Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
Берілген суреттерде қан элементтері белгіленген
жүктеу/скачать 7,25 Mb. Pdf көрінісі
|
23 Білім алушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру бойынша оқу тапсырмаларының жинағы
|
Берілген суреттерде қан элементтері белгіленген. Сұрақ: Қан элементтерінің қай түрі бейнеленгендігін және олардың қандай қызмет атқаратындығын анықтаңыз? Жауабы: 6 тапсырма Санаторилер қылқан жапырақты ормандардың ортасына салынады. Сұрақ: Неліктен? Жауабы: Бұл өсімдіктер ауаға микробтарды өлтіретін фитонцид бөлгендіктен ауасы шипалы болады. 7 тапсырма Гормондар – дене жасушаларымен өңделетін және дененің басқа бөліктерінің жасушаларына әсер ететін сигналды бөлшектер. Гормондар қанға шашылады да, тек компетентті жасушалар деп аталатын таңдалған нысана- жасушаларға ғана әсер етедi. Олар берілген гормонмен арнайы рецептор арқылы реакцияға түседі. Химиялық құрылымы бойынша гормондарды 3 топқа бөлемiз: нәруыздық-пептидтік гормондар, мысалы, гипофиз және ұйқы безі; амин қышқылдарының туындылары, оларға қалқанша безінің гормондары жатады; стероидты гормондар, оларға бүйрек үстi безі, жыныстық гормондар жатады. 188 Гормондар дәрiлік заттар ретінде Гормон бөлшектерінің химиялық құрылымына байланысты науқастарға енгізілетін пішініде өзгереді. Пептидтік гормондар және амин қышқылдарының туындылары әрқашан күретамырға енгiзiледi. Егер олар таблеткалар түрінде енгiзiлсе, олар ас қорыту жолында амин қышқылдарына дейін ыдырайды да, өзінің ерекше құрылымдарын және функциясын жоғалтады. Сұрақ: Тізімдегі бос орындарды сөздермен толықтырыңыз: Жауабы: 8 тапсырма Теріде көп мөлшерде рецепторлар орналасқан. Олар арқылы біз жанасуды, қысымды, ұлпалардың зақымдануын, бізді қоршаған ортаның температурасын және ұстаған затты сеземіз. 189 Жалаңаш жүйке ұштары тек теріде ғана емес, сонымен қатар дәнекер ұлпасының барлық түрлерінде кездеседі. «Сипап сезу менискі» деп аталатын Меркель жасушалары сипап сезу және қысым рецепторлары болып табылады. Олар эпидермисте, әсіресе, шаш жоқ жерлерде орналасқан. Негізінен, саусақтың ұшында кездесіп, жылдам түйсіну тітіркендіргіштерін әр түрлі қарқынмен қабылдайды. Майсснер денешіктері, яғни сипап сезу денешіктері, нәзік жанасуды қабылдайды. Олар сипап сезу тітіркендіргіштерін дәл орналасуына және заттың пішінін анықтауға жауап береді. Олар қолдың, табанның, қабақтың, еріннің, емшектің және сыртқы жыныс мүшелерінің нағыз тері (дерма) дөңестерінде орналасқан. Руффини ұштары жылу рецепторлары болып табылады. Олар көбінесе еріннің, беттің және шынтақтың терісінде орналасқан. Краузе түйіндері суық рецепторлары болып табылады. Олар бүкіл дененің нағыз тері (дерма) дөңестерінде орналасқан. Әсіресе, ауыз қуысы мен көздің шырышты қабығында және бет пен саусақ терісінде көп кездеседі. Пиччини денешіктері, яғни қатпарлы капсулалы жүйке ұштары, қысым мен тербелістің өзгерісіне жауап береді. Нәтижесінде болып жатқан деформациялар жайында хабар береді. Олар тері асты ұлпаларында, әсіресе, саусақтарда, қуық қабырғасында, буындар мен бұлшық ет маңайында орналасқан. жүктеу/скачать 7,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|