10. Қаралып отырған мәселе бойынша халықаралық тәжірибенің болуы. Шет елдердің биологиялық қауіпсіздігі саласындағы қолданыстағы нормативтік-құқықтық базаны талдау көптеген мемлекеттерде биологиялық қауіпсіздік саласындағы қоғамдық қатынастарды реттеудің бірыңғай құқықтық негіздерін біріктіретін заңнамалық актілер жоқ деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Кейбір елдерде арнайы заң жоқ (немесе қазірге дейін болған жоқ), бірақ тұжырымдамалар, доктриналар, ұлттық жоспарлар деңгейінде мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары анықталды.
Атап айтқанда, Украинада 2015-2020 жылдарға арналған биологиялық қауіпсіздік пен биологиялық қорғаудың мемлекеттік мақсатты бағдарламасының тұжырымдамасы (Украина Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 466-р өкімімен бекітілген) жұмыс істеді, оның мақсаты ұлттық биологиялық қауіпсіздік пен биологиялық қорғау жүйесін құру және жұмыс істеу арқылы халықты және қоршаған ортаны қауіпті биологиялық агенттерден (биоқауіптер) қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын айқындау және іске асыру болып табылады.
Заңнамалық деңгейде реттеу тұрғысынан 2002 жылғы 12 маусымда «Биотерроризм туралы» («Bioterrorism Act», Pub. L. 107-188) заң қабылдаған АҚШ-ты атап айту керек. Заң бірнеше бөлімнен тұрады:
- қоғамдық денсаулыққа зиян келтіретін биологиялық және терроризмнің басқа түрлерінің іс-қимылын көрсетуге ұлттық дайындық;
- қауіпті биологиялық агенттер мен уыттарды өндіруді және қолдануды бақылауды күшейту;
- тамақ өнімдері мен дәрілік заттардың қауіпсіздігі мен сақталуын қамтамасыз ету;
- су ауыз су ресурстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
- қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша қосымша бөлімдер.
Заңның орындалуы дәрі-дәрмектер мен тамақ өнімдерін бақылау әкімшілігіне (FDA), Ауруларды бақылау және профилактикасы орталықтарына (CDC), Жануарлар мен өсімдіктердің денсаулығын бақылау агенттігіне (APHIS) жүктеледі. АҚШ-тағы азық-түлік сапасын бақылауды жүзеге асыратын Үкіметтің негізгі мекемесі ресми түрде АҚШ Денсаулық сақтау және адам қауіпсіздігі министрлігіне бағынатын Азық-түлік және дәрі-дәрмек басқармасы (FDA) болып табылады. Био және агротеррористік қауіп - қатерлерге қатысты басқарма қызметтің бес стратегиялық бағытын әзірледі:
- ақпарат пен білімді жинау, талдау және тарату есебінен жүзеге асырылатын хабардар болу;
- биологиялық, химиялық, радиологиялық немесе ядролық қаруды қамтитын ерекше қауіп-қатерлерді немесе шабуылдарды сәйкестендіру арқылы ескерту;
- медициналық қарсы шаралардың (дәрілік заттардың, вакциналардың және арнайы медициналық жабдықтардың) дамуы және болуы есебінен дайындық;
- кез-келген террористік шабуылдарға қарсы жылдам және үйлесімді іс-қимылды қамтамасыз ету арқылы жауап беру;
- террористік шабуылдан туындаған кез келген инфекциялық ауруды жылдам және тиімді емдеу есебінен қалпына келтіру.
Биоқауіпсіздік саласындағы ұлттық еуропалық заңдар Еуроодақ пен ДДҰ ұсынымдарына сәйкес біріздендірілген және олардың негізінде, сондай-ақ АҚШ нормативтерінде нақты штаммдар (оның ішінде гендік-инженерлік түрлендірілген) үшін биоқауіпсіздік деңгейін (АҚШ, NIH) немесе тәуекел тобын (Германия, TRBA) түзету мүмкіндігі көзделген, бұл продуценттер штаммдарын өнеркәсіпте тиімді және қауіпсіз пайдалану үшін үлкен маңызға ие.