Дерматит, экзогендік факторлардың тітіркендіргіштік
немесе сенсибилизациялық әсерінен пайда болатын, терінің
қабынуы.
Сыртқы тітіркендіргіштер облигатты және факультативті
болып бөлінеді.
Облигатты (шартсыз) тітіркендіргіштер
, күштер мен
уакыттар жеткілікті болғанда, әсерінен барлық адамдарда ауру
шақырады. Бұлар физикалық агенттер (қысым, үйкелу), жоғары
(күйіктер) және төмен (қалтырау, үсу) температура, инсоляция
(ультра күлгін және инфрақызыл сәулелер), электрлік ток,
сәуелелік радиациялар.
Химиялық қоздырғыштар қышқылдар, сілтілер, кейбір
қышқылдардың
тұздары,
концентрациясы
жоғары
дезинфекциялық заттар және басқалар.
Факультативті (шартты) қоздырғыштар
барлық адамдарда
реакция шақырмайды, тек сол қоздырғышқа сезімталдығы
жоғары адамдарда ғана білінеді. Олар теріге әртүрлі жағдайда,
біраз жасырын кезең өткеннен кейін қайталап әсер еткенде пайда
болады, ол белгілі бір уақыттарда теріде қайталанып отырады.
Облигатты қоздырғыштардың әсерінен пайда болатын
дермотиттерді қарапайым (қатынастық, артифифиальды), ал
шартты,
факультативті
қоздырғыштармен,
яғни
аллергендермен
шақырылған
дерматиттерді
–
аллергиялықтарға жатқызады.
Дерматиттің ең негізгі еркеше формасы токсикодермия. Онда
терінің жедел қабынуы ішке қабылдаған қоздырығыштардың
(асқазан-ішек жолдарына түскен), көктамырға, бұлшық етке, тері
ішіне енгізілген, дем алғанда бу түрінде (тыныс жолдары арқылы
әсер еткен) әсер еткенде пайда болады. Терінің қабынуы
адамның жеке басында бұл заттарға жоғары сезімталдық (көтере
алмаушылық болғанда) байқалғанда, байқалуы да мүмкін.
Медикоментозды дерматиттерде бөлек бөлінеді – ол
қарапайым (жоғары концентратты медикаментозды препараттар,
мысалы: резарцин, салицил қышқылы және басқалар) және
аллергиялық
(стрептомицин,
аминазинмен
және
басқа
медикаменттермен жұмыс жасайтын медицина қызметкерлерінде
байқалуы мүмкін, бұндай жағдайда кәсіби дерматит туралы сөз
болады) болуы мүмкін. Медикаментоздық дерматит жиірек
бекітілген болуы да мүмкін. Бұнда қабылдаған дәрі-дәрмектер
терінің зақымдалуы бір аймақтарда байқалады. Сонымен қатар
медикаментозды дерматит пенициллин, стрептомицин және басқа
да антибиотиктер әсерінен өте жиі пайда болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
