Тапс ырма
№
|
Жауап
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
Ежелгі: 1. Қазақ даласында өмір сүрген сақ, ғұн, сармат, үйсін сияқты тайпалық бірлестіктер қазақ ұлтының этникалық қалыптасуының негізін салды. 2. Ғалымдардың пікіріне сүйенетін болсақ, үйсін тайпасы мен бүгінгі қазақ ұлтының арасында этногенетикалық байланыс пен шаруашылық,
мәдени ұқсастықтарды атап өткен.
|
2
|
Білім алушының мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауабы қабылдана ды
|
Ерте орта ғасырдағы: 1. Қазақстан жерін мекендеген түркі тайпалары ерте орта ғасырларда ұлт болып қалыптасуға дайын болды. 2. Алтайдан Еділге дейін алып жатқан территорияны парсы ақыны, саяхатшы Насир Хосроу «Қыпшақ даласы» деп
атағаны.
|
2
|
Дамыған орта ғасырларда: 1. ХІІІ ғасырда қазақ жеріне моңғолдар шабуыл жасап, рулық-тайпалық бірігу процесіне үлкен соққы берді. 2. Қазақ жеріне қоныстанған маңғыт,
барлас сияқты моңғол тайпалары ассимиляцияға ұшырап, түркіленді.
|
2
|
Кейінгі орта ғасырларда: 1. Қоғамда ақсүйек әлеуметтік тобының құрамына кірген моңғол ұрпақтары бірнеше мемлекеттерге бөлініп, жеке дара билікке ұмтылды. 2. Көшпелі өзбектер мен моңғол мемлекеттерінің арасындағы қақтығысты өз мүддесіне пайдаланған қазақ сұлтандары
Керей мен Жәнібек XV ғасырда қазақ тайпаларының басын біріктіріп, Қазақ хандығын құрды.
|
2
|
2
|
Қазақ даласындағы этникалық үдерістердің қалыптасуына әсер еткен жағымды жағдайлар:
Қазіргі қазақ даласындағы барлық ру-тайпалардың антропологиялық, мәдени этникалық ұқсастықтары күшейді.
Түркілерді жаулаған Моңғол империясының тайпалары түркіленіп, жергілікті халықпен сіңісіп кетті.
|
2
|
Білім алушының мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауабы қабылдана ды
|
Қазақ даласындағы этникалық үдерістердің қалыптасуына әсер еткен жағымсыз жағдайлар:
Моңғол империясының жаулау саясатының нәтижесінде қазақ халқының қалыптасу үдерісі 1,5 ғасырға кешеуілдеді.
Қазақ даласына келіп қоныстанған ру-тайпалардың антропологиялық тұрғыдан әртүрлі болды.
|
2
|
Қазақстан аумағындағы этногенездік үдерістердің ерекшелігі туралы қорытынды ой түйін жазыңыз:
Сақ, ғұн үйсін тайпаларынан бастау алады. Жергілікті тайпалардың бірін-бірі жаулап, өз мемлекеттерін құруы этникалық процестерді үзген жоқ. Тек моңғол империясының жаулап алу жорықтары ұлт болып қалыптасу жолында үлкен кедергі болды. Дегенмен қазақ жеріне қоныстанған моңғол тайпалары жергілікті халықпен ассимиляцияға ұшырап, түркілену процесі жүрді.
|
2
| |
3
|
Мәдени: Салт-дәстүр,
Материалдық құндылықтар.
|
2
|
|
Генетикалық Шежіре,
Жеті ата.
|
2
|
4
|
Жаһандану дәуірінде әр ұлттың өз құндылығын сақтау мәселесі өте маңызды. Себебі, қоғамда кейбір ұлттар ассимиляцияға ұшырап, өзінің мәдени құндылығын жоғалтып, тілінен айырылып жатқан жағдайлар көп кездесуде. Осы мәселені қазақ қоғамында да алдын алып, ертеңгі ел болашағы болар жас ұрпақ бойына қазақстандық патриотизмді сіңіру маңызды. Әр балаға отбасылық құндылықты, ұлттық құндылық пен руханилықты сіңіру арқылы ұлттық кодтың
мәдени саласын жан-жақты қалыптастырып, сіңіреміз.
Жеті атасын жетік біліп, шежіресін жан-жақты таратқан текті ұрпақ ұлтымыздың тарихының тереңіне үңілетіні анық.
Қазақтың ұлан-ғайыр даласы жүзден астам ұлттың Отанына айналып, бүгінде бейбітшілікте бір тудың астында өмір сүруде. Қазақстанды Отаным деген әр ұлттың басын біріктіретін құндылық ол туған жерге, Отанға деген зор сүйіспеншілік болып табылады.
|
6
|
Білім алушының мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауабы қабылдана ды
|
5
|
хан
|
1
|
|
сұлтан
|
1
|
би
|
1
|
қарасүйек
|
1
|
Ақсүйектер қатарынан шыққан Шыңғыс хан тұқымы қазақ қоғамында хан, сұлтан қызметін атқарды. Ал қожалар ислам дінін таратушылар ретінде қоғамда ерекше орын алды.
Қарасүйектер мемлекеттің негізгі тобы болып табылады. Көшпелі мал шаруашылығы мен отырықшы шаруашылықты дөңгелетуші шаруалар осы қарасүйектер қатарынан шықты. Сонымен қатар қол бастаған батырлар мен сөз бастаған билер де қарасүйектерден шығып отырған.
|
2
|
Білім алушының мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауабы қабылдана ды
|
Барлығы
|
30
| ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУДЫҢ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
ІІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 40 минут
Балл саны – 30 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/ толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 5 тапсырмадан тұрады. Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді. Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/ сұрақтардан тұрады.
ІІІ тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім
|
Тексерілетін оқу мақсаты
|
Ойлау дағдылары ның деңгейі
|
Тапсыр ма саны
|
Тапсыр ма №
|
Тапсырм а түрі
|
Орындауға берілетін уақыт
|
Балл
|
Бөлім бойынша жалпы
балл
|
Мемлекет, соғыс және
революциялар тарихынан
|
10.3.1.2 Қазақстанда мемлекеттіліктің қалыптасуының тарихи кезеңдерін түсіндіру
|
Қолдану
|
2
|
1-2
|
ҚЖ
|
14
|
11
|
30
|
10.3.3.2 Қазақ хандығының құрылуын Қазақстан аумағындағы тарихи процестердің заңды нәтижесі ретінде тұжырымдау
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
3
|
ТЖ
|
8
|
6
|
10.3.4.5 Кеңестік кезеңдегі Қазақстанның қоғамдық-саяси дамуының жетістіктері мен қайшылықтарын талдау
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
4
|
ТЖ
|
10
|
8
|
10.3.2.3 Түркі әлемінің қалыптасуы мен дамуындағы Түркі
империясының рөлін бағалау
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
5
|
ТЖ
|
8
|
5
|
Барлығы
|
|
|
5
|
-
|
|
40
|
30
|
30
|
20
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
Қазақстан тарихы бойынша ІІІ тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
Ортағасырлық мемлекеттер бойынша берілген кестені толтырыңыз.
Ерте ортағасырлық мемлекеттер
|
Хронологиясы
|
Өзара байланыстары
|
Түрік қағанаты
|
|
|
Батыс түрік қағанаты
|
|
Түргештер
|
|
Қыпшақ хандығы
|
|
[5]
Ерте ортағасырлардағы мемлекеттер мен қазіргі қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы өзара сабақтастықты анықтаңыз.
[6]
Деректі және өз біліміңізді қолдана отырып, Қазақ хандығының құрылуы туралы пікіріңізді тұжырымдаңыз.
Мұхаммед Хайдар Дулати «Тарих-и-Рашиди» атты еңбегінде былай дейді: «Ол кезде Дешті Қыпшақты Әбілхайыр хан биледі. Ол Жошы әулетінен шыққан сұлтандарға күн көрсетпеді. Нәтижесінде Жәнібек пен Керей Моғолстанға көшіп барды. Есенбұға хан оларды құшақ жая қарсы алып, Моғолстанның батыс шегіндегі Шу мен Қозыбасы аймақтарын берді. Олар барып орналасқан соң, Әбілхайыр хан дүние салды да, өзбек ұлысының шаңырағы шайқалды. Ірі-ірі шиеленістер басталды. Оның үлкен бөлігі Керей мен Жәнібек ханға көшіп кетті. Сөйтіп, олардың маңына жиналғандардың саны 200 мыңға жетті. Оларды өзбек-қазақтар деп атады. Қазақ сұлтандары 870 жылдары (1465—1466) билей бастады...»
https://e-history.kz/kz/contents/view/507
Қазақ хандығының құрылуының екі алғышартын атап көрсетіңіз.
1.
2.
Қазақ хандығының құрылуына әсер еткен екі маңызды оқиғаны жазыңыз.
1.
2.
Қазақ хандығы құрылғаннан кейінгі олардың алға қойған тарихи міндеттерін көрсетіңіз.
1.
2.
[6]
Кеңестік биліктің Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне әсерін SWOT негізінде талдаңыз.
Кеңестік биліктің Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне әсерінің күшті жақтары
|
Кеңестік биліктің Қазақстанның қоғамдық- саяси өміріне әсерінің әлсіз жақтары
|
1.
2.
|
1.
2.
|
Кеңестік биліктің Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне берген мүмкіндіктері
|
Кеңестік биліктің Қазақстанның қоғамдық- саяси өмірі үшін қауіп-қатерлері
|
1.
2.
|
1.
2.
|
[8]
«Түрік қағанаты – бүгінгі түркі әлемінің бастауы» тақырыбында эссе жазыңыз, бүгінгі күнмен байланыстырыңыз.
Критерийлер:
Эссе тақырыбының толық ашылуы
2 нақты дәлел келтіруі
Бүгінгі күнмен байланыстыру
Қорытынды ой түйін жасауы
[5]
Достарыңызбен бөлісу: |
