ҚҰРАМЫНДА ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫРЛАРЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН ЖӘНЕ
Р-ВИТАМИНДІ БЕЛСЕНДІЛІК КӨРСЕТЕТІН ФЛАВОНОИДТАРЫ БАР КЕЙБІР ДӘРІЛІК ӨСІМДІКТЕР
Алқызыл долана
Боярышник кроваво-красный
Crataegus sanguinea Pall.
Раушангүлділер тұқымдасы
Rosaceae
Күлгін-қоңыр түсті өркендерін ұзындығы 4 см-ге дейінгі қалың тікендер басқан бұта немесе биіктігі 5 м дейін өсетін ағаш. Гүлдерінің диаметрі 5 см қалың қалқанша гүл шоғырына жиналған. Түсі қан-қызыл, үстіңгі жағында гүл тостағаны қалып қойған, ұн тәріздес жұмсағы бар, 2-5 сүйегі бар алма тәрізді жемістерінің диаметрі 6-8 мм.
Дәрілік шикізаты. Гүлі мен жемістері. Гүлінің диаметрі 15-17 мм, шанақтары 4 мм, бірнешеден гүл сабақшасына жиналған. Гүл тәжі сарғыш-ақшыл, иісі әлсіз, өзіне тән, дәмі ащылау. Жемістері домалақтан эллипс тәрізді пішінде, әжімді, бурыл-қызыл түсті, жемісінің жұмсағы сары түсті.
Химиялық құрамы. Долананың жемістерінде маңызды мөлшерде флавоноидтар кездеседі, соның ішінде кверцетин, кемпферол, апигенин, гербацетин, 3-метоксигербацетин және олардың гликозидтері – ориентин, витексин, сапонаретин. Одан басқа жемістерінде фенолкарбон қышқылдары, органикалық қышқылдар (4,2% дейін), үштерпендер (кратегус қышқылы), стероидтар, холин, ацетилхолин, витамин С, каротиндер бар. Сонымен бірге лейкоантоцианидиндер, антоциандар: пеонидин, цианидин табылған. Гүлдерінде эфир майы, илік заттар (9,6% дейін), флавоноидтар: гиперозид, кверцетин, 8-метоксикемпферол, витексин, пиннатифидин табылған.
Емдік қасиеті. Долана препараттары кардиотоникалық дәрумен ретінде, жүрек қызметінің жетімсіздігінде, жүрек әлсіздігінде, гипертония аурулардың алғашқы формаларында кеңінен қолданады. Олар жүректің бұлшық етінің тонусын көтеріп, нығайтады, жүректің қан айналымын жақсартады, тахикардия мен аритмияны жояды. Долана коронарлы және бас ми тамырларын таңдалмалы түрде кеңейте отырып спазмолитикалық қасиет көрсетеді. Осы әсерге байланысты миокардты және бас мидың нейрондарын оттегімен қамтамасыз етуді жақсарту үшін бұл өсімдікті бағытталған түрде пайдалануға болады. Сонымен қатар оны өңештің невроздарында, бауыр және өт айдайтын жолдарының ауруларында қолданады.
Медицинада қолданылуы. Долана гүлдерінің тұнбасы (5,0:200,0) жүрек жұмысының жетімсіздігінде, ангионеврозда, аритмия мен пароксизмальды тахикардияда (жеңіл формаларында негізгі антиаритмиялық препараттарға қосымша ретінде), жоғары қозуда, ұйқысыздықта аритмия мен артериялық қысымды төмендету үшін, өңештің, асқазанның неврозында, бауыр және өт айдайтын жолдарының ауруларында 50 мл күніне 2-3 рет тамақтың алдында 30 минут бұрын тағайындайды. Долананың (15,0:200,0) тұнбасын 1/2-1/3
Алқызыл долана
стаканнан күніне 2-3 рет тамақтың алдында 30 мин бұрын гүлдерінің тұнбасын қолданған жағдайдағыдай пайдаланады.
Долана препараттарының жүректің вена қан тамырларында қан айналымын жақсарту қабілетін, антисклероз әсерін ескерте отырып оның экстракттарын қарттар мен жасы үлкен кісілерде кездесетін түрлі жүрек қантамырларының ауруларында қолданады.
Долананың (1,0:10,0) 70% спирттегі тұндырмасын күніне 3-4 рет 20-30 тамшыдан тамақтың алдында тұнбасы сияқты жағдайда қабылдайды.
Долананың құрғақ жоғары концентратты экстрактысы “Кардиал” фитопрепаратының құрамына кіреді.
Доланың сұйық экстракттысы оның жемістерінен дайындалады. Оны 20-30 тамшыдан күніне 3-4 рет қабылдайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
