Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей мемлекеттік педагогикалық институты
жүктеу/скачать 2,49 Mb.
|
| Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей мемлекеттік педагогикалық институты Жаратылыстық ғылымдар факультеті Жалпы биология кафедрасы «Мектепке дейінгі балаларды қоршаған ортамен таныстыру әдістемесі мен теориясы» пәні бойынша электрондық оқу-әдістемелік кешен Семей-2013
Құрастырған: кафедра аға оқытушысы Р.Ж.Жумадилова Қолдану саласы Осы электрондық оқу әдістемелік кешен пәннің мазмұны 5В010100 – Мектепке дейінгі балаларды оқыту және тәрбиелеу мамандығы бойынша Семей мемлекеттік педагогикалыинститутында білім алатын студенттерді оқытуға арналған . Бұл оқу бағдарлама дистанттық оқу технологиясы негізінде Семей мемлекеттік педагогикалық институтының порталы арқылы студенттерді оқыту механизімін жүзеге асыру үшін ұсынылады. Беріліп отырған оқу әдістемелік кешен 5В010200 – «Мектепке дейінгі балаларды оқыту және тәрбиелеу мамандығы бойынш оқитын студенттерге арналып, білім алу бағдарламасының дистанттық технологиялық оқыту жүйесі бойынша құрылған. 2.Нормативтік сілтемелер Бұл оқу әдістемелік кешен төменгідегі нормативті құжаттар негізінде әзірленген. Осы стандартта келесі нормативті құжаттардан сілтемелер пайдаланылады; 2007 жылдыњ 27 шілдесіндегі Ќазаќстан Республикасының «Білім туралы» Заңы; ЌР МЖМБС 5.04.019–2008 «Жоғары білім. Бакалавриат. Негізгі ережелер» ; ЌР ЕР 40.1.01–2008 «Қазақстан Республикасы стандартизациялауының мемлекеттік жүйесі». Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын құруға, мазмұндауға, рәсімдеуге, мазмұнына және белгілеуге қойылатын жалпы талаптар; ҚР МЖМБС 5.05.001–2005 «Жоғары оқу орнынан кейінгі және жоғары білім беру оқу пәндерін кодтау жүйесі». ҚР МЖМБС дистанттық білім беру технологиясы бойынша оқыту жүйесі жағдайы ҚР МЖМБС дистанттық білім беру технологиясы бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру тәртібі «19» 01.2012г №112. 3.Жалпы жағдай Дистанттық білім беру технологиясы – технологиялық оқыту ақпараттық және телекомуникациялық құралдарды пайдалану арқылы, педагог және білім алушының тығыз байланысы арқылы жүзеге асады. Дистанттық білім беру технологиясының субьектісі ретінде білім алушы, педагог және білім берудің оқу бағдарламасын жүзеге асырушы мекеме саналады. СМПИ жетекшілігімен дистанттық білім беру технологиясының дамуына және осы бағыттағы жұмыстардың жүзеге асуына әкімшілік тарапынан барлық ресурстық қолдау көрсетіледі. Студенттер, ОПҚ және СМПИ қызметкерлері дистанттық білім беру технологиясы жүзеге асыру үшін осы оқу әдістемелік кешенді қолдануға болады.
Аймағанбетова.К. Айналамен балаларды таныстыру. «Балауса баспасы» Алматы 2003ж .Аймағанбетова.Қ.Бастауыш сыныптарда дүниетануды оқытудың теориялық негізі «Балауса баспасы».Алматы 2003ж .Павлович.С.А. идр.Табиғат тану негіздері мен методикасы. «Мектеп»Алматы 1973 Догель В.А. Зоология беспозвоночных. -М: Высшая школа, 1981. Түсіпова К.С. Омыртқасыздар зоологиясы. 1, 2 бөлім. -Алматы: Ғылым, 1999, 2000. Дәуітбаева К.А. Омыртқасыздар зоологиясы. 1, 2, 3, 4 бөлім. Алматы-. «Қазақ университеті» баспасы, 1996, 1997, 1998, 2000. С.А. Қусаинов Жалпы геоморфология. Алматы. Қазак университеті. 1998. Ж.Н. Мукашев Жалпы жер тану. Оку құралы. Алматы. "Қазак университеті" 2002. М.А. Никонова, П.А. Данилов Землеведение краеведение. М., 2000. М.А. Никонова, П.А. Данилов Практикум по землеведению и краеведению. М., 2001. Боков В.А. и др. Общее землеведение. СПб.,1999. Милькова В.Э. Общее землеведение. М., 1971. Козловский Е.А. Новое о строение земной коры. М.,1998. Шубаев Л.П. Общее землеведение. М.,1977. Неклюкова Жалпы жертану. Алматы., 1980. 5. Мазмұны 1-ші бөлім Пән бойынша Глоссарий 2-ші бөлім. Қысқаша дәрістер мәтіні 3-ші бөлім. Зертханалық және сарамандық жұмыстар жүргізуге арналған әдістемелік нұсқау 4-ші бөлім. СООӨЖ –ді орындауға арналған әдістемелік нұсқау 5-ші бөлім. СӨЖ-ді орындауға арналған өздік жұмыс 6-ші бөлім. Бақылау -өлшеу құралдары СӨЖ және СОӨЖ тақырыптар мен мазмұны №1.СӨЖ Тақырып атауы: Қоршаған ортамен таныстыруда бейнелі, көрнекілікті пайдалану Сабақтың мақсаты: Қоршаған ортамен таныстыруда бейнелі, көрнекілікті пайдалану жолдарымен танысу Тапсырма: Көрнекілік әдісінің нақты заттардың құбылыстарды іс-әрекет барысында таныстырудағы тиімділігін саралау. Негізгі сұрақтар: 1.Көрнекіліктің баланың ақыл-ойын дамытудағы алға қойған мақсатқа жетудегі маңызы: затты, құбылысты байқап зерттеп қарау, салыстыру, обьектілердің байланыстарын, ұқсастықтарын, айырмашылықтарын табу, түр-түсін анықтау. 2.Заттың басты қасиеттерін айқындап, тұжырым жасауда көрнекілкке сүйену арк,ылы бала танымын қалыптастыру. 3.Көрнекілікті пайдалануға байланысты қойылатын талаптар.Көрнекілік негізінде ойын ұйымдастыру - сабақта бала белсенділігін арттырудың негізі. 4.Бейнелі көрнекіліктерді қолдану. Дидактикалық картиналар,карточкалар бейнелі картиналар, суреттер, диапозитивтер, кино және теледидарлық оқу фильмдер т.б. Олардың білім, тәрбие беруде алатын орны, іріктеу, пайдалану әдістері
1.Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды. 2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3. Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4.Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5.Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады. Әдебиеттер тізімі 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998
1.Қараторғайлр мен шышықтарға арнап қолдан ұялатқыш жасаңдар 2.Өз аулаларыңда құстарға арнап жем шашатын үстелшелер жасаңдар 3.Жем шашатын астаушаларға ұшып келетін құстарды бақылаңдар Негізгі сұрақтар: Балабақшадағы жер участкесіне құстарды үйірету: Қолдан ұя жасау Құстарға қосымша жем беру Участкеге ұшып келетін құстар
1.Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды. 2. \Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3. Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4.Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5. Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998. 7.КЖунісова, ҚАймагамбетова, 3. Ф. Олейник. Дүниетануды оқыту әдістемесі. I сынып мүғалімдеріне арналған. Алматы. Атамұра. 1998. — 135 б. №3.СӨЖ Тақырып атауы: Балалар дүниетанымын қалыптастырудағы өлкетану жұмыстары Сабақтың мақсаты: Балалар дүниетанымын қалыптастырудағы өлкетану жұмыстары Тапсырма: Өлкенің табиғатын зерттеу Негізгі сұрақтар: 1.Өз өлкеңнің қандай өсімдіктері мен жануарлары «Қызыл кітапқа» енгізілген 2.Балалардың табиғатқа деген сүіспеншілігн қалыптастыруда балалар бақшасының қандай ролі бар
2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3. Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4.Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5. Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998. 7.КЖунісова, ҚАймагамбетова, 3. Ф. Олейник. Дүниетануды оқыту әдістемесі. I сынып мүғалімдеріне арналған. Алматы. Атамұра. 1998. — 135 б. №4.СӨЖ Тақырып атауы: Табиғатқа ұйымдастырылатын танымжорық Сабақтың мақсаты: Балабақша балаларына экологиялық тәрбие берудегі табиғатқа ұйымдастырылатын танымжорықтың маңызын түсіну Тапсырма: Табиғаттағы экскурсиялық танымжорықтар Негізгі сұрақтар: Танымжорықтың білімділік, тәрбиелік, дамытушылық мақсаты Танымжорық түрлері:«Қаладағы құстар » танымжорығы Экологиялық танымжорық Есеп беру формасы: Реферат Әдістемелік ұсыныс: 1.Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды. 2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3. Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4.Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5.Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998. 7.КЖунісова, ҚАймагамбетова, 3. Ф. Олейник. Дүниетануды оқыту әдістемесі. I сынып мүғалімдеріне арналған. Алматы. Атамұра. 1998. — 135 б. №5.СӨЖ
Модельдеу Ойын Дидактикалық ойындар Қимылды ойындар Есеп беру формасы: Реферат Әдістемелік ұсыныс: 1.Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды. 2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3.Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4.Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5.Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998. 7.КЖунісова, ҚАймагамбетова, 3. Ф. Олейник. Дүниетануды оқыту әдістемесі. I сынып мүғалімдеріне арналған. Алматы. Атамұра. 1998. — 135 б. №6.СӨЖ Тақырып атауы: Қоршаған ортамен таныстыруды кіріктіре оқыту Сабақтың мақсаты: Қоршаған ортамен таныстыруды кіріктіре оқыту тәсілін меңгеру Тапсырма: Қоршаған ортамен таныстыруды кіріктіре оқыту тәсілі Негізгі сұрақтар: Қоршаған ортамен таныстыруды кіріктіре оқыту Есеп беру формасы:Реферат Әдістемелік ұсыныс: 1.Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды. 2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3. Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4. Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5. Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998. 7.КЖунісова, ҚАймагамбетова, 3. Ф. Олейник. Дүниетануды оқыту әдістемесі. I сынып мүғалімдеріне арналған. Алматы. Атамұра. 1998. — 135 б №7.СӨЖ
Қоршаған ортамен таныстыру арқылы балаларға ақыл-ой тәрбиесін беру жолдары Сезім арқылы қабылдау Қоршаған ортамен таныстыру арқылы баланың ақыл-ойын дамыту Ғылыми дүниетанымды қалыптастыруда қоршаған дүние өзгерісін, ол өзгеріс себебтерін, адам табиғат арасындағы қарыс-қатысты, табиғатты өзгертудегі адам ролін түсінудің алатын орны
2.Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3.Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4.Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5.Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 3. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 4. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 4. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 5.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 6. П.Хрестоматия к учебнику "Познание мира". Олейник 3.,Аймагамбетова К.,Жунусова К., Алматы,1998. 7.КЖунісова, ҚАймагамбетова, 3. Ф. Олейник. Дүниетануды оқыту әдістемесі. I сынып мүғалімдеріне арналған. Алматы. Атамұра. 1998. — 135 б. СОӨЖ №1 Тақырып атауы: Балаларды табиғатпен таныстырудың негіздері. Әдістердің жалпы сипаттамасы Сабақтың мақсаты: Балаларды табиғатпен таныстырудың негізгі әдістерімен таныстыру (экскурсия) Қарастырылатын негізгі сұрақтар: 1.Экскурсияның күнделікті серуендерден айырмашылығы неде? 2.Экскурсияның ұйымдастырылуы мен өткізуі қалай болады? 3.Экскурсия үшін қандай жабдықтар керек? Тапсырма: Табиғатпен таныстыру кезінде балаларды ұйымдастырудың формаларының бірі экскурсияларға қажетті жабдықтар тізімін дайындаңдар. Әдістемелік ұсыныс: Орманға немесе көгалға экскурсия жасау үшін: насекомдарды ұстайтын 5—6 тоспай (дәкеден жасалып, ұзындығы 50 см таяқтың басына ілінген, үлкендігі 40 см дорба) — Қазып алған өсімдіктерді алып жүретін, жемістер мен саңыраукұлақтарды жинайтын диаметрі 20—25 см, биіктігі 10—15 см, саны 3—5 кәрзеңке; жапырақтарды, тұқымдарды, ағаш қабығын және гүлдерді жинау үшін кішкене қораптар немесе ботанизиркалар, саны —3—5; бау-бақша пышағы немесе бау-бақша қайшылары, саны — 1; өсімдіктерді тамырымен қазып алу үшін мықты темірден жасалған күрек немесе к а л а қ, саны — 1; насекомдарды алып жүретін банкалар немесе тесіктері бар кішкене қораптар, саны—4—5; ұсақ заттарды қарайтын лупалар мен пробиркалар (түтік шынылар). Су қоймасына экскурсия жасау үшін: үлкен су тоспайы (сирек кездесетін, бірақ мықты материалдардан істелген қапшық, ұзындығы — 50 см, шығыршықтың диаметрі 25—30 см, таяқтың ұзындығы 120—150 см шамасында, қалыңдыры — 3—4 см, саны—1); шағын су қоймасынан жануарларды ұстау үшін балалар тоспайы (шығыршығының диаметрі—10—12 см, дорбаның ұзындығы — 20—25 см, тұтқасының ұзындығы — 100—110 см саны—1); су қоймасынан ұстап алынған жануарларды қарайтын эмальды кішкене ш ы л а п -шын д а р, саны — 1—2; әр түрлі жануарларды алып жүретін тесігі бар қ а қп а қ т ы ш е л е к, немесе тұтқалы банкалар, саны —2—3; ұстап алынған иасекомдарды алып жүретін кішкене шарбақтар, саны — 2—3. Ескертулер. 1.Су тоспайына арналған шығыршық (шеңбер) бірінін үстіне бірі біріктірілген серіппелі жуан сымнан жасалады. Ұштары егеліп, үшкірленген күйінде біріктіріліп, таяқтың басына сұғылады. Шығыршықтың таяққа бекітілген жерін жұқа бірақ мықты сыммен орап тастайды. Дөңгелекті матамен жол-жол етіп айналдыра тігеді де, оған түбі дөңгеленіп келген қапшықты тігеді. 2. Насекомдарды алып жүретін тоспайды қаңылтырдан немесе картон қораптан жасауға болады. Бұл үшін оның екі жағынан тесіктер жасайды. Тоспайды ұстап тұру үшін осы тесіктерден бау өткізеді. Насекомдар демалуы үшін қақпағынан тесіктер жасайды.
Биологиялық орталық Қала саябақтар Қалалық мұражайлар Тақырыпты пысықтау карточкалары
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2.Аймагамбетова К.А.ЖунусоваК.Ж. Методическое руководство к учебнику "Познание мира". Алматы,2000. 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4.Горощенко В.П.,Степанов И.А. Методика преподавания природоведения . М.,Просвещение, 1984. 5. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 6. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 7. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж Қосымша: 1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Гетьман В.Ф. Экскурсии по природоведению в 2 и 3 классах.Прсрбие для учителей. Киев. Рад.школа,1983. 3. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. СОӨЖ №2. Тақырып атауы: Бақылау және эксперимент Сабақтың мақсаты: Бақылау- мақсатқа бағытталған қабылдау, сезім мен тиімділіктің бірлігі көрінетін танымдық күрделі процесс, эксперимент немесе тәжірибе — арнайы жасалған жағдайларда ұйымдастырылған бақылаудың ерекше түрі екендігін меңгеру Қарастырылатын негізгі сұрақтар: 1.Бақылаудың маңызы және ұйымдастырылу 2.Эксперимент.
Топта жұмыс жүргізу үшін кроликті алып келеді. Сабақтың барысы. \. Балалар кроликтің үлкендігі қандай екенін көрсетеді оны мысықтың және иттің үлкендігімен салыстырады. 2. Кроликтің тұмсығы қандай? Көздері, құлақтары, құйрығы, аяғы қандай?— деген сұрақтарға жауап береді. 3. Алдыңғы және артқы аяқтарының ұзындық айырмашылығына көңіл аудартады, хайуанның қозғалысын бақылайды, оның неліктен секіретінін, жүрмеуі неліктен екенін түсіндіреді. 4.Кроликтің қорыққан кезде құлақтарын арқасыня қарай жымқыратып, тыңдағаи кезде оларды көтеріп алатын кейбір қылықтарын айтады. 5.Кроликті сипайды да, оның жүнінің қандай екенін анықтайды. 6.Тәрбиеші табиғат мүйісіндегі кезекшілерге кроликтің сәбіз, шөп немесе пішен сияқты бәрінен гөрі құштарлана жейтін тамағына бақылау жасауды ұсынады. Таратпа материалдар: Жас ерекшеліктері әр түрлі топтарға бақылау және эксперимент жүргізу орындары, тақырыпты пысықтау карточкалары Тарау, бөлімдері көрсетілген әдебиеттер тізімі: 1,2,3,4,5,6,7/1 Негізгі әдебиеттер: 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2.Аймагамбетова К.А.ЖунусоваК.Ж. Методическое руководство к учебнику "Познание мира". Алматы,2000. 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4.Горощенко В.П.,Степанов И.А. Методика преподавания природоведения . М.,Просвещение, 1984. 5. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 6. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 7. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж Қосымша: 1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Гетьман В.Ф. Экскурсии по природоведению в 2 и 3 классах.Прсрбие для учителей. Киев. Рад.школа,1983. СОӨЖ№3. Тақырып атауы: Ойын Сабақтың мақсаты: Сабақтарда қолданылатын дидактикалық ойындар балаларға заттардың қасиетін тануына және табиғатты бақылау кезінде алған елестетулерін анықтай түсуіне көмектесетіндігін меңгеру Қарастырылатын негізгі сұрақтар: 1. Балаларды табиғатпен таныстырудағы әр турлі ойындардың манызы қандай? 2. Балалар бақшасының әр жас тобында ойналатын дидактикалық ойындардың ерекшеліктері қандай? 3. Балаларды табиғатпен таныстырудағы рольдік ойындардың маңызын анықтаңдар. Тапсырма: Табиғаттың табиғи материалдары немеме бейнелеумен оцналатын дидактикалық ойындарды ұйымдастыру, ойын жүгізу үлгісін құрастыру Әдістемелік ұсыныс: «Гүл дүкені» ойыны (Өсімдіктердің, негізгі белгілерін ерекшелеу және оларды сипаттай білу жаттығулары) Өсімдіктерді немесе балаларға белгілі өсімдіктер бейнеленген карточкаларды балалардың бәрі көретіндей етіп жайып қояды. Тәрбиеші балалардың біреуін — сатушы, қалғандарын — сатып алушылар етіп тағайындайды. Өсімдікті сатып алу үшін, оның атын атамай-ақ, сипаттап беруі, ал сатушы өсімдікті сипаттауы бойынша тауып беруі керек. Сатып алушы өсімдікті толық суреттей алмаса, сатушынын, қосымша сұрақтар беруіне болады. Егер сатушы өсімдікті таба алмаса, оның орнын сол өсімдікті танитын бала алады да, өзі сатып алғысы келген өсімдікті тауып береді. Өсімдікті кім көбірек сатса немесе сатып алса сол ұтқан болып есептеледі. Егер бұл ойын балалармен бірінші рет өткізіліп тұрса, онда сатып алушының немесе сатушының ролін тәрбиеші алдымен өзі атқарады. Таратпа материалдар: Серуен, экскурсия кезінде жниалған табиғи материалдар, муляждар, бейнелік суреттер Тарау, бөлімдері көрсетілген әдебиеттер тізімі 1/58-62бет/ ,6 /5-21/ 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2.Аймагамбетова К.А.ЖунусоваК.Ж. Методическое руководство к учебнику "Познание мира". Алматы,2000. 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4.Горощенко В.П.,Степанов И.А. Методика преподавания природоведения . М.,Просвещение, 1984. 5. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 6. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж
Балабақшадағы учаскеде кроликтер мен тауықтар асырауды қалай ұйымдастыруға болады? Тапсырма Оқу-тәрбие учаскесіндегі кроликтер мен тауықтарды қалай ұстауға болады. . Әдістемелік ұсыныс: Кроликтер. Жабайы кроликтер бізде Батыс Украинаның оңтүстігінде таралған. Олар табиғатта інде тіршілік етіп, түнде өмір сүреді. Табиғат мүйісінде асыранды кроликтер ұсталады. Кролик түсі әр түрлі, майда жүні бар, шағын денелі жануар. Оның құлақтары ұзын, қозғалмалы, тыңдаған кезде құлағын тігіп, үріккенде жымқырып алады, тұмсығы доғал, дөңгелек, бадырақ көзді, мұрттары екі жағына едірейіп тұрады. Бұл жануардың артқы аяғы алдыңғы аяғынан ұзынырақ, сондықтан ол секіріп жүреді. Қүйрығы қысқа. Кроликтер — қоян тәрізділер, олардың кемірушілерден айырмашылығы — үстіңгі жақ сүйегіндегі күрек тісі екеу емес, төртеу болады. Сәбіз, қызылша, капуста, шөп жейді. Кроликтердің тұқымы өте көп. Табиғат мүйісінде ұстауға тамақ пен күтімді талғамайтындарын алған дұрыс. Кроликтер суықтан қорықпайды, бірақ өтпе желге төзімсіз. Оларды ашық ауада жасалған арнайы торларда (сурет) ұстауға болады. Тордың биіктігі —60—70 см, еденінің ауданы — 125X70 см. Тауықтар бұдан мыңдаған жыл бұрын, ежелден асыранды болған. Персияда, кейіннен Греция мен Римде киелі «күн» құсы деп есептеліп, өлтіруге рұқсат етілмеді. Тауықтар Европаға келгеннен кейін, оларды жұмыртқа және дәмді ет алу үшін өсіре бастады. Тауықтардың қанаты қысқа және әлсіз, аяқтары күшті болады. Бұл құстар жерде жақсы жүгіреді, бірақ аспанда ұша алмайды. Аяқтарында 4 саусақтан болады: оның үшеуі алға, біреуі артқа бағытталған. Саусақтарында тырнақ болады; жем-дән, құрт, насеком личинкаларын іздеп, тырнақтарымен топырақты оңай тырмалайды. Әтеш мекиенінен әдемірек болып келеді. Оның құйрығы үлкен, өрнекті, доғаша иіліп түрады. Басында — қызыл айдар, тұмсығының астында — тері сақал, кеудесі алға қарай шығыңқы болады. Аяқтарында өткір өсінділері- тепкісі болады, әтештер төбелескен кезде онымен бір-бірін қатты жарақаттайды. Тауықтарды қонақтайтын таяқшасы бар құс қораларда ұстайды, олар сол ағашта қонақтап отырады. Жұмыртқа салуы үшін арнайы ұя жасайды. Первомайская (жылына 250-ге дейін жұмыртқа туады) және «Московская» белая (230-ға дейін жұмыртқа туады) деген тұқымдары өте жұмыртқалағыш тауықтар. Мекиен жұмыртқаларын 21 күн басып, шығарған балапандарына қамқорлық жасайды. Ірі құс фабрикаларында балапанды инкубаторлардан жүз мыңдап шығарып, сонан соң өсіреді. Балабақшада тауықтарға арнап жер учаскесінің ең құрғақ жеріне ауданы 1,5—2 шаршы метр, биіктігі 2 м құс қора салады. Оған терезе, есік және кіріп-шығатын төрт бұрышты тесік (көлемі 30X30 см) жасайды. Қоражай жылы (қыста 0 градустан төмен емес) және таза болуы керек. Тауық қораға жуандығы 4 см қонақтайтын сырықты бір-бірінен қашықтығын 30 см етіп қояды. Құстарды еден ауданының 1 шаршы метріне 3—4 тауықтан келетіндей есеппен орналастырады. Тауықтарды тәулігіне 3—4 рет бірдей уақыт аралығында, белгілі бір сағатта жемдейді. Ертеңгілікте дәнді азық (сұлы, жүгері, тары, арпа) береді, тауықтар қопарыстыра жүріп, қимыл жасау үшін жемді жазда астауларға, қыста төсенішке себеді, 10—11 сағатта құстарға -көктетілген сұлы немесе қалақай, ұсақ етіп туралған тамыржемістер беріледі; 13—14 сағатта дымқыл күйінде үн қоспасы түнге карай тағы да дәнді жем беріледі. Тауықтардың көбірек қимылдауы үшін жемдік-қызылшаны, көктетілген сұлыны қораның қабырғасына кұс секіріп ала алатындай биіктікке іліп қояды. Әр түрлі зиянкес жәндіктерді де (бізтұмсықтар, зауза қоңыздар, жұлдызқұрттар және басқалар) жемге беруге болады. Құс қораны таңертеңгі жемдеуден кейін бірден жинайды: қонақтайтын сырықты тазартады, онық астындағы төсенішті аустырады, астауларды жемнің қалдықтарынан тазартады, науаларды жуады. Тарау, бөлімдері көрсетілген әдебиеттер тізімі: 1/3/ Негізгі әдебиеттер: 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 3. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж Қосымша: 1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Гетьман В.Ф. Экскурсии по природоведению в 2 и 3 классах.Прсрбие для учителей. Киев. Рад.школа,1983. 3.Папорков М.А. Учебно-опытная работа на пришколъном участке. Пособие для учителей. М.,Просвешение,1980. 4.П..Сорокоумова Е.А.Уроки экологии в началыюй школе. Пособие для учителей.1994.
Негізгі үй және жабайы аңдар Тапсырма: Естиярлар тобын үй жануарларымен таныстырудың сабақ үлгісін құрастыру Әдістемелік ұсыныс: Мысықты бақылау (сәбилердін. екінші тобымен) Программалык, материал. Мысықтың сыртқы түрі, тамақты қалай ішіп, қалай ойнайтыны. Сөздік: жалап ішеді, жүні қалың, жұмсақ, пырылдайды, табаны, мұрты. Сабақтық барысы. Тәрбиеші топқа мысық әкеледі. — Мынау мысық — дейді ол.— Балалар, қараңдаршы бұл қандай әдемі бүкіл денесі сұр түсті, қара жолақтары бар. Оны сипауға болады, ол тістемейді. (Мысықты сипайды). Оның жүні қалық әрі жұмсақ. Ал, қараңдаршы тұмсығындағы мұрттары не деген үлкен еді. Тәрбиеші біртіндеп балалардың назарын мысықтың сыртқы түріндегі ерекшеліктерге аударады. Балалар оның басы, құлағы, көзі, мұрны, аузы бар екенін біліп алады. Одан соң оның аяқтарына, табанына, құйрығына қадала қарайды. Тәрбиеші жануар денесіндегі жеке бөліктерді атап береді. Балалар оның сыртқы түрімен барынша танысып болғанда тәрбиеші мысыққа сүт береді. Ол сүт құйылған табақшаны көре салып мияулайды. Балалар оның сүт сұрағанына қуанады. Мысықтың ұзын тілін қасық тәріздендіріп, сүтті жалап ішіп аузына апаратынына балалардың назарын аударады. Жануар тамақ ішіп болған кезде тәрбиеші оны тағы да сипап еркелетеді.. Тойып алған мысық пырылдай бастайды. — Бұл оның өлең айтқаны,— деңді балалар. — Бұл оның пырылдағаны,— деп, нақтылай түседі тәрбиеші.
Үй жануарлары мен үй жануарлары бейнеленген суреттер, тақырыпты пысықтау карточкалары Тарау, бөлімдері көрсетілген әдебиеттер тізімі 1,2,3/12 Негізгі әдебиеттер: 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4.Горощенко В.П.,Степанов И.А. Методика преподавания природоведения . М.,Просвещение, 1984. 5. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 6. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 7. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Гетьман В.Ф. Экскурсии по природоведению в 2 и 3 классах.Прсрбие для учителей. Киев. Рад.школа,1983. СОӨЖ №6 Тақырып атауы: Табиғаттың жазғы құбылыстары және ауыл шаруашылығындағы еңбек Сабақтың мақсаты: Балаларды жазғы табиғатпен таныстыру әдістерімен танысу Қарастырылатын негізгі сұрақтар: Балаларды жазғы табиғатпен таныстыру: Сәбилер тобы (еңбек дағдыларымен таныстыру) Естиярлар тобы (Тірі табиғат құбылыстарымен таныстыру) Ересек балалар тобы (Еңбек дағдыларын тәрбиелеу)
Экскурсияның мақсаты: балалармен бірге егін жинайтын комбайнның жұмысын бақылау. Колхозда машиналардың жәрдемімен атқарылатын жұмыс қалай жеңілдейтіндігі туралы түсінік қалыптастыру. Экскурсияның барысы. Тәрбиеші балаларға бидай; егістігінің жалпы көрінісін оның жаздың басында өткізілген экскурсия кезіндегі көрінісімен салыстыруды ұсынады. Егістіктің кеңдігіне, егің жинауда бір мезгілде неше машина жұмыс істейтініне назар аудару керек. Балалар егістікте анықтап қарай алатын машиналарды атап шығуды ұсыну керек. Комбайнның жұмысын бақылау. Балаларға қойылатын сұрақтар: комбайн не істеп жүр? (Бидай орады, масақ бастырады, астық тазартады.) Комбайнды кім басқарады? Комбайншы не істей білуі тиіс? Комбайншыға кім жәрдемдеседі? Дайын астық комбайннан буын қап арқылы машиналарға тиелетінін, машиналар оны астық қоймаларына жеткізетінін түсіндіру керек. Мұндай машиналар болмаған бұрынғы кезде колхозшылар бүкіл жұмысты қолмен атқарғанын айту керек. Еңбек өте ауыр болған. Қазір комбайн және жәрдемшісі бар комбайншы көп адамдардың жұмысын атқарады. Олардың еңбегі әлдеқайда жеңілдейді. Машиыалар астықты көп әрі тез жинауға жәрдемдеседі.
1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2.Аймагамбетова К.А.ЖунусоваК.Ж. Методическое руководство к учебнику "Познание мира". Алматы,2000. 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 5. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 6. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Захлебный А.Н.,Суравегина И.Т. Экологическое образование школьников во внеклассной работе. М.,Просвешение,1984. 4. Запартович Б.В. С любовью к природе. Дидактический материал по природоведению для начальной школы. М.,Просвещение,1983 5. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 6. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 7..Сорокоумова Е.А.Уроки экологии в началыюй школе. Пособие для учителей. 1994. 8.Қ.Аймагамбетова, З.Ф.Олейник. Дүниетануға арналған үлестірмелі материалдар. Алматы. Атамүра. 1998. —63 б.
Балаларды жазғы табиғатпен таныстыру: Естиярлар тобы (Тірі табиғат құбылыстарымен таныстыру) Мектепке даярлық топ (Еңбек дағдыларын тәрбиелеу) Тапсырма: Сәбилер тобы балаларын табиғатпен таныстыру әдісінің (бақылау) үлгісін құрастыру Әдістемелік ұсыныс: Балықтарды және оларды күтуді бақылау (сәбилердің екінші тобындағы сабақтың үлгі конспектісі) Программалық материал. Балалар балықтың суда қалай жүзетінін, оның жемін ауызбен қалай қармайтынын, аквариумдағы суды қалай ауыстыратынын бақылауы тиіс. Сөздікті толықтыру: аквариум, үстеп құю, ңұю, сылдырайды. Сабақты ұйымдастыру. Балаларды үстіне аквариум қойылған столдың үш жағын айналдыра отырғызу. Жабдықтар: сифои, ішінде таза суы бар шелек, бос шелек, воронка, сачок тоспайы, маса личинкасы. Сабақтың барысы. Тәрбиеші. Балалар, біздің аквариумымызда не тіршілік ететінін айтыңдаршы. Олар қандай әдемі балық десеңші! Олардың қалай жалтырайтынын қараңдаршы. Балық қайда тіршілік етеді? Біз қазір балықты ішінде суы бар астауға саламыз да, онда балықтың не істейтінін көреміз. (Балықты астауға салады.) Балық суда не істейді? Балыққа тағы да құрт беру керек. Оны балықтың қалай жейтінін қараңдаршы. (Масаның личинкасын береді.) Балық құрттарды несімен қармайды? Балықтың қалай жүзіп, құрттарды қалай жейтінін бәрің де көрдіңдер ме? Балықтар таза суды сүйеді, сондықтай аквариумның суы әрқашан да таза болуын қадағалап отыру керек. Менің аквариум суын қалай ағызатынымды және оған таза суды қалай құятынымды көріп алыңдар. Мен суды түтікше арқылы ағызамын, ал сендер қарап тұрыңдар да, мен мына бауға дейін ағызғанымда маған айтыңдар. (Аквариум шынысынан оның 2/з белігін баумен, лентамен немесе резеңкемен белгілеп қояды.) Судың қалай құйылатынын қарап, оның қалай сылдырайтынын тыңдап көріндер. (Сифонның жәрдемімен судың '/з бөлігін ағызып алады.) Енді воронка арқылы таза су құямын. (Көрсетеді.) Суды бауға дейін құямын. (Бауды аквариумдағы суды ағызып алғанға дейінгі деңгейге жылжытады.) Су бауға дейін жеткен кезде маған айтыңдар. (Көрсетеді.) Таратпа материалдар: Балаларды табиғатпен таныстыру әдістері мен орны ,тақырыпты пысықтау карточкалары Тарау, бөлімдері көрсетілген әдебиеттер тізімі: 1,2,3,4,5,6/1,2,3,4,5,6,7,8 Негізгі әдебиеттер: 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2.Аймагамбетова К.А.ЖунусоваК.Ж. Методическое руководство к учебнику "Познание мира". Алматы,2000. 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 5. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 6. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Захлебный А.Н.,Суравегина И.Т. Экологическое образование школьников во внеклассной работе. М.,Просвешение,1984. 4. Запартович Б.В. С любовью к природе. Дидактический материал по природоведению для начальной школы. М.,Просвещение,1983 5. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 6. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 7..Сорокоумова Е.А.Уроки экологии в началыюй школе. Пособие для учителей. 1994. 8.Қ.Аймагамбетова, З.Ф.Олейник. Дүниетануға арналған үлестірмелі материалдар. Алматы. Атамүра. 1998. —63
Балаларды көктемгі табиғатпен таныстыру: Сәбилер тобы Мектепке даярлық топ (Еңбек дағдыларын тәрбиелеу) Тапсырма: Естиярлар тобы (Тірі табиғат құбылыстарымен таныстыру) Әдістемелік ұсыныс: Ұзақтар ұясына экскурсия (үлгі жоспар) Программалық материал. Ұзақтардың жылы елдерден көктемгі ұшып келуі. Ұзақтардың сыртқы түрі, олардын, ұялары. Экскурсияға дайындық. Экскурсияға шығар алдында балаларға күзде оқып кеткен ұзақтар өздерінің ескі ұяларына қайтып оралғанын айтуы керек. Енді құстар оларды жөндеп, балапан шығарады. Экскурсияның барысы. Ұзақтың ұясына барар жолда аспанға (ол биіктеп кеткен секілді, аппақ бұлттар көшіп барады, күн жарқырап түр) жерге (жолдар қарайып көрінеді, жылғалар ағуда) балалардың назарын аудару керек: ұзақтың ұясына жақындап барып, балаларға ағаштарға қарауды, ұзақтарды бақылауды, олардың үнін тыңдауды ұсыну; қажет. Тұмсығына тал сынықтарын немесе шүберек іліп алып, бір-бірінің әкеле жатқанын жұлқа тарта ұясына ұшып келе жатқан құстарды көруге, ұзақтардың у-шу, айналаны басына көтерген үнін естуге болады. Ұзақтардың ұяға төсейтін шүберегі, мақтасы мен жүні оны жұмсақ әрі жылы ететінін балаларға түсіндіру керек. Ұзақтың сыртқы түріне назар аудару керек (қауырсыны жалтылдап тұратын, қара түсті) қандай құсқа ұқсайтынын сұрап ұзақты қарғамен салыстыру керек. Таратпа материалдар: Балаларды табиғатпен таныстыру әдістері мен орны, тақырыпты пысықтау карточкалары Тарау, бөлімдері көрсетілген әдебиеттер тізімі: 1,2,3,4,5,6/1,2,3,4,5,6,7,8 Негізгі әдебиеттер: 1.Веретеникова.с.А. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. «мектеп»1983 2.Аймагамбетова К.А.ЖунусоваК.Ж. Методическое руководство к учебнику "Познание мира". Алматы,2000. 3.Аймагамбетова К.А., Олейник 3. Раздаточный дидактический материал к учебнику "Познание мира". Алматы, 1998. 4. Пакулова В.М., Кузнецова В.П. Методика преподавания природоведения. М. Дрсвещение, 1980. 5. Аймағанбетова.К.А.Дүниетануды оқытудың теориялық негіздері.Алматы,2000ж 6. Горощенко В.П. Табиғаттануды оқыту методикасы. Алматы1985ж
1. Аквилева Г.Н. Наблюдения и опыты на уроках природоведения. Пособие для учителей начальных классов. М.Дросвещение 1988. 2. Груздева Н.В.,Морозова Г.Н. Думаем, играем, творим, познавая окружающий мир. М.1994. 3. Захлебный А.Н.,Суравегина И.Т. Экологическое образование школьников во внеклассной работе. М.,Просвешение,1984. 4. Запартович Б.В. С любовью к природе. Дидактический материал по природоведению для начальной школы. М.,Просвещение,1983 5. Ишмухамедова Н.Б. Сезонные экскурсии с основами экологии. Алматы, 1995. 6. Красная книга Казахстана в 2-х т.Алматы, 1991 7..Сорокоумова Е.А.Уроки экологии в началыюй школе. Пособие для учителей. 1994 Пәнді оқуға арналған әдістемелік нұсқау Негізгі талаптар: 1. Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну. 2. Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу. 3. Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы кажет. 4. Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс. 5. Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау. Реферат жазуда не ескеріледі? 1.Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды. 2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал. 3. Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады. 4. Фактілер, фактілік материалдарды ірікгеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады. 5. Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет. 6. Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді. Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады. Рефератты талқылау — шығармашылық жұмыстың бір көрінісі, яғни білімділік, қызығушылық тұрғысынан және төрбиелік мән-мазмұны зор әрекет, жұмыс. Бұл кезде сөйлеушілер негізгі мәселеден ауытқымай, нақты, тұжырымды ой айтуға көңіл бөлуі тиіс. Рефератты талқылып, қорытындысын шығару — маңызы зор жауапты сәт, белгілі бір тақырып төңірегінде ғылыми дәйекті тұжырымдар жасап үйрену. Соңында оқытушы реферат жазған студенттін, пікір айтушылардың сөздерін жинақтап, қажетті толықтырулар енгізеді, мәселенің түсініксіз тұстарын анықтап, түзетулер жасайды, толыктырады, өзгертеді. Студенттердін өздік жүмыстарды орындауларына жалпы кеңестер (нұсқаулар) 1. Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек. 2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уакыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану. 3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек. 4. Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор. 5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн. 6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет. 7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек. Студенттердің өздік жұмыстарын ұйымдастыруға қойылатын талаптар. • Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару; • Студенттердің өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу; • Студенттердің дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту; • Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу; • Студенттерді табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету; • Студенттердің алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуте дағдыландыру; • Студенттерді оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу; • Студенттердің өздігінен дербес жұмыс істеу, еңбек ету дағдыларын қалыптастыру.
Курс форматы Курс екі кредиттен тұрады – 90сағат, дәріс 15, практикалық 15, СОӨЖ 15, СӨЖ 45. Курс саясаты Барлық тапсырамаларды көрсетілген уақытында өткізу қажет. Барлық тапсырмаларды қабылдап алу емтиханға 7 күн қалғанда аяқталады. Барлық тапсырманы өткізбеген студенттер емтиханға кіргізілмейді. Жұмысты кеш тапсырсаңыз: қосымша тапсырма беру арқылы жұмыс көлемін ұлғайтылады; Емтиханға келмесеңіз: орынды себеп болса, бұрынғы орындалған жұмыстарыңыз есепке алынады; орынсыз себеп болса, тапсырманы орындауыңыз қажет және осы мәселеге қатысты институт саясаты есепке алынады. Әрбір тақырыпты қайталау және өтеу міндетті. Өтілген материалды меңгеру деңгейі тест арқылы тексеріледі. Тест алыдын ала ескертілмей өткізіледі. Аудиториялық сабақтарды босатпау, кешікпеу міндетті. Себепсіз сабақтан қалсаңыз: қосымша шығармашылылық жұмыс беріледі (реферат, көркем мәтінге талдау т.б.); Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ босатылғанға теңгеріледі. Кеңестер: оқу үрдісінде, қарым-қатынаста компетентті болыңыз; топта және оқытушылармен ашық, сыпайы, шыншыл болыңыз; оқу процесіне белсенді қатысу, топпен жұмыс істей білуіңіз керек; тапсырманы шығармашылылықпен орындаңыз. Курсқа қойылатын талаптар. Курсты толықтай игеру мақсатында студенттер қойылған талаптарды орындаулары тиіс. Сабаққа қатысу: дәріс және тәжірибелік сабақтарға міндетті түрде қатысу. Егер студент белгілі бір себептер мен сабаққа қатыса алмаса,барлық өткен материалдар бойынша жауап беру тиіс. Тәртіп: сабақ үстінде үнемі тәртіп бұзған студент аудиториядан шығарылып жіберіледі және барлық курс бойынша «қанағаттанғысыз» бағасы қойылады. Бақылау жұмыстары: бақылау жұмысын студент міндетті түрде орындап, белгіленген уақытта тапсыруы тиіс. Межелік бақылау: межелік бақылау қорытындысы студенттің сабаққа қатысуын, өздік жұмысты уақытында орындауын, сабақта ауызша және жазбаша түрде жауап беруін ескере отырып қойылады. Емтихан: емтихан барлық студенттер үшін тестік жүйе негізінде жүргізіледі. Тестің әрбір нұсқасы 60 сұрақтан тұрады. Білімді бағалау критерий жүктеу/скачать 2,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|