Ќазаќстан Республикасыныѕ Білім жјне єылым министірлігі
Отбасында теріс әрекеттерді болдырмаудың жолдары
жүктеу/скачать 1,38 Mb.
|
Isaeva.Etnoped-2012
- Бұл бет үшін навигация:
- жеткіліксіз көңіл аударады
- «тәрбиесі қиын балалар»
- «тәрбиесі қиын балалар »
| 3. Отбасында теріс әрекеттерді болдырмаудың жолдары.
Қазақ халқы өз ұрпағын инабаттылыққа, адалдыққа, жақсылыққа, қайырымдылыққа, еңбек сүйгіштікке, мейірімділікке тәрбиелеген. Бұлар ата – бабаларымыздың тарихи дәстүрімен бірге жасасып келген имандылық қасиеттер.Осы сияқта жоғары адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру, бала бойына егу отбасының борышы болды. Қазақ отбасын, атап айтсақ ата мен ана өз балаларын, керек десе немерелерін тәрбиелеуде бар күш – қуатын, бүкіл өмірін сарып еткен адамдар. «Баламды жанымдай көремін, баламның баласын баламдай көремін» деген нақыл сөздер босқа айтылмаған. Қазіргі заманда оқыту мен тәрбиенің табысты болуы ата – аналардың тәжірибесіне, кәсіби шеберлігіне, мәдениетіне, ынтымақтастығына, отбасы мүшелерінің бір – бірін түсінушілігіне, өзара қарым – қатынасына, көзқарастарының және мақсаттарының бірлігіне байланысты. Ата – аналар күнделікті өмірде балаларының мінез – құлқына, қажетті қасиеттердің қалыптасуына назар аударады, тәрбие процесінде теріс қылықтарды болдырмаудың жолдарын іздестіреді. Отбасында тәрбие процесін шебер басқару үшін ең алдымен ата – ана өз өмірін, өз ісін дұрыс ұйымдастыра білуі қажет. Теріс қылықтарды, әрекеттерді болдырмаудың қандай жолдары бар? Отбпасында ата – аналар тарапынан үстемдік жағдайында балалардың өз бетімен іс - әрекетін жасауына жол берілмейді, өз өміріне немесе отбасына байланысты бірден бір мәселені шешуге үй – іші кеңесіне қатыспайды. Осының нәтижесінде бала отьасында болып жатқан әлеуметтік өмірге, еңбекке, білімге, мәдениетке, саясатқа байланысты мәселелерге қатыспай сыртта қалады. Бұл жағдай баланың танымдық қабілетін дамуына , рухани және адамгершілік қасиеттерінің қалыптасуына бөгет болады. Теріс қылықтардың бірі – қақтығысулық. Бұл отбасы мүшелерінің арасындағы қақтығыстардан туады. Олар бір – біріне наразылық білдіреді. Кейде сәл нәрседен ашуланып, орынсыз сөгудің нәтижесінде бір – бірінің беделіне нұқсан келтіреді. Осындай шиеленісу, қақтығусылық пайда боладыОлардың бірлігі бұзылады. Бұлардың барлығы бала тәрбиесіне зарарлы әсер етеді. Сондықтан ересек отбасы мүшелері ұстаздық міндетті ұмытпай, бала алдындағы өзінің жауапкершілігін толық сезініп, егесуді болдырмаудың мүмкіншілігін жасайды. Балалар тәрбиесіндегі әке мен ананың, ересек отбасы мүшелерінің тарапынан қойылатын біріңғай талаптың және көзқарастың маңызы өте зор. Барлық тәрбиені дұрыс басқармаудың негізінде кейбір отбасында бір – біріне қарсы көзқарастар, қарсылық қақтығыстар туады. Бұл отбасы мүшелерінің бірлігіне, тәрбие жөніндегі ынтымақтастығына кері әрекет етеді. Отбасы тәрбиесінде кейбір әке мен ана өз балаларына үнемі жеткіліксіз көңіл аударады, жылы қамқорлық жасамайды. Ал жақсы салт – дәстүрлері қалыптасқан сәтті отбасы балалардың өміріне, ақыл ойының дамуына, іс - әрекеттеріне басшылық етеді. Отбасында болатын маскүнемдік, ұрыс – керіс, неке бұзушылық сияқты теріс әрекеттердің болуы тікелей әке мен анаға байланысты. Осынлдвай өрескіл қылықтардың негізінде ата – ана бір –біріне дөрекілік өкпе сөздер айтады, бірін бірі кемсітіп абыройларын төгеді, өз қадірін түсіреді. Кейде олардың ұрыс – керісі төбелеске әкеліп чсоқтырады. Бұл жағдай балалардың жанын тебірентеді, өз үйінен жиіркенеді, ата – аналар үшін олардың сенімі болмайды. Отбасы тәрбиесінде әр түрлі сәтсіздіктен мейірімсіздіктен, жауапсыздықтан туатын кешірілмейтін қателіктерден отбасы және мектеп өмірінде «тәрбиесі қиын балалар» кездеседі. Қиын балалар – бұлар жаны шатынаған, жүрек сезгіштігі дертті, өзінше оларға басқа адамдардың әділетсіздік жасайды деп қарайтиын балалар. МҰндай балалар оқуға үй іші тіршілігіне және мектептегі сынып өміріне ықыласын жойған, нойыс, тәртіпсіз, түрлі дөрекілік істерге бейімді келеді. Қазіргі білім және тәрбие беру жүйесінде қайта құру саласында кезек күттірмейтін мәселелердің бір «тәрбиесі қиын балалар » болып отыр. Қазақстан Республикасының 1992 жылғы «Білім беру туралы» Заңында: «Балардың отбасында тәрбиеленуі, олардың білім беру мекемелерінде тәрбипеленуімен ұштасып жатады» - деп жазылған. жүктеу/скачать 1,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|