МАЗМҰНЫ
|
|
1.Оқу бағдарламасы-SYLLABUS
|
6
|
2. Глоссарии
|
17
|
3. Теориялық бөлім. Дәріс тезистері
|
19
|
4. Практиқалық-тәжірибелік бөлім
|
84
|
5. Практиқалық-тәжірибелік бөлім
|
118
|
6. СОӨЖ
|
157
|
7. Пайдалануға ұсынылған әдебиеттер
|
197
|
8. Қорытынды бақылау материалдары (сұрақтар)
|
201
|
SYLLABUS (ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ)
Оқытушы: Әленов Жумабай Нүрсентұлы, ауылшаруашылығы ғылымдарының кандидаты, Өсімдік шаруашылығы және топырақтану кафедрасының доценті, Ш. Уәлиханов атындағы КМУ С.Садуакасов атындағы Аграрлы-экономиалық институт 222 бөлме, жұмыс телефоны – 77 14 36.
Сыздыкова Лаззат Токшылыккызы, 2007 ж. бастап Ш. Уалиханов атындағы КМУ, С. Сәдуақасов атындағы Аграрлы-экономикалық институтының «Өсімдікшаруашылығы және топырақтану» кафедрасының оқытушысы. Аудитория-136, жұмыс телефоны – 77 14 36.
Пән: Егіншілік
Өткізу орыны:136 бөлме
Оқу жоспарынан көшірме:
курс
|
семестр
|
Кредит.
саны
|
Дәрістер
сағаты.
|
Практ.,
семин.
саб.,сағ.
|
Зертх.
сабақт.,
сағат.
|
ОБСӨЖ
сағат-да
|
СӨЖ
сағ-да
|
Барлығы
сағ-да
|
Бақылау
түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
2
|
5
|
2
|
15
|
15
|
15
|
15
|
30
|
90
|
емтихан
|
Пәннің пререквизиттері: студенттерде кәсіби қазақ (орыс)тілі,кәсіби бағытталған шет тілі, биология ,агрометеорология, микробиология, топырақтану, ауыл шаруашылығын машина пайдалану, мал шаруашылық негіздері пәндерінен алған білімдері болуы тиіс.
Пәннің постреквизиттері: Егіншілік курсынан алынған білім мен дағдылар «Өсімдік шаруашылығы», «Мал азығын өндіру» пәндеріне және дипломдық жұмысын жазуға негізі болады.
Құзыретті болу: Әртүрлі ауыспалы егіс типтері мен түрлерінің нобайларын құрастыруда; -арамшөптермен күресудің кешенді шараларын іске асыруда; топырақ өңдеу тәсілдерінің сапасын анықтауда құзыретті болу.
Пәнді мақсаты:
Егіншілік пәнінің мақсаты: агрономия мамандығын бітіріуші болащақ мамандарға ауылшаруашылық дақылдарынынан тұрақты және жоғары өнім алу үшін әр түрлі агромелиоративтік шараларды жоғары асыру арқылы топырақтың құнарлығын ұлғаймалы ұдайы арттыру, жерді экономикалық, экологиялық және технологиялық тұрғыдан тиімді пайдалану туралы теориялық білім беру.
Егіншілік пәнінің міндеті: Топырақ құнарлылығын ұлғайту, эрозиядан қорғаудың агротехникалық шаралар жүйесін құрастыру теориялық негіздері мен дағдылану әдістерін; өсімдік тіршілік жағдайларын оңтайландыру; арам шөптердің биологиялық ерекшеліктерін және түр құрамын анықтау, олармен күресудің кешенді шараларын; ауыспалы егістер 9нобайларын құру, оларды игеру жүзеге асыру; топырақ қорғау, топырақ өңдеу технологияларын; аймақтық егіншілік жүйесінің негізін игеру.
Біліктері мен дағдыларын қалыптастыру:
Жоғары өнімнің негізі-топырақты құнарландыру мен құнарлылық жайлы білім. Химиялық препараттармен жұмыс істеу кезінде дұрыс әрі сауатты шешім қабылдауға икемді болу.Қазақстан аймақтары мен облыстары бойынша топырақ жамылығысының сипаттамасын білу, аймақ ерекшелігін есепке ала отырып, топырақтың әртүрлі типтерін құнарландыру технология амалдарын зерттеу.
Әртүрлі аймақтар мен облыстар бойынша топырақтың әртүрлі түріне сапалы ерекшеліктер табу. Топырақты механикалық өңдеу мен оның мәселелері. Топырақ қорғау мен энергия сақтайтын, сорт тазалайтын топырақты өңдеу бағыты- жерді интенсивті пайдаланудың негізгі шарты мен республикадағы аймақтық егіншілік жүйесінің ары қарай дамуының негізі болып табылады. Топырақты өңдеу шаралары мен тәсілдері. Топырақты өңдеу жүйесімен классификациясы. Топырақты минималды өңдеу мен оның теориялық негіздері. Топырақты өңдеу тәсілдерін агротехникалық бағалау. Егіншілік жүйесі жайында түсінік. Қазіргі заманғы аймақтық егіншілік жүйелері мен олардың негізгі буындары.
Студент білу керек:
-жердің басқа өндіріс құралдарымен салыстырғанда ешқашан тозбайтындығын;
- ауылшаруашылық өндірісің ерекшеліктерін, соның ішінде дақылдардың өсіру технологиясының әр аймақтың топырақ-климаттық жағдайларына байланысты екендігін;
- егіншілік және өсімдік шаруашылығы заңдылықтарын, өсімдік тіршілігі факторларын оңтайландыру жодарын және оларды мол өнім алу үшін пайдалануды, топырақ құналы ұлғаймалы ұдайы және ұдайы үдемелі арттыруды , сойтіп өсімдіктердің өсіп дамуына қолайлы жағдаайлар жасауды;
- арамшөптермен күресу жолдарыні, ауыспалы егістің ғылыми негіздерін, топырақ өңдеу тәсілдерін , егіншілік жүйелерін,топырақ қасиеттерін зерттеу тәсілдерін, , топырақ өңдеу тәсілдері мен жүйелерін;
Студент егіншілік пәнінен толық білім алғаннан кейін меңгеру керек:
арамшөптермен күресудің агротехниқалық, химиялық, биологиялық шараларын
6. Сабақ жоспары
дәрісханалық сабақтардың оқу-тақырыптық жоспары
№
|
Мазмұны
(тақырыбы мен сұрақтары)
|
Дәріс
|
Практсабақ сағ
|
Зертханалық
сабақ сағ.
|
Оқу мен әдіст. әдебиетке сілтеме
|
1
|
2
|
|
|
4
|
5
|
1
|
Егіншіліктің ғылыми негіздері
Өсімдік тіршілігінің факторлары және олардың маңыздары.
Егіншілік зандары
|
1
|
|
-
|
Н.1 Қ.1,3
|
2
|
Топырақ құнарлылығын жоғарылату жолдары
Топырақ құнарлығының факторлары
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
Цилиндрде топырақты сумен қанықтыру тәсілі бойнша жырту қабатының құрлысын анықтау
|
|
|
1
|
|
Топырақтың агрегаттық құрамын және оның судың шаю күшіне төзімділігін анықтау
|
|
|
1
|
|
3
|
Топырақ режимдері және оларды егіншілікте оңтайландыру жолдары
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
Топырақтың максималдық гигроскопиялығын анықтау
|
|
|
1
|
|
Топырақтың су өткізгіштік қабілетін анықтау
Топырақтың далалық ылғал сиымдылық шегін су құйылған алаң тәсілімен анықтау
Топырақтың құрылым түзу ылғалын анықтау
Топырақтың су көтергіштік қабілетін анықтау
|
|
|
3
|
|
4
|
Топырақ эрозиясы жəне оның зияндылықтары
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
Әр түрлі топырақ типтеріндегі ылғал қорын есептеу
|
|
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
5
|
Арам шөптер және олармен күрес шаралары
Топырақтағы арамшөптердің тұқым қорын және вегетативті көбею мүшелерін анықтау
Танаптардың арамшөптермен ластану картасын жасау әдістемесі
|
1
|
|
2
|
Н.1,2 Қ.1-4
Қ.1-3
|
6
|
Арамшөптерді агробиологиялық жіктеу қағидалары және танаптың арамшөптену картасы
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
Екі жылдық арамшептер.
Копжылдық арамшөптер
Күздік арамшөптер
Кыстайтын арамшөптер.
Тамыр сабақты /көген тамырлы/ арамшөптер
Кіндік тамырлы арамшоптер
Жатаған арамшөптер
|
|
7
|
|
|
7
|
Танаптарды ластану
Танаптардың ластануын анықтау
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
8
|
Арамшөптермен күрес шаралары.
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
9
|
Мәдени өсімдіктердің бәсекелестiк қабiлетiн арттыру.
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
10
|
1. Гербицидтер және оларды пайдалану туралы жалпы деректер
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
11
|
Ауыспалы егіс
|
1
|
|
|
Н.1,2
|
Ауыспалы егістердің төсімін құрастыру әдістемесі
Бес танапты дәнді сүрі жерлі көп жылдық шөптердің шықпа танабымен ауыспалы егісті құрастыру мысалы
Ауыспалы егіске ауысу жоспарын және ротациялық кестені жасау әдістемесі
Ауыспалы егістерді бағалау
|
|
5
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
Ауыспалы егістердің нобайларын құрастыру принциптері
Алғы егістерге қысқаша сипаттама
Негізгі ауылшаруашылық дақылдарының алғы егістері
Әр түрлі аудандарға ұсынылған ауыспалы егістер
Солтүстік және Орталық Қазақстанның дәнді ауыспалы егістері
Топырақ қорғайтын ауыспалы егістер
Мал азықтық ауыспалы егістер.
Республиканың
онүстігінде суармалы
егіншіліктегі
ауыспалы егістер
Мақтаның ауыспалы егістері
Темекілік ауыспалы егістері
|
|
|
6
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
12
12
|
Топырақ өңдеу
Топырақ өңдеудің ғылыми негіздері
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
| |
Топырақты күзде және себу алдында өндеуді жоспарлау
Топырақты күзде және көктемде өндеу
|
|
2
|
|
|
13
|
Топырақты өңдеу тәсілдері
мен әдістері
|
1
|
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
Топырақты минималды өңдеу принциптері.
|
|
1
|
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
14
|
Қазақстанның орманды –далалық
далалық және құрғақ далалық
аймақтарда жаздық дақылдар
үшін топырақ өндеу жүйесі.
|
1
|
|
|
Н.1,2
|
15
|
Егіншілік жүйелері
Ауыспалы егісте топырақты өңдеу жүйесін құру.
|
1
|
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
|
|
15
|
15
|
15
|
|
6.2. ОБСӨЖ оқу-тақырыптық жоспары Студенттің оқытушының қатысуымен өздік жұмысы
апта
|
ОБСӨЖ тақырыптары
|
ОБСӨЖ сағат саны
|
Оқу мен әдіст. әдебиетке сілтеме (негізгі, қосымша)
|
Басқа дереккөздер (сайттар, эл. оқу)
|
5 семестр
|
1
|
Топырақтың физикалық-механикалық қасиеттері және орындалған далалы жұмыстардың сапасын бағалау
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
-
|
2
|
Топырақ қорғау техникасы мен өндеудің сапасын бақылау.
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
-
|
3
|
Топырақтың құнарлығы және мәдени түрлері
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
-
|
4
|
Топырақтың ауа режимі
.
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
-
|
5
|
Құрғақшылық жағдайында топырақтағы артык ауа өткізгіштік колайлы болмайды, ейткені ол топырақтың құрғауына әкеп соғады.
Топырақтың жылу режимі
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
|
6
|
Топырақтың жел эрозиясына қарсы тұрақтылығын анықтау
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
-
|
7
|
Топырақ қорғау техникасы мен өндеудің сапасын бақылау.
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
--
|
8
|
Танаптардың ластануын өлшеудің сандық бақылау әдісі
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
-
|
9
|
Топырақты күзде және себу алдында өндеуді жоспарлау.
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
-
-
|
10
|
Топырақты күзде және көктемде өндеу
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
|
|
11
|
Топырақты ерте көктемде және себу алдында өндеу
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-4
|
|
12
|
Сүрі жерді өңдеу технологиясын құру.
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
-
|
13
|
Сүр танаптардың түрі
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
|
14
|
Сүрі танаптарды өндеу технологияларын құру
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
|
15
|
Топырақтың физикалық-механикалық қасиеттері және орындалған далалы жұмыстардың сапасын бағалау
|
1
|
Н.1,2 Қ.1-3
|
|
Барлығы
|
15
|
|
|
6.3. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы
№
|
Оқулықтар, оқу құралы
|
Пайдалан әдебиет. тілі
|
Автор, басылған жылы
|
Даналар саны
|
Электрондық болжаулар
|
кафедрада
|
кітапханада
|
1
|
Солтүстік Қазақстан егіншілігі
|
Қаз
|
Тұрарбеков А.Т., Иванников А.В., Алматы, Қайнар 1990
|
|
30
|
бар
|
2
|
Егіншілік практикумы
|
Қаз
|
Карипов Р.Х., Астана, 2004
|
|
2
|
|
3
|
Земледелие
|
Рус
|
Воробьев С.А., М, 1977
|
|
100
|
|
4
|
Практикум по земледелию
|
Рус
|
Доспехов Б.А., М, 1987
|
|
34
|
|
5
|
Земледелие
|
Рус
|
Тулайков М, 2002
|
|
|
|
6
|
Земледелие Северного Казахстана
|
Рус
|
Иванников А.В.,Н.В.Шрамко,К.М. Мукажанов Астана, 1999 год
|
|
|
|
Әдебиеттер
Достарыңызбен бөлісу: |
