Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі қаз мма жоғары және жоо-нан кейінгі мамандықтар бойынша білім беру оқу-әдістемелік секциясы
жүктеу/скачать 3,37 Mb.
|
Мәдікенұлы Ө.Хирургиялық аурулар 2008
| 7.2. ДИФФУЗДЫ УЛЫ ЖЕМСАУ
Бұл ауру туралы бірінші хабар 1722 ж. жарияланған. Осы жылы Сент-Ивен көзі бадрақтанған үш адамды тексеріп, оның себебі көз майының ісінуі деп санаған. 1736 ж. ағылшын маманы Перри (Parry) қалқанша безі үлкейгендердің жүрегі қоса үлкейетіндігін, жүрек соғуы жиіленетіндігін жазған. 1835 ж. ағылшын дәрігері Гревс (Graves) "бадырақ көз симптомын" ұсынған. Дәрігер Карл Базедов тиреотоксикоз ауруының негізгі 3 симптомын - Базедов үштігін-бадырақ көзді, қалқанша безінің өсуін және журек соғуының шапшаңданатындығын көрсеткен. Тиреотоксикоз немесе диффузды жемсау деген қандай ауру? Бұл қалқанша безінің жағдайы бұзылуымен байланысты ерекше ауру. Ауру безден шығатын гормонның (тиреоидиннің) көбеюімен байланысты. Көбінесе аурудың басталуына психикалық жарақаттар себеп болады. Ер адамдар әйелдерден 10 рет сирек ауырады. 91,3% әйелдерде, 9,7% еркектерде кездеседі. 15-40 жастар арасындағы адамдар жиі ауырады. Әсіресе қала тұрғындары. Аурудың сыртқы көрінісі ерекше. Оның көздері бадырайған, жүрегінің соғуы жиі, дене қызуы жоғары, сыртқы пішіні сескенген адамға ұқсайды: 1) Жедел, ауыр травмадан басқа ұзаққа созылатын психикалық әсерлер де Базедов ауруына себеп бола алады. 2) Инфекциялық аурулар (тұмау, баспа) 3) Эндокринді бұзылыстар салдарынан да басталады. Өйткені қалқанша безі басқа бездермен тығыз байланысты. Аналық ұрық бездерінің, гипофиздің, бүйрек үсті безінің кемістіктері қалқанша безінде патологиялы өзгерістер басталуына қолайлы жағдай туғызады. 4) Кейде қарапайым жемсаудың тиреотоксикозға айналуы да мүмкін 5) Қалқанша безінің қабынуы (тиреоидит) немесе жемсаудың қабынуы (струмит) да тиреотоксикоз басталуына себеп бола алады. 6) Йод-Базедов себептері - йодпен емделудің қате орындалуы. Люголь ерітіндісін, йод тұндырмасын немесе тиреоидинді қажетті мөлшерден көп қабылдауға байланысты басталатын тиреотоксикоз, аурудың бұл түрі екінші Базедов ауруы деп аталады. Сонымен, тиреотоксикоз аурудың басталуының себептері көп. Олардың арасындағы ен негізгісі жүйке жүйесінің, әсіресе симпатикалық жүйесінің бұзылуы болады. Ол эндокринді бұзылыстарға соғады. Калқанша безі гормондарын көп шығарады, негізгі алмасу үрдісі өзгереді, еттерде, бауырда гликоген азаяды. Бұл өзгерістер симпатикалық жүйке жүйесінің жағдайын бұзады. Сонымен ағзада "теріс шеңбер" пайда болады. жүктеу/скачать 3,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|