Кесу
.
Кесу оттегі-доғалық, ауа-доғалық және плазмалы-доғалық болып
бөлінеді.
Оттегі
-
доғалы
кесу
металды электр доғасымен балқытуға, содан кейін
металды оттегі ағысында жағуға негізделген. Бұл тәсілмен құбыр электрод
және өңделетін өнім арасында электр доғасы пайда болады. Редукторы бар
баллоннан құбырлы электродқа түсетін оттегі ағыны қыздырылған бетке
түседі және металды тотықтырады (Сур. 66)
92
1-дәнекерлеу трансформаторы, 2-реттегіш, 3-ажыратқыш, 4-ұстағышқа
баратын сымдар, 5-электрод ұстағыш, 6-электрод, 7-РГД кескіш-1-56, 8-
оттегі шлангісі, 9-оттегі баллоны, 10-редуктор
Сурет 66-Болат өзекті электродпен оттекті-доғалы кесуге арналған пост
жабдығының схемасы
Оттегі-доғалы кесу процесінің ерекшеліктері доғаның разрядының
сипатымен және доғаның және кесу ағынының өзара орналасу схемасымен
анықталады . Кесетін оттегі саптамасының сипаты мен электрод материалы
аз маңызды.
Бұл белгілердің келесі түрлері мүмкін.
Доғаның сипаты:
а) тікелей әрекет ететін доға;
б) жанама әрекет доғасы.
2. Кесу ағыны мен қыздыру көзінің өзара әрекеттесу схемалары:
а) дәйекті қыздыру: кесу ағынды доға (Сур. 67, а);
б) концентрлік қыздыру: доға тұрақты оттегі ағынының айналасында
немесе ағынның айналасында бірнеше доғалар (Сур. 67, б);
в) орталық қыздыру: кесу ағыны доғаның бағанасын құрайды (Сур.67,в).
3. Кесу саптамасының сипаты: А) тұрақты саптама;
б) электродтың жұмсалуына қарай ыдырайтын тұрақты емес саптама
(түтік).
4. Электродтар материалы:
а) ерімейтін электрод;
б) балқитын электрод.
а-тізбекті; б-концентрлік; в- Орталық; 1-доға; 2-оттегі ағыны
Сурет 67- Оттегі-доғалы кесу кезіндегі доға мен ағынның орналасу
схемасы
93
Электродты бекіту үшін компрессордан кесу аймағына ауа беру үшін
саптама жүйесі бар арнайы электр ұстағыш қолданылады (Сур.68).
Кесу әдетте кері полярлықтың тұрақты тогында жүзеге асырылады,
өйткені доғаның жануының максималды тұрақтылығы қамтамасыз етіледі.
Бұл өте маңызды, өйткені кесу өнімдерінің көп мөлшерін бөлуге байланысты
доға жиі үзіледі.
Ауа
-
доғалық
кесу
-металды доғамен кесу сызығы бойымен балқыту
және балқыманың доғасының әсерінен пайда болған сығылған ауаны
мәжбүрлеп алып тастау (Сур. 68). Электрод балқымайтын (көмір немесе
графит) қолданылады, электрод бойымен ауа беріледі
в
а
-сыртқы түрі;
б
-қысқыштар құрылғысы;
в
-
кесу схемасы
1-электрод ұстаушы; 2-ауа ағыны; 3-электрод; 4-кесу бағыты
Сур. 68. Ауа доғалы кесуге арналған электрод ұстағыш және кесу
сызбасы
Плазмалық
-
доғалық
кесу
металды күшті доғалық разрядпен балқытудан
тұрады, ол кесілетін металл бетінің шағын бөлігінде орналасқан, кейіннен
металды кесу аймағынан жоғары жылдамдықты газ ағынымен алып
тастайды.
Плазмалық кесудің мәні-металды кесілген металдың бетінің кішкене
бөлігінде локализацияланған күшті доғалық разрядпен балқыту, содан кейін
балқытылған металды кесу аймағынан жоғары жылдамдықты газ ағынымен
алып тастау. Қыздырғышқа түсетін суық газ электродты айналып өтіп,
доғалық разряд аймағында плазманың қасиеттерін алады, содан кейін ол
үлкен жылдамдықпен және температурамен 30 000°C және одан жоғары
жылдамдықпен жарқыраған ағын түрінде саптамадағы шағын диаметрлі тесік
арқылы өтеді. (Сур. 69) Қолданылатын электр тізбегіне байланысты
94
металдарды плазмалық кесу тәуелсіз және тәуелді доғалармен орындалуы
мүмкін.
1-вольфрам электрод, 2-мыс су салқындатылған шүмек, 3-Сыртқы
шүмек, 4-плазмалық ағын, 5-кесілген металл, Б-оқшаулағыш шайба, 7-
балласт кедергісі, 8-қуат көзі
Сурет 69- Плазмалық доғалы кесу процесінің негізгі схемасы
Достарыңызбен бөлісу: |