«Қазақстан Республикасында ауа ортасының ластану көздері»



жүктеу/скачать 322,84 Kb.
Дата21.05.2024
өлшемі322,84 Kb.
#202667
Байланысты:
Гигиена № 2

«Қазақстан Республикасында ауа ортасының ластану көздері»

Орындаған: Рыскелді А.М

Сахиева А.

Курс: ІІ

Топ: 203б

Факультет: Стоматология

Қабылдаған: Жармедетов Т.М

Жоспары

Кіріспе

  • Атмосфера бүкіл әлемнің тіршілік ортасы Атмосфера ауасының шекарасы болмайды. Ол жер шары халықтардың ортақ байлығы болғандықтан оның сапасы, тазалығы адамзат үшін ешнәрсеге теңгерілмейтін биосферасының құрамдас бқлігі. Атмосфера бірнеше қабаттан тұрады-тропосфера («10-12км»), озон қабаты стратосфера (40-5-км), мезосфера ( 70км), термосфера (80км) және экзосферадан (800-1600) тұрады. Әр қабаттың өзіне тән атқаратын қызметі, газдың құрамы, тіршілік нышаны болады. Әсіресе тропосфера мен озон қабатының тіршілік үшін маңызы ерекше.

Атмосфераның ластануы

  • Ластағыш заттардың негізгі көздері - өнеркәсіп, зауаттар, жылу энергетикасы, қару жарақтарды сынау, ғарыш кемелер мен ұшақтар т.б. Жоғарыда аталған обьектілерден атмосфераға түскен заттар ауа құрамындағы компоненттерінің қатысуымен химиялық немесе фотохимиялық өзгерістерге ұшырайды.

Атмосфераның ластану индексі (АЛИ) бағалау бойынша 1995-2000жылдар аралығында ауасы ең көп ластанатын қалаларға Ленингор, зырян, Алматы, қалалры кірген. Әрине бұл үнемі өзгеріп отырады.
1995 жылдары ең көп ластанған қалалардан бірінші оынға Жезқазған, Балқаш қалалры шықса,, ал 1999-2001 ж Ленингор мен Өскемен шығып отырған. Бұл жерде қара металлургияның ластағыштары және түсті металлургия кәсіпорындарынан шығатын қалдықтар көп. Алматы мен Зырян қалалрының зиянды заттарды сейілтуге метрологиялық жағдайы қолайсыз.

Республика жағдайында атмосфераның ластануына өнеркәсіптің техникалық жағынан жабдықталуынан нашар болуы әсер етеді. Яғни ескерген технологиялық процесстер нәтижесінде құрамында қатты және сұйық бөлшектері бар газ тәрізді заттар орасан көп мөлшерде бөлінеді, әрі осы химиялық қосылыстар өте қауіпті, улы келеді. Олар негізінен күкірт диоксиді, көміртек оксиді, күкіртті сутек, аммиак және әртүрлі қатты және сұйық заттар.

  • Республика жағдайында атмосфераның ластануына өнеркәсіптің техникалық жағынан жабдықталуынан нашар болуы әсер етеді. Яғни ескерген технологиялық процесстер нәтижесінде құрамында қатты және сұйық бөлшектері бар газ тәрізді заттар орасан көп мөлшерде бөлінеді, әрі осы химиялық қосылыстар өте қауіпті, улы келеді. Олар негізінен күкірт диоксиді, көміртек оксиді, күкіртті сутек, аммиак және әртүрлі қатты және сұйық заттар.

Атмосфера тұрақты көздерден шығарылатын зиянды мөлшері (АЭБ-тің) келтірілген деректері бойынша:

  • Павлодар (763,0 мын т)
  • Қарағанды (601,6 мын тг);
  • Жезказган (487,0 мын тг);
  • Шығыс Қазақстан қалаларында (170,0 мын тг);
  • Қостанай (170,0 мын тг) т.б.

Атмосфераға көтерілген қоқыстар мен газдардың көпшілігі осы облыстар мен қалалрдың аумағында түсіп, өсімдіктерді, суды, жер ресурстарын, ғимараттарды жалпы қоршаған ортаны ластапжатыр. Казгидромет мәліметі боынша респудликаның әрбір шаршы километріне жылына орта есеппен 1,13 тонна зиянды заттар келетіні байқалған.

  • Атмосфераға көтерілген қоқыстар мен газдардың көпшілігі осы облыстар мен қалалрдың аумағында түсіп, өсімдіктерді, суды, жер ресурстарын, ғимараттарды жалпы қоршаған ортаны ластапжатыр. Казгидромет мәліметі боынша респудликаның әрбір шаршы километріне жылына орта есеппен 1,13 тонна зиянды заттар келетіні байқалған.

Атмосфераның ластаушы көздері

  • Адам іс әрекетінің нәтижесінде ондағы түрлі газдар және басқа қалдықтар бөлініп шығарылуда. Ол ластағыш заттар атмосфера ауасының газалық сапасын төмендетуде. Атмосфера адам үшін атқаратын қызметі орасан зор, Атмосфера бүкіл әлемді таза ауамен қамтамасыз ете отырып, тіршілікке қажетті газдпрмен, басқа химиялық элементтермен байытады. Жер планетасын күн мен ғарыштан келетін түрлі зиянды сәулелерден, метеориттерден қорғайды, климатты, ауа райын, зат алмасу, энергия алмасу және т.б. Іс әрекеттерді, жалпы жер шарындағы тұрақтылықты дәрежеде үйлестіріп отырады.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

  • https://massaget.kz/layfstayl/45838
  • https://massaget.kz/layfstayl/45838

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!
жүктеу/скачать 322,84 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет