Б. О. Джолдошева из Института автоматики и информационных технологий нан кр, г. Бишкек; «Cинтез кибернетических автоматических систем с использованием эталонной модели»
§2. Мәселенің IT-технологиялық проблема ретінде тұжырымдалуы
жүктеу/скачать 28,25 Mb.
|
| §2. Мәселенің IT-технологиялық проблема ретінде тұжырымдалуы
Енді кіріспедегі айтылған ойларға қайта оралайық. Сонда, төл тіліміздің МТ жоғарғы мәртебесіне көтерілуінің қайнар көзін қайдан іздеу керек, оның философия тілімен айтқанда, тұлға-нысаны мен бейнысаны (объект-субъект) кім болмақ? Қытай ма, әлде орыс па, мүмкін MicroSoft шығар? Әлгі естеріңізде ме, e-үкіметті жасау қанша қыруар қаржы жесе де өз мамандарымыздың қолынан келмеген соң, ҚР БҒ вице министрі болған А. Әбдімомынов мырза MicroSoft корпорациясына тапсырыс бермек болып Билл Гейтспен шартқа отырмақ болғаны. Шіркіннің американдықтарға берілгендігі сонша ма, әлде оның басқа есебі болды ма? Әйтпесе, қазақша e-үкіметті жасауды қаперлеріне де алмай, оның тек орысша нұсқасын ғана жасамақ болған екен, онда біздің шала мамандар осы тапсырысты неге орыстарға бермеген? – деген сауал кесе-көлденеңдейді. IT-технологиялық бұйымдар жасаудан орыс мамандары американдықтардан еш кем түспейді, бірақ қаржылық жағынан біз еселеп ұтпас па едік? Тіл дамуының қайнар көзі – өзіміз ғой, халайық. Бізге ешбір шетелдік тегіннен-тегін дайын күйінде төл тіліміздің мәселесін шешіп әкеп бермейді. Біз осы несіне «Болашақ» бағдарламасы бойынша шет елдерде жүздеп-мыңдап мамандар дайындатып жатырмыз? Әлде, жаңағы айтқандай, қызметте жарамсыздығынан бір орыннан екінші орынға бір гүлден екіншісіне секіріп “нәр” жинайтын жемсау арадай мамансымақтарды ғана қажетсінетін шығармыз? Жоқ! Тым болмаса, Мемлекеттік тілде e-үкіметті жасай алатын IT-технологияларды игерген мамандар керек. Шынтуайтына келсек, ондай мамандар өз ішімізден де табылады, информатикадан, математикадан олимпиадаларда жүлделі орындарды алып жүрген қаракөз жастарымыз қанша, өресі биік, айдарларынан жел ескен отаншыл таланттарымыз да баршылық, тек соларды дұрыстап таңдай білуіміз керек. Жоғарыдағы математикалық есептердің аудармасы көрсеткендей, бүгіндері аударма мәселесі аса зәрулі болып тұр. Орысшадан қазақшаға «Izet» фирмасы және басқа да фирмалар жасаған компьютерде аудармашы IT-бұйымдар баршылық. Бірақ-та, олардың сапасы сын көтермейді. Осы ретте мынадай ұсыныс жасауға тура келіп тұр: Елбасымыздың елдегі үш тілділікке қатысты жолдаған ұранын қолдайды екенбіз, онда әзірше қазақ, орыс һәм ағылшын тілдерінің бір-біріне аударылуын жоғарғы сапада жүзеге асыратын IT-технологияларды жасақтауды қолға алу қажет. Осы мәртебелі межеден көріну мақсатында арнайы курстар ұйымдастырып, соларда қажет пәндерді оқытуды қарастырған жөн, мысалы «тілтанудың тіларалық мәселелері», «кибернетикалық лингвистика», «мәшинелік аударма», «Windows-қолданбалар жасақтау», «Web-дизайнерлік» және де т.б. Кейінгі кездері «ECTACO BILIMPAZ ASTANA» ЖШС секілді ұжымдар құрылып, көптілді қалта компьютерлерін таратумен шұғылдануда. Бүгіндері осы серіктестік таратып жүрген ықшам қалта лингвистикалық құралдардың мынадай артықшылықтары бар: жүктеу/скачать 28,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|