Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей мемлекеттік педагогикалық институты

А.20.95.

В.0.93.

С.0.03.

D.78.09.

Е.0.01.

аталады..

А.Гомосфера.

В.Гетеросфера.

С.Изосфера.

D.Ионосфера.

Е.Сферосфера.

Атмосфераның құрамы биіктік бойынша өзгереді/200-250 км биіктікке дейін азот пен оттегі,200-250км-ден 500-700 км/ге дейін атомдық оттегі,одан жоғары гелий мен сутегі басым/,ол қабат қалай аталады..

А.Гомосфера.

В.Гетеросфера.

С.Изосфера.

D.Ионосфера.

Е.Сферосера.

Кәдімгі оттегі (О) молекулаларының ыдырауынан және оның атомдарының қайтадан түзілуінен пайда болатын үш атомды оттегі озон / / атмосфераның Жер бетінен неше км-лік қабатында пайда болады…

А.20.

В.25.

D.60.

А.10-15.

С.25-30.

Е.40-45.

А.Иондардың концентрациясы мен қозғалғыштығына.

В.Тұмант мен бұлттардың түзілуіне.

С.Күннің сәуле шауынан.

D.Газ бөлшектерінің қозғалыс жылдамдығына.

Е.Магнит өрісіне.

Тропосфераға су буының көп бөлігі қайдан келеді..

А.Өзен және батпақтардан.

В.Су қоймалары және көлден.

С.Мұхиттан.

D.Жер асты суларынан.

Е.Ауаның өзінен.

Атмосферадағы ауаның ең көп тараған қабаты..

А.Тропосферада.

В.Стратосфераның төменгі бөліг

С.Стратосфераның жоғарғы бөлігі.

D.Атмосфераның ең жоғарғы қабаты.

Е.Барлық қабаттарда бірдей.

Тропосфера атмосфераның массасының қанша процентін алып жатыр..

А.25.

С.75.

Е.35

1м3 ауаның құрамындағы граммен алынған су буының мөлшері қалай аталады.

А.Абсолюттік ылғалдылық.

В.Салыстырмалы ылғалдылық.

С.Қаныққан ауа.

D.Құрғақ ауа

Е.Қанықпаған ауа.

Мұхит жағалауындағы тропиктік шөлдердегі ылгалдың негізгі көзі..

А.Муссон.

В.Тұман.

D.Пассаттар.

Е.Шық.

Ауада болатын ылғал мөлшерінің ,оның осы температурада сақтай алатын ылғалының мөлшерінің қатынасы өалай аталады..

В.Салыстырмалы ылғалдылық.

С.Қаныққан ауа.

D.Құрғақ ауа.

Е.Қанықпаған ауа.

Ылғалдылық коэффицентімен не түсіндіріледі..

А.Жылдық жауын шашын мөлшерінің булануға қатынасы.

В.Жылдық жауын-шашын мөлшерінің температураға қатынасы.

С.Суық және жылы күндердің алмасуына.

D.Ашықжәне бұлтты күндердің алмасуына.

Е.Ылғал мен топрақтың қанығуына.

Жер шарындағы жылдық орташа жауын-шашынның ең аз түсетін жері..

А. Африка сахарасында.

В. Солтүстік Африка Асуан.

С. Оңтүстік Африка. Калахари.

D.Орталық Азия.Қызыл Құмда.

Е. Арабия түбегінде.

Су буымен қаныққан ауада оның температурасы шық нүктесіне дейін төмендегенде немесе ондағы су буы мөлшерден көбейгенде жүретін су бу күйінен сұйық күйге түсетін процессті қалай атайды..

А.Буланушылық.

В.Сублимация.

С.Инфлюация.

D.Конденсация.

Е.Диффузия.

Жеке нәзік бұлттар, блин,талшық немесе жіп тәріздес көлеңке

бермейді,әдетте көбінесе жарқыраған бұлттар туыстығын қалай атайды…

А.Шарбы будақ бұлттар.

В.Шарбы қатпарлы бұлттар.

С.Қатпарлы бұлттар.

D.Биік қатпарлы бұлттар.

Е.Биік будақ бұлттар.

Жұқа көлеңек түспейтін мөлдір жапалақтар мен шариктердің қабаттары мен қырқаларынан тұратын бұлт туыстарын қалай атайды..

А.Биік будақ бұлттар.

В.Шарбы будақ булттар.

С.Қатпарлы бұлттар.

D.Шарбы қатпарлы бұлттар.

Е.Будақ бұлттар.

Ауа массаларының типтерінің ылғалдылы, бойынша ажыратылатын тип тармағы…

А.Теңізді континентті.

В.Арктикалық,қоңыржай.

С.Экваторлық,полярлық.

D.Экваторлық,қоңыржай.

С.Құрлықтық,континентік.

0 С төмен температурада су сұйық күйге соқпай қатты күйге өту процессін қалай атайды..

А.Конденсация.

В.Сублимация.

С.Инфлюация.

D.Конвергенция.

Е.Инфильтрация.

Атмосфералық су мөлшері..

А.14 000 км.

В.15 000 км.

С.16 000 км.

D. 17 000 км.

Е. 18 000 км

Тұрақты желдердің қалыптасуы неге байланысты..

А. Қысым белдеулеріне.

В. Төсеніш бетке.

С. Абсолттік биіктіктерге.

D. Ағыстарға.

Е. Теңіздер мен мухиттардың су толқуларына.

Қардың түсуі үшін бұлтта қандай температура болуы керек..

А.+3.+4.

В.+1.

D.0 тан төмен.

С.+2.

Үлкен кеңістіктерде болатын /мың.км./ жөне жыл бойында багытын өзгертіп тұратын тұрақты желді калай атайды..

В. Бриз.

D. Цунами.

Е. Антициклон.

Қандай румб 315 градустыұқ азимутты көрсетеді…

А. С.Ш.

В. С.Б.

D. О.Б.

Желдің пайда болуының негізгі себебтері..

А. Мұхит ағысы.

В. Космостық сәулелер.

С. Жер шары қыртысының қозғалысы.

D. Жер сілкіністер мен вулкандар.

Е. Атмосфералық қысымның өзгеруі.

Қандай желдерге маусымдық сипат тән..

А.Батыс желдер.

В.Муссондар.

С.Пассаттар.

D.Бриздер.

Е.Таулы аңғарлық желдер.

Қай жерде атмосфера қысымы жоғары..

А.Үстіртте.

В. Жазықтарда.

С. Аласа тауларда.

D. Биік тауларда.

Е. Көрсетілген участкелерде атмосфералық қысым бірдей.

Қысты күнгі ауа температурасының төмендеуі қандай ауа массаларына байланысты болады..

А. Қоңыржай теңіздік

В. Қоңыржай континенттік.

С. Арктикалық континенттік.

D. Тропиктік теңіздік.

Е. Тропиктік континентік.

Көктемгі және күзгі үсіктің түсуі қандай ауа массаларына байланысты..

А.Қоңыржай теңіздік.

В.Қоңыржай континеттік.

С.Арктикалық континенттік.

D.Тропиктік теңіздік.

Е.Тропиктік континенттік.

Экватарлық белдеудің маңында қандай қысым орнығады…

А.Төменгі.

В.Жоғарғы.

С.Аралас.

D.Төменгі қысым облыс көптілігі.

Е.Жоғарғы қысым облаыс көптілігі.

Жер шарында қанша төменгі қысымды белдеу бар..

А.1.

В.2.

D.4

А.1.

С.3.

Е.5.

А.840.

С.700.

Е.600.

А.Солтүстік шығыс.

В.Оңтүстік шығыс.

С.Пассат желі.

D.Батыс желдер.

Е.Шығыс желдер.

Жер бетінде жоғарғы қысым белдеуі қай ендіктер аралығында пайда болады..

А.0-10 градус.

В.5-10 градус

С.30-40 градус.

D.40-50 градус.

Е.60-70 градус.

Климат дегеніміз не..

А.Белгілі бір жерге тән ауа райының көп жылдық режимі.

В.Белгілі бір жердегі көп жылдық жауын-шашын режимі.

С.Осы жердегі көп жылдық температура режимі

D.Белгілі бір жер үшін орташа көп жылдық жел режимі.

Е.Бұлттың көп жылдық режимі.

Арктикалық климатқа сипаттама беріп ,оның ерекшелігін көрсетініз.

А.Жауын шашын мөлшері біршама көп түседі.

В.Жыл бойы оң температура байқалады.

С.Қыста қарлы борандар жиі байкалады.

D.Жазы әдетте бұлтты, блин,жауын шашынды.

Е С.Поляр күні мен түні байқалады.

Климаттық белдеулердің қайсысы саванна зонасына сәйкес келеді

А.Экватролық.

В.Субэкваторлық

С.Субтропиктік.

D.Тропиктік.

Е.Қоңыржай.
Субтропиктік белдеудің климат ерекшеліктері қандай..

А. Жыл бойы шамамен бірдей температура байқалады..

В. Жыл бойы тұрақты екі ауа массасы басым болады.

С. Жауын шашын көбінде қар күйінде болады.

D. Жыл бойы пассат согып тұрады.

Е.Жауын шашын көбінесе қыста түседі.

Ауа райының өзгеруінің басты себебін көрсетіңіз..

А.Бұлттардың күйіне.

В.Жауын шашын мөлшеріне.

С.Ауаның үнемі қозғалыста болуына.

D.Температураның өзгеруіне.

Е.Жел бағытының өзгеуіне.

Саванна климатының негізгі өзгешелігі.

А.Жауын шашын мөлшерінің көптігі.

В.Желдің күштілігі және шуақты күн мөлшерінің аздығы.

С.Құрғақ және ылғалды жыл мезгілінің ауысуы.

D.Температура амплитудасының үлкенділігі.

Е.Жануар және өсімдік әлемінің ықпалы.

Қандай табиғат зонасында климат батыстан шығысқа қарай өзгереді.

А.Арктикалық шөлде.

В.Тундрада.

С.Тайгада.

D.Шөлде.

Е.Саваннада.

Солтүстік жарты шардағы шөлдердің климат ерекшелігі..

А Шұғыл конитнетті.

В. Қоңыржай.

С. Континетті

D. Теңіздік.

Е. Тропиктік

Антарктида материгі оңтүстік жарты шардың климатына қалай әсер етеді.

А.Жылытады.

В Суытады.

С.Ылғалдандырады.

D.Бір қалыпты әсер етеді

Е. Ешқандай әсер етпейді

Негізгі климатты құраушы факторларды ата..

А.Географиялық ендік,ауа массасының қозғалаысы,жер беті жамылғысы.

В.Ауа массасы,жауын шашын жүйесі,географиялық орын.

С.Күн жылуының таралуы.

D.Мұхит ықпалы,жер сілкіністер мен вулкандар, блин,қар жамылғысы.

Е.Мәңгілік тоң,таулар мен жазықтар.

А. 4.

С. 13

Е. 10

Көршілес бөліктерден физикалық жәнехимялық қасиеттерінің ерекшеліктерімен , ағыстары және толысуларының сипатымен ерекшелінетін мұхит бөлігі…

А.Шығанақ.

В.Бұғаз.

D.Арал.

Материктерді не аралдарды бөліп тұратын,мұхитың біршама тар бөлігі..

А.Шығанақ.

В.Бұғаз.

D.Арал.

Солтүстік Мұзды мұхит шығанақтары…

А. Гудзон.Енисей,Маккензи,Баффиндер.

В. Гвиней,Гондурастық,Мексикандық,Финдық

С. Адендық,Бенгаль,Манар,парсы.

D. Аляска,Калифорния,Панама,Сахалин.

Е. Хатанг,Габес, Таранто,Лион.

Үнді мүхит шығанақтары..

А. Гудзон,Енисей,Маккензи,Баффиндер.

В. Аден,Бенгаль,Манар,Парсы.

С. Гвиней,Гондурас,Мексика,Фин.

D. Аляска,Калифорния,Панама,Сахалин.

Е. Хатанг,Габес,Таранто,Лион.

Тынық мұхит теңіздері..

А. Беринг,Охот,Сулавеси,Тасман.

В. Азов,Балтық,Мрамор,Қара.

С. Аравий,Арафур,Андаман,Қызыл

D. Баренц,Баффин,Ақ,Карск.

Е.Беринг,Азов,Аравий,Баренц.

Солтүстік Мұзды мұхит теңіздері…

А. Беринг,Охот,Сулавеси,Тасмандық.

В. Азов,Балтық,Мрамор,Қара.

С. Аравий,Арафур,Андаман,Қызыл.

Е. Баренц,Баффин,Ақ,Карск.

D. Өара,Ақ,Карск,Қызыл.

Мұхит суындағы натрий тұзы/ас тұзы/ мөлшері..

А. 23.2.

В. 24.2.

D. 20.2.

Дүние жүзілік мұхиттың орташа тұздылығы../о/оо промиль./

А.39.

В.38.

D.36.

Теңіз суының ең маңызды қасиеті…

А. Тығыздылығы,түсі.

В. Тұздылығы және температурасы.

С. Көлемі және ауданы.

D .Толқыны және ауданы.

Е. Мөлдірлігі және тұздылығы.

Солтүстік Мұзды мұхит қандай климаттық аймақта орналасқан..

А. Арктикалық,субарктикалық.

В. Субарктикалық,қоңыржай.

С. Артикалық,қоңыржай.

D. Қоңыржай,субтропикалық.

Е. Экваторлық,арктикалық.

Теңіз жағалауында пайда болатын желді қалай атайды..

А. Муссон.

В. Бриз.

D. Цунами.

Е. Антициклон.

Дүние жүзілік мұхитың бетіндегі судың тұздылығы неге байланысты..

А. Атмосфералық жауын-шашын мен буланудың қатынасына.

В. Жауын-шашынның түсу мөлшеріне.

С. Мұзды жүйеге.

D. Мантиядан мұхитқа түсетін ылғалдың мөлшеріне.

Е. Адамзаттың мұхитқа тастаған қалдықтарының мөлшеріне.

Мұхит бетіндегі ағыстардың пайда болуының басты себебі…

А. Су температурасының өзгеуіне.

В. Тұрақты желдер.

С. Судағы қысымның өзгеруіне.

D. Әртүрлі деңгейдегі су тығыздығының өзгеруі.

Е. Жер қыртысы өозғаласының өзгеруі.

Мұхит суының тығыздығының азаю себебі..

А. Суынуы,булануы,мұздың түзілуі.

В. Қызуы,булануы,мұздың түзілуі.

С. Қызуы,мұздың еруі,булануы.

D. Тұзды судың атмосфераның суымен араласуы.

Е. Қызуы,тұзды судың атмосфера суымен немесе еріген сумен араласуы.

Мұхитта түзілетін мұз кристалдарының структурасы…

А. Инелі,губкалы,бағаналы.

В. Инелі,губкалы,аралас.

С. Инелі,борпылдақ,бағаналы.

D. Губкалы,аралас,борпылдаұ.

Е. Аралас,тоң,призмалы.

Судың беті тыныш болғанда қаймақ мұз қатып қалғанда тұщы су бетінде қататын мұз түрі..

А. Қаймақ мұз.(сало)

В. Серпілмелі мұз.(нилас)

С. Сыңғақ мұз.(склянка)

D. Мұз саласы.(забереги)

Е. Жас мұз.(молодняк)

Өздерін тудырған күштердің тікелей ықпалымен болатын толқындар..

А. Еркін.

В. Мәжбүр.

С. Қысқа.

D. Ұзын.

Жер сілкінгенде,су асты атқылауларында және су асты сырғуларында судың бүкіл қабатын қамтитын сейсмикалық толқын…

А. Бурун.

В. Соқпа.

С. Цунами.

D. Бриз.

Қай мұхитта ең ірі арал доғалары орналасқан..

А. Үнді.

В. Тынық.

С. Солтүстік Мұзды.

D. Атлант.

Е. Ірі аралдар доғалары жоқ.

Үнді мұхитына құятын Африкадағы ең суы мол өзенді көрсет…

А. Замбези.

В. Қызғылт Сары.

С. Сенегал.

D. Нигер.

Е. Лимпопо.
Қай мухитта вулкандық аралдар көп кездеседі…

А. Атлант.

В. Солтүстік Мұзды.

С.. Тынық

D. Үнді.

Е. Барлық мұхиттарда бірдей кездеседі..

Тұздылығы бірдей нүктелерді қосатын сызықтарды қалай атайды..

А. Изотерма.

В. Изобара.

С.Изохрон.

D.Изогалин.

Е. Изобат.

Экваториалдық ендіктерде судың беткі қабатының аздап тұщылану себебі..

А. Жауын-шашынның буланудан көп болуы.

В. Жауын-шашын мен буланудың қатынасына.

С. Мантиядан мұхитқа мұхитқа түсетін ылғал мөлшеріне.

D. Жауын-шашынның буланудан аз болуынан.

Е. Қалқыма мұздардың еруінен.

Қызыл теңіздің тұздылығының көптілігі /42 промиль/ немен түсіндіріледі..

А. Құрылықтан келетін ағын мен жауын-шашын буланудың орнын

толтырмайды..

В. Құрғақ және ыстық климат,құрылық ортасында орналасуынан.

С. Ағын буланудың орнын түгелге жуық толтырады,жауын-шашын судың

оң балансын береді.

D. Еркін су алмасуының жоқтығына.

Е. Құяр өзендердің аздылығынан.

Дрейфтік ағыс қамтыған Экман қабаты қалыңдығы.

А 200

С.220

Е.240.

белгілері..

А. Уақытша.

В. Қалыпты.

С. Жылы.

D. Суық.

Дүние жүзі мүхиттар суының көтерілуі мен қайтуы неге байланысты..

А. Мұхит ағысы.

В. Мұхит бетіндегі күшті желдерге

С. Айдың тарту күшіне

D. Жердің тәліктік қозғалысына.

Е. Барлык жауаптар дұрыс

Желдін геологиялық әрекеті.

Дефляция әрекеті қай аймақта жиі байқалады?

А.Орманды.

В.Далалы

D.Полярлы

Е. Таулы

Желдің айдап ұшырған борпылдақ құм түйіршектерінің жер бетіндегі жар тастарды мүжіп,тау жыныстарына тигізетін механикалық әсері……

А.Бархандар