың қайсысында болдыңыз?
7. Сіз осы тізіммен келісесіз бе?

жүктеу/скачать 10,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: