Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2016 – 2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Педагогикалық жоғары оқу орындарында педагог кадрлар сапасын күшейту мақсатында педагогикалық мамандықтарға түсудің жаңа талаптарын енгізу тетіктері дайындалды, атап айтқанда, жоғары оқу орнына педагогикалық мамандықтарға түсу кезінде талапкерлердің педагогикалық қызметке бейімділігін анықтау үшін арнайы емтихан енгізіледі. Министрлік педагогикалық мамандықтар үшін арнайы емтихан өткізудің технологиясын әзірленді. Педагогикалық мамандықтарға түсетін талапкерлер 20 маусымнан 18 тамызға дейінгі кезеңде арнайы емтихан тапсыратын болады.

Бұл емтихан жоғары оқу орындарының қабылдау комиссияларымен қабылданатын болады.

2017 жылы ЖОО қабылдау ережесін жетілдіру шеңберінде ЖОО-ға қабылдау рәсімінің баламалы тізімінде ҰБТ-мен бірдей пәндік олимпиадаларда қатысуымен SAT, ACT тесттерін қосу мәселесі пысықталатын болады.

Педагогикалық жоғары оқу орындарында кадрларды даярлау сапасын күшейту жөнінде ұсыныстар ПМК-ға жіберілді (шығ. 1-663-Д/11-2/549-П, 2016 жылғы 10 маусым.

Білім беру мазмұнын жаңарту шеңберінде педагогтердің біліктілігін арттыру курстарын өткізу

тг.

(келісім бойынша)

2016 жылы 30135 тыңдаушылар (бастауыш мектеп, қазақ, орыс және ағылшын тілдерінің, өнер, технология, музыка және дене шынықтыру пәндерінің мұғалімдері, сондай-ақ мектеп директорлары, олардың орынбасарлары, жетекшілері және білім беру аудандық және қалалық бөлімдерінің мамандары, мектептердегі критериалды бағалауды енгізіуді үйлестірушілері) ДББҰ «Назарбаев Зияткерлік мектептері» базасында бастауыш сыныптарда білім берудің жаңартылған мазмұны негізінде оқытушылар құрамы біліктілікті арттыру курстарынан өтті. Курстарды өткізуге «НЗМ» ДББҰ ККМ бойынша тренерлік курстардан өткен жоғары мамандандырылған тренерлік оқытушылық құрам, ПОҚ қатысты, 319 жаттықтырушылар.

Білім беру бағдарламаларының құрылымы нормативтік құқықтық, әкімшілік, психологиялық-педагогикалық, мазмұндық, технологиялық, вариативтік модульдерден тұрады.

Барлық модульдерде оқытудың белсенді әдістерін қолдану қарастырылған.

Бағдарламаларда (семинарлар, тренингтер, іскерлік ойындар, шағын топтарда және басқа да жұмыс) құзыреттілік тәсіл негізінде зерттеу студенттер, ұйымның инновациялық нысандарын практикалық бірлігіне және оқыту әдістеріне (кейс-технологиялар, дизайн әдістері, ғылыми-зерттеу, т.б.) басымдық берілген.

Мұғалімдерді жалдаудың және кәсіби өсуінің тетіктерін жетілдірілетін болады және мектептер үшін мұғалімдерді іріктеу кезінде «білім беру магистрі» дәрежесі бар мамандарды тарту

2017 жылғы 9 қаңтарда ҚР Премьер-Министрінің орынбасары И.Н. Тасмағамбетовте «Педагог» кәсіби стандартының жобасын талқылау бойынша кеңес ұйымдастырылды.

Министрлікпен педагогтің кәсіби стандартының жобасы әзірленді. Педагог қауымның арасында әлеметтік сұрау жүргізу, сонымен қатар педагог кадрлардың арасында түсіндіру жұмысын жүргізу үшін ЖОО өкілдеріне жағдай жасау бойынша өңірлермен жұмыс жасалуда (2017 жылғы 14 қаңтардағы №4-11-5/121-И).

Кәсіби стандартты бекіткеннен кейін жаңа аттестаттау жүйесі әзірленетін болады, оның шеңберінде мұғалімдерді қабылдау мәселелері қайта қаралатын болады.

Жыл сайын білім беру ұйымдарына келген магистр мұғалімдерінің саны артып келеді:2016 жылы – 3476, 2015 жылы – 2137, ол 1339 адамға көбірек.

Бұл қазіргі уақытта үздік дипломы бар магистрлерді жұмысқа қабылдаған кезде автоматты түрде ІІ категоря беріледі (2009 жылғы 13 шілдедегі ҚР БҒМ бұйрығы).

Авариялық мектептердің орнына және үш ауысымда оқытатын мектептерді жою үшін білім беру объектілерін салу

107

Ағымдағы жылғы республикалық бюджет есебінен 36 мектеп енгізілді (22 апатты жағдайдағы мектептің орнына, 14 үш ауысымдағыны ликвидациялау үшін).

2016 жылы республикалық бюджет есебінен 2015 жылдан бері салынып келе жатқан білім беру ұйымдарынан 9 мектептің құрылысы, оның ішінде 1) 5 мектеп – 2016 жылы қолданысқа енгізілді.

Авариялық мектептердің орнына және үш ауысымда оқытатын мектептерді жою үшін білім беру объектілерін салу

тг.

(ҰҚ)

108

2015 – 2019 жылдарға арналған «Нұрлы жол» инфраструктуралық дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 2015-2017 жылдар аралығында 91 мектептің құрылысы қарастырылған.

2016 жылы 35 мектеп қолданысқа енгізілді (27 мектеп үш ауысымдыны, 8 апатты жғадайдағы ликвидациялау үшін).

Анықтама:

35 мектеп: Ақтөбе облысы – 3, Алматы облысы – 6, Атырау облысы – 1, ШҚО – 3, Жамбыл облысы. – 2, Қарағанды облысы – 2, Қызылорда облысы – 2, Маңғыстау облысы – 1, СҚО – 2, ОҚО – 9, Алматы қаласы – 2, Астана қаласы – 1, Алматы облысы – 1 (мерзімінен бұрын).

Қалған 56 мектептің енгізу мерзімі 2017 жылға жоспарланған.

Авариялық мектептердің орнына және үш ауысымда оқытатын мектептерді жою үшін білім беру объектілерін салу

тг.

Жергілікті бюджет есебінен 32 мектеп салынды (26 мектеп апатты жағдайдағыны алмастыру үшін, 6 мектеп – үш ауысымдағыны ликвидациялау үшін), осы мақсатқа 27,6 млрд. теңге бөлінген (2015 жылы 15,4 млрд.теңге; 2016 жылы –12,2 млрд.теңге).

Мектептерді кең жолақты Интернет желісімен қамтамасыз ету

тг.

105

Қазіргі уақытта интернет жүйесіне 7100 мектептен 7028 (99%) мектеп қосылған.

Олардың ішінде 4 Мбит\с кем емес кең жолақты интернетке 4230 мектеп қосылған.

2017-2019 жылдары жалпы трансферттік сипаттағы өңірлеге бағыттау арқылы (жер, спутниктік байланыс) мектептерді Кең жолақты интернетке қосу қарастырылған.

Электрондық оқытуды енгізуге арналған техникалық инфрақұрылымды (жергілікті есептеуіш желі, мектептік сервер және компьютерлік парк), оның ішінде МЖӘ есебінен әзірлеу

тг.

2016 жылы республикалық қаражат есебінен жалпы сипаттағы трансферттерді өңірлерге жолдау арқылы шағын жинақы мектептерге мультимедиялық құрал жабдықтарды (проектор, компьютер, проекторлық экран) 1 428 480 мың. теңге бөлінді.

Сонымен қатар, шағын жинақы мектептеріне құралдарды орталықтандырып сатып алу үшін «Назарбаев зияткерлік мектептері» АҚ 1008 мектепке 999 млн. 996 мың теңге бөлінген.

Осылай, өңірлерге жалпы сипаттағы трансферттер арқылы 1440 мектептерге комплектілерді сатып алу қарастырылған, орталықтандырылған сатып алу үшін «НЗМ» АҚ – 1008 мектеп, барлығы 2448 шағын жинақы мектептерді қамтамасыз ету үшін қаржы бөлінді.

Мектептерді пән кабинеттерімен, оның ішінде робототехника сыныптарымен жарақтандыру

тг.

2016 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша мектептердің жаңа модификациядағы пәндік кабинеттермен және лингафондық және мултимедиялық кабинеттермен (ЛМК) қамтылуы:

Жаңа модификациядағы кабинеттер – 70,4% (4 997) соның ішінде:

Физика кабинеттері – 47,9% (3400) (төмен көрсеткіштер Қызылорда облысында – 27% (79), Қостанай – 28% (148), Павлодар – 31% (120);

Химия кабинеттері – 45,9% (3259) (төмен көрсеткіштер Ақмола облысында – 32,2% (184), Солтүстік Қазақстан – 33,3% (172), Жамбыл –36,9% (166);

Биология кабинеттері – 42,6% (3022) (төмен көрсеткіштер Қостанй – 32,1% (170), Солтүстік қазақстан – 32,5% (168), Ақмола – 34,1% (195);

ЛМК – 3297 (46,4) (төмен көрсеткіштер Павлодар облысында – 128 (33,1%), Астана қ. – 30 (35,7%), Қостанай – 199 (37,6%), Қызылорда облысы – 129 (44,0%).

Министрлік балалар арасындағы ғылыми-техникалық өнертапқыштықты дамыту мақсатында мектептерде «Робототехника» үйірмелерін және элективті курстарын енгізу бойынша жұмыстар жүргізуде.

2016-2017 оқу жылында 14,5 мың бала қамтылған 847 работотехника элективті курстары және үйірмелері ашылды

2016 жылы Назарбаев зияткерлік мектептерінің базасында облыстық орталықтарда қысқа мерзімді курстарда 80 бапкер даярланды, олар 2500 информатика мұғалімдерінң біліктілігін артыру курстарынан өтті.

1 қыркүйек қарсаңында республикада 397 мектепте 397 роботехника кабинеттері ашылды. Олардың ашылуына жергілікті бюджеттен 650 млн. теңге, спонсорлармен – 42 млн. теңге бөлінді.

Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация кабинеттерінің (ПМПК) желісін кеңейту (2016 ж. – 61 бірл., 2017 ж. – 71 бірл., 2018 ж. – 77 бірл., 2019 ж. – 85 бірл.)

тг.

IV тоқсан

Арнайы білім беру жүйесі:

Арнайы білім беру ұйымдарынан, арнайы (түзеу) мектептерінен, психолого-педагогикалық түзеу кабинеттерінен (ППТК), оңалту орталықтарынан, психолого-медикалық-педагогикалық консультациялардан тұрады

2016 жылы 13 ППТК ашылды (СҚО-3, Павлодар – 1, Жамбыл – 1, ШҚО-1, Астана қаласы – 1, Ақмола – 2, Қызылорда – 1, Маңғыстау – 2, Қостанай– 1.

Осылай ППТК жалпы саны 149-ды құрады.

Психологиялық-педагогикалық түзету кабинеттерінің (ППТК) желісін кеңейту

тг.

29.12.2016 жылғы ҚР БҒМ № 725 бұйрығына сәйкес «Білім беру ұйымдарында психолого-педагогикалық консилиумның ережесі» әдістемелік ұсынымдары әзірленді және ҚР БҒМ ресми сайтында орналастырылды.

Білім беру ұйымдарындағы психологиялық-педагогикалық консилиумдар туралы ереже әзірлеу

2016 жылы республикалық қаражат есебінен жалпы сипаттағы трансферттерді өңірлерге жолдау арқылы шағын жинақы мектептерге мультимедиялық құрал жабдықтарды (проектор, компьютер, проекторлық экран) 1 428 480 мың. теңге бөлінді.

Сонымен қатар, шағын жинақы мектептеріне құралдарды орталықтандырып сатып алу үшін «Назарбаев зияткерлік мектептері» АҚ 1008 мектепке 999 млн. 996 мың теңге бөлінген.

Осылай, өңірлерге жалпы сипаттағы трансферттер арқылы 1440 мектептерге комплектілерді сатып алу қарастырылған, орталықтандырылған сатып алу үшін «НЗМ» АҚ – 1008 мектеп, барлығы 2448 шағын жинақы мектептерді қамтамасыз ету үшін қаржы бөлінді.

Тамақпен қамтамасыз етуге жағдай жасалған орта білім беру ұйымдарында тұрмысы төмен отбасынан шыққан оқушыларды дәруменді тегін ыстық тамақпен қамтамасыз етуді мониторингтеу

2016-2017 оқу жылында республикада 6071 (86,9 %) жалпы білім беру мектептерінде 2 638 143 (94,3 %) білім алушылар ыстық тегін тамақпен қамтылған.

Заңнамаға сәйкес тегін ыстық тамақ 255 023 білім алушыларға (100 %) беріледі, олар білім алушылардың жекелеген категорияларына жатады (оның ішінде жетім балалар, ата-аналарының қамқорысыз қалған балалар, жағдайы төмен, төтенше жағдайлардың салдарынан шұғыл көмекті қажет ететін жанұялардың балалары және т.б.)

Сонымен қатар, әкімдердің бастамаларымен бюджет және спонсорлардың қаражаты есебінен мектептердің 222 086 (8,4%) білім алушылары тегін ыстық тамақпен қамтылған (олардың тізімінде туберкулез ауруына шалдығу қауіпі тобындағы, көпбалалы жанұялардан, 3 өңірдің бастауыш сыныпта білім алушылар (Астана қ., Атырау, Батыс Қазақстан облыстары).

ШЖМ-ға арналған тірек мектептерді (ресурстық орталықтар) ашу

тг.

2016-2017 оқу жылында 7100 мектептен 3036 (2015-2016 оқу жылы – 3161 адам) шағын жинақы мектептер (ШЖМ), ол жалпы мектеп санын алғанда 42,7 % құрайды.

Оның ішінде:

- бастауыш ШЖМ - 685 (8 704 білім алушылар);

- негізгі ШЖМ - 834 (34 812 білім алушылар);

- орта ШЖМ - 1517 (162 337 білім алушылар).

ШЖМ контингенті 205,853 мың баланы құрады. 51,3 мың педагог жұмыс істейді (16%).

496 ШЖМ (ЖМ – 176, ОМ - 311) бекітілген 160 ресурстық орталық құрылды.

2016 жылы контингенттің жоқ болуы себебіне байланысты 84 ШЖМ жабылды.

2016 жылы 5 тірек мектептің ашылуы жоспарланған болатын, 2017 жыл – 11, 2018 жыл – 12, 2019 жыл 12.

2016 жылы 7 тірек мектептері ашылды: Солтүстік Қазақстан облысы – 3, Қарағанды облысы – 4.

Негізгі орта және жалпы орта білім берудің МЖС өзгерістер мен толықтырулар енгізу

Білім берудің мазмұнын жаңғырту шеңберінде «Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Респбуликасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысына толықтырулар мен өзгертулер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 13.05.2016 жылғы № 292 қаулысымен орта және жалпы орта білімнің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.

Жаңартылған білім беру мазмұнына көшуді, олимпиадалар мен жарыстар, оның ішінде STEM-білім беру және Робототехника бойынша өткізуді ұйымдастыру және оқу әдістемелік, ұйымдастырушылық сүйемелдеуді әзірлеу

тг.

2016 жылы мазмұнды жаңарту мақсатында бекітілгендер:

-бастауыштарға, негізгі және жалпы орта білімде МБС,

-негізгі орта білімде үлгілік оқу жоспары мен білімді бағалайтын критерилер,

-бастауыш білімде оқыту жоспары мен оқыту бағдарламалары.

Білімді жаңартылған мазмұнға көшуде оқыту-әдістемелік сүйемелдеу әзірленген:

-мүмкіндігі шектеулі оқушыларға арналған 130 оқу бағдарламалары,

- 1-4 сыныптарға арналған «Ұйғыр тілі және «Тәжік тілі мен әдебиеті», 5-9 сыныптарға «Ұйғыр тілі», «Өзбек тілі», «Тәжік тілі», «Ұйғыр әдебиеті» , «Өзбек әдебиеті», «Тәжік әдебиеті» пәндері бойынша 9 оқыту бағдарламалары,

- ұйғыр/ өзбек/ тәжік тіліндегі оқытылатын 2, 5, 7 сыныптарға тіл пәндері бойынша 15 орта мерзімді оқу жоспарлары,

- білім мазмұнын жаңарту бойынша 4 әдістемелік құрал мен ұсынымдар.

Критериалды бағалау жүйесі бойынша мектеп мұғалімдерінің нұсқаулық-әдістемелік ұсынымдар әзірлеу жұмыстары жүріп жатыр.

Жаңартылған білім мазмұнын кезең-кезеңмен апробациядан өткізу республиканың 30 пилоттық мектептерінде жалғасуда.

16 өңірде жаңа МЖМС насихаттау жұмыстары бойынша өткізілген 78 кездесуде 13 195 қатысқан (білім бер басқармаларының, педагогикалық колледждер мен ЖОО, мектеп мұғалімдері мен әкішіліктің, ата-аналар қауымдастығының, БАҚ, бизнес салалардың, ӨЕҰ өкілдері).

2016 жылы қазақстандық оқушылармен халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жарыстарда 1273 медаль жеңіп алынған, оның ішінде 204 алтын, 378 күміс, 665 қола, 26 грамота (2015 – 1309, оның ішінде 276 алтын, 384 күміс, 629 қола медальдары, 20 грамота).

2017 жылы STEM білімді енгізу үшін әдістемелік ұстанымдар әзірленетін болады.

Қазіргі таңда робототехника оқушылардың өміріне белсене кірісуде, балалардың осындай қосымша білімге деген қызығушылығы артуда. Республикалық жарыстар мен фестивальдер ұйымдастырылуда.

Қазақстан Республикасында World Robot Olympiad (WRO) робототехникадан халықаралық олимпиаданың Ұлттық ұйымдастырушысы «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ болып келеді.

2014 жылы олимпиадаға қатысуға – 100 команда, 2015 ж. – 115 команда жұмылдырылған.

2017 жылы Робототехника бойынша республикалық олимпиада EXPO-2017 жәрмеңкесінде ұйымдастырылған.