Қазақстан республикасы

4 Оқу үдерісін ұйымдастыру ережелері

Кредиттік оқыту технологиясы білім алушы мен оқытушының оқу жұмысы көлемінің біріздендірілген өлшем бірлігі ретінде кредитті қолдану арқылы, білім алушының пәндерді таңдауы және реттілікпен оқуын өз бетінше жоспарлауы негізінде жүзеге асырылады.

Кредиттік оқыту технологиясы білім берудің барлық деңгейлері бойынша бұрын меңгерілген кредиттердің өспелі есебін білдіретін жинақтаушы болып табылады.

Кредиттік жүйемен оқытуда төмендегідей негізгі ұғымдар мен анықтамалар қолданылады:

30) постреквизиттер (Роstreguisite) - аталған пәнді оқыту аяқталғанда оларды зерделеу үшін меңгерілген білім, икемділіктер мен дағдыларды қажет ететін пәндер;

Эдвайзер-куратор – тиісті мамандық бойынша білім алушының тәлімгері ретінде оқыту траекториясын таңдауға (жеке оқу жоспарын қалыптастыруға), оқу барысында білім беру бағдарламасын игеруге ықпал жасайтын және университетте мемлекеттік жастар саясатын жүзеге асыратын оқытушы.

• 
  тіркеу кезінде ұйымдық-әдістемелік және кеңес беру жұмысын атқарады;
  
• 
  жұмыс оқу жоспары және пәндер каталогымен жұмыс жасау негізінде, білім алушыға пәндерді және оқытушыларды таңдауға көмектеседі;
  
• 
  болашақ мансап мәселесін шешуде, ғылыми зерттеулердің бағытын анықтауда, ғылыми жетекші мен біліктілік жұмыстарының тақырыбын таңдауда, кәсіптік тәжірибе өту базасын анықтауда кеңес бере алады;
  
• 
  бүкіл оқыту мерзімінде білім алушыларға жетекшілік жасайды;
  

• 
  курстың, факультеттің ерекшелігін және академиялық топтың мүдделерін қарастыра отырып, қолданыстағы нормативтік-нұсқаулық құжаттарымен белгіленген мәселелер бойынша өзіне бекітілген білім алушылармен жеке және ұжымдық кездесулер ескерілген жұмыс жоспарын жасайды;
  
• 
  білім беру бағдарламасын меңгеруге және білім алу траекториясын жасауға көмектеседі;
  

• 
  білім алушыларға жеке оқу жоспарын (ЖОЖ) жасауға көмектеседі. Қажет болған жағдайда, білім алушының жеке оқу жоспарына өзгерістер еңгізуге көмектеседі;
  
• 
  бекітілген білім алушылардың үлгеріміне бақылау жүргізеді, тіркеу бөліміндегі өз факультетінің тіркеушісімен тікелей жұмыс атқарады. Білім алушылардың паспорттарын жүргізеді;
  
• 
  білім алушының ЖОЖ-на енгізілген арнаулы пәндер шеңберінде эдвайзер-куратордың тиісті ғылыми ой-өрісі болуы қажет. Ол корпоративтік және кәсіптік этика ережелерін басшылыққа ала отырып, ПОҚ және білім алушылармен қарым-қатынас орнатып, өз жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауы керек;
  
• 
  білім алушылардың бекітілген жеке оқу жоспарларын орындауына жауапты;
  
• 
  академиялық үлгерімді жақсарту, тәртіп және сабаққа қатысу, унивеситеттің қоғамдық жұмыстарына қатысуға ынталандыру және т.б. мәселелер бойынша өзіне бекітілген білім алушылармен тәрбие жұмысын жүргізеді;
  
• 
  эдвайзер-куратор студенттердің талап-тілектерін, ішкі реттілік пен оқу тәртібінің бұзылу фактілерін кафедраға, деканатқа және университеттің қоғамдық ұйымдарына жеткізіп отырады;
  
• 
  өз жұмысы туралы кафедра мәжілісінде жыл сайын есеп береді.
  

• 
  барлық пәндер бойынша ағымдағы, аралық, және қорытынды бақылау жүргізу ережелерінің сақталуын тексеруге;
  
• 
  білім алушылардың академиялық жағдайы мен үлгеріміне қатысты мәселелерді қарайтын комиссиялардың (кеңестердің) жұмысына қатысуға;
  
• 
  өзіне бекітілген білім алушылардың үлгерімін қадағалауға;
  
• 
  университет әкімшілігінің немесе қоғамдық ұйымдардың оқу тобындағы студенттің дербес ісі бойынша шешімін жасауға қатысуға;
  
• 
  университетте тәрбие жұмыстарының инновациялық түрлері мен әдістерін қолдану жөнінде ұсыныстар енгізуге құқылы.
  

Тіркеу офисі білім алушының барлық оқу жетістіктерінің тарихын тіркейтін университеттің құрылымдық бөлімшесі болып табылады. Бұл академиялық қызметтің мақсаттарының бірі – оқу үдерісі мен білімді бағалау үдерісін бөлу және білім алушыларды аралық және қорытынды аттестациялаудан өткізу болып табылады.

• 
  білім алушылардың оқу жетістіктерінің тарихын тіркеу;
  
• 
  несиелік оқыту технологиясы бойынша білім алушының оқу үдерісін ұйымдастыру;
  
• 
  білімді бақылау түрлерін ұйымдастыру және білім алушылардың академиялық рейтингтерін есептеу, бүкіл оқу жылына білім алушыларды пәндерге тіркелуіне бақылау жүргізу;
  
• 
  күндізгі және сырттай (ҚБТ) оқу нысандары бойынша бітіруші студенттерінің ОЖСБ ұйымдастыру және өткізу;
  
• 
  күндізгі және сырттай (ҚБТ) оқу нысандарының рейтингтік бақылау нәтижелері бойынша сессияға жіберілмеген, сессия нәтижелері бойынша академиялық қарыздары бар және жұмыс оқу жоспарындағы пәндер бойынша академиялық айырмасы бар ауысқан, оқуға қайта қабылданған, академиялық демалыстан келген студенттер үшін ақылы негізінде жазғы семестрді ұйымдастыру және өткізу;
  
• 
  мамандықтың жұмыс жоспары мен білім алушылардың жеке оқу жоспарына бақылау жүргізу;
  
• 
  тьюторлар және эдвайзерлермен өзара байланыс;
  
• 
  несиелік оқыту технологиясы бойынша іс-қағаздарын жүргізу;
  
• 
  білім алушыларды тіркеу және есепке алу;
  
• 
  білім алушылардың білімін бақылау нәтижелеріне талдау жасау;
  
• 
  білім беру бағдарламаларын игеру деңгейін бағалау мақсатымен автоматтандырылған жүйе арқылы білім алушылардың білімін бақылау үшін электрондық тестілік технологияларды енгізуді ұйымдастыру;
  
• 
  электрондық компьютерлік тестілеу арқылы жыл сайын білім алушылардың білім алу сапасын ішкі кешендік тексеруді (ректорлық бақылау) өткізу және ұйымдастыру;
  
• 
  білім алушылардың кәсіптік тәжірибесін ұйымдастыру және бітірушілерді жұмысқа орыналастыруға байланысты кәсіпорындармен (тәжірибе базалары) жасалған келісім-шарттар туралы мәліметтер банкін жинақтауды қамтамасыз ету;
  
• 
  кәсіптік тәжірибеден өту қорытындысы бойынша есептер жинау;
  
• 
  бітірушілер үшін бос қызмет орындарының жәрменкесін ұйымдастыру;
  
• 
  білім алушылардың жеке істерін қабылдау, тексеру, сақтау және мұрағатқа өткізу;
  
• 
  білім алушылардың жеке істерін топтар бойынша реттеп дайындау, қайта қабылданған және ауыстырылған білім алушылардың жеке істерін қабылдауды немесе жіберуді ұйымдастыру;
  
• 
  оқудан шығарылған білім алушылардың құжаттарын белгіленген тәртіпке сәйкес беруді ұйымдастыру;
  
• 
  өткен курсының оқу сағаттары толығымен жазылған академиялық анықтама беруді ұйымдастыру.
  

Білім алушы оқытудың кредиттік технологиясында траекториясын өз бетінше анықтайды. Оқу пәндеріне жазылу кезінде және өзінің білім алу траекториясын қалыптастыруда білім алушы эдвайзер - куратор кеңесіне жүгінеді, оның жетекшілігімен элективті пәндерді (білім алушы таңдайтын пәндері) таңдайды.

Келесі оқу жылының жеке оқу жоспары эдвайзер - куратор кеңесінің көмегімен белгіленген формада келесі академиялық кезеңге дейін анықталады. Оқу пәндеріне жазылу аяқталғаннан кейін, жеке оқу жоспары факультет деканымен бекітіліп, білім алушыға беріледі.
4.7 Білім алушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру

Білім алушының өзіндік жұмысын (БӨЖ) ұйымдастыру үдерісі келесі кезеңдерді қамтиды:

• 
  дайындық (мақсатты анықтау, бағдарламалар жасау, әдістемелік қамтамасыз ету, құралдар дайындау);
  
• 
  негізгі (бағдарламаларды жүзеге асыру, ақпарат іздеу тәсілдерін пайдалану, білімді меңгеру, өңдеу, қолдану, беру, нәтижелерді бекіту, жұмыс барысының өздігінен ұйымдасуы);
  
• 
  қорытынды (бағалау және нәтижелерді талдау, оларды жүйелеу, бағдарламалар мен жұмыс тәсілдерінің тиімділігін бағалау, жұмыстың ұтымды бағыттары туралы қорытындылар).
  

Нақты пән бойынша өзіндік жұмысты ұйымдастыру барысында оқытушы білім алушыларды оның мақсаттарымен, тапсырмаларымен, еңбек сиымдылығымен, орындалу мерзімдерімен, өзін-өзі бақылау және бақылау формаларымен дер кезінде және толық таныстыруға міндетті.

БӨЖ келесі талаптарға жауап беруге тиіс:

• 
  білім алушының өз бетінше орындауы;
  
• 
  нақты тақырыптың және оның жеке аспекттерінің немесе тәжірибелік тапсырмалар шешімдерінің аяқталған әзірлемесі болып табылу;
  
• 
  ашылатын сұрақтардағы автордың құзыреттілігін көрсету, оқу және ғылыми-тәжірибелік бағыттарын иелену.
  

• 
  оқытушының басқаруымен білім алушының өзіндік жұмысының (ОББӨЖ) кестесін құрастыруды;
  
• 
  БӨЖ графигінің орындалуын және білім алушының үлгерімін бақылауды қамтамасыз етеді.
  

• 
  оқытудың әдістері және формаларымен, өзіндік жұмыстың әдістемесімен, өзіндік жұмыстың орындалу сапасын бағалау өлшемімен;
  
• 
  БӨЖ мақсаттарымен, құралдарымен, еңбек сиымдылығымен, орындалу мерзімдерімен, бақылау түрлерімен.
  

• 
  жауаптардың, есептердің, шешімдердің ұтымды варианттарын іздеп табуды;
  
• 
  ғылыми зерттеу дағдыларын;
  
• 
  оқулықтармен, классикалық түпдерек көздерімен және қазіргі ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау дағдыларын дамытады;
  
• 
  өзіндік жұмыс әдістемесі бойынша топтық және жеке кеңес беру шараларын жүргізеді;
  
• 
  білім алушылардың өзіндік жұмыс графигін орындауын жүйелі түрде бақылауды жүзеге асырады;
  
• 
  талдау жүргізеді және жұмысқа баға береді.
  

• 
  әрбір оқылатын пән бойынша өзіндік жұмысты ұйымдастыру мен бақылау әдістемесімен, өзіндік жұмыстың барлық түрлері бойынша есеп беру мерзімдері және формаларымен уақтылы және толық танысу;
  
• 
  әрбір оқылатын пәннің өзіндік жұмысының барлық түрлері бойынша оқытушының ұйымдастыру және әдістемелік нұсқауларын адал, әрі ынталы орындау;
  
• 
  өзіндік жұмысты орындау барысында туындаған мәселелер жөнінде оқу сабағын жүргізетін оқытушыға уақтылы хабарлау;
  
• 
  әрбір оқылатын пәннің өзіндік жұмысының барлық түрлері бойынша уақтылы және толық есеп беру.
  

Кредиттік оқыту технологиясы бойынша білім алушылардың өзіндік жұмысы екі бөлімге бөлінеді: оқытушының басқаруымен білім алушының өзіндік жұмысы (ОББӨЖ) және екінші бөлігі – білім алушының өзіндік жұмысын толық өзі орындауы (БӨЖ).

ОББӨЖ мақсаты - білім алушыға дәрісханалық сабақтың материалдары, БӨЖ мазмұны бойынша жеке білікті кеңес алу үшін мүмкіндіктер туғызу.

ОББӨЖ сағатында БӨЖ-дің барлық түрлерін орындау бойынша кеңестер беру, үй тапсырмаларын, семестрлік және бақылау жұмыстарын, есеп беру және т.б. жүргізу ұсынылады.

Білім алушы ОББӨЖ-ге ыңғайлы кесте бойынша қатыса алады, бірақ оқытушы белгілеген уақытта БӨЖ-дің барлық түрін тапсыруға міндетті.
4.9 Білім алушының білімін бағалау және бақылау жүйесі

Оқу талаптары мен тапсырмаларының барлық түрлері бойынша білім алушылардың оқу жетістіктері білімді бақылау және бағалау мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты бойынша балды- рейтингті әріптік жүйемен бағаланады.

Білім алушының үлгерімінің ағымдық бақылауы оқу пәндерінің жеке тақырыптары бойынша жүргізіледі және аудитория мен аудиториядан тыс жүргізілетін сабақтардағы білімді бақылауды қамтиды.

Алматы технологиялық университетінде білімді бақылау жүйесі рейтингтік бақылаудан (семестрде екі рет) және қорытынды бақылаудан тұрады (емтихан тапсыру).

Пәндер бойынша рейтингтік бақылау академиялық кезеңнің 8 және 15 апталарында жүргізіледі.

Жеке пәндер бойынша қорытынды баға рейтингтік бақылау мен емтихан нәтижелерінен тұрады, өз ретінде рейтингтік бақылау 60% -ті, ал емтихан қорытындысы 40% құрайды.

Көшіру балы (Grade Point Average) – таңдалған бағдарлама бойынша (GPA) бір оқу жылында білім алушы студенттің оқу жетістіктері деңгейінің орташа балы, 1 курстан 2 курсқа көшірудің минималды балы 1,67.

Орташа балл (GPA) әр семестрдің нәтижесі бойынша, сонымен бірге жалпы оқудың барлық кезеңі үшін есептеледі.

Курс үшін барлық пәндер бойынша GPA төмендегідей жолмен есептеледі: пәндер бойынша қорытынды баға баллдарының сандық баламасына кредиттерді көбейтуден шыққан нәтижелер сомасының оқытудың ағымдағы кезеңіндегі кредиттердің жалпы санына қатынасы.

Сонымен, GPA оқылған барлық пәндер бойынша есептеледі, оның нәтижесі келесі курсқа көшірудің негізі болып табылады.

Лайықты бағаға тапсырылған емтиханды, бағаны барлық кезең үшін көтермелеу мақсатында, немесе үздік диплом алу мақсатында қайта тапсыруға рұқсат етілмейді.

Пән бойынша қанағаттанарлықсыз қорытынды баға алған білім алушының бұл пән бойынша кредиттері есептелмейді. Қанағаттанарлықсыз немесе оң баға алған білім алушыға емтиханды қайта тапсыруға рұқсат етілмейді.

Пән бойынша қанағаттанарлықсыз қорытынды баға алған білім алушы аталмыш пән бойынша оқу курсын қайта өтіп, етиханға рұқсат алып, сонан соң оны ақылы негізде кейінгі академиялық кезең ішінде немесе жазғы семестрде тапсыру қажет.

Егер білім алушы (жазғы семестрді қоса) GРА белгіленген деңгейден төмен алса, онда ол қайта оқу курсына қалдырылады.

Келісім – шартқа отырмаған және қайта оқу курсының ақысын төлемеген білім алушы оқу жылының басындағы бір ай ішінде оқудан шығарылады.

Қайта оқу курсына қалдырылған мемлекеттік білім тапсырысы бойынша білім алушылар кейінгі оқу кезеңінде мемлекеттік білім грантынан айырылады.

Академиялық қарыздары (9 кредиттен аспайтын) бар білім алушылар үшін жазғы семестр ұйымдастырылады. Жазғы семестр кезеңінде пәндерді қайта оқу үшін 4-5 адамнан кем болмайтын топтар жинақталады. Жазғы семестрге тіркелу жазғы семестр басталарға дейінгі бір апта бұрын аяқталады.

Жазғы семестрге қатысуға жазылу құқығына төмендегі студенттер ие бола алады:

• 
  рейтингтік бақылау нәтижелері бойынша сессияға жіберілмеген;
  
• 
  академиялық қарыздары бар;
  
• 
  қайта қабылдау, ауыстыру, академиялық демалыстан оралу кезінде академиялық айырмашылықтары бар.
  

Жазғы семестр нәтижесі бойынша көшіру балын (GРА) жинай алмаған білім алушылар қайта оқыту курсына қалдырылады.

Тіркеу Офисі жазғы семестрді ұйымдастыру және жазғы семестрге білім алушыларды тіркеу жұмыстарын жүргізеді.

Жазғы семестрді ұйымдастыру тәртібі:

• 
  жазғы семестрге қатысатын білім алушы өтініште курс пен курс бойынша жүргізілген төлем ақыны көрсете отырып тіркеледі;
  
• 
  жазғы семестрдің сабақ кестесі құрастырылады.
  

Оқылған пәндер бойынша білім алушының жинаған барлық балдары транскрипте көрсетіледі.