Бадан А. З., Курманова Т. В., Сапронова И. И



Дата25.08.2017
өлшемі87,84 Kb.
#27302
Бадан А.З., Курманова Т.В., Сапронова И.И.

Жоғарғы оқу орнына дейінгі білім беру факультеті, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан; ainura_b_z84@mail.ru

Badan A.Z., Kurmanova T.V., Sapronova I.I.

The faculty of pre-university education, аl-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan; ainura_b_z84@mail.ru

ШЕТЕЛ ТЫҢДАУШЫЛАРЫНА АСПЕКТІЛІК ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

В статье речь идет об особенностях преподавания аспектных дисциплин в иностранной аудитории. В основе обучения языку в рамках аспектных дисциплин лежит – основная единица содержания обучения, характеризующаяся особыми категориями, информативностью, содержательной и смысловой цельностью, связанностью, композиционной завершенностью и прагматической установкой.

The article deals with the peculiarities of teaching Aspect disciplines in a foreign audience. At the heart of language learning within the Aspect disciplines - the basic unit of learning content, characterized by special categories, informative, meaningful and semantic integrity, cohesion, composite completeness and pragmatic setting.



Қазіргі таңда, өзге тілді оқытудың басты міндеттерінің бірі – тіл үйренушілердің өзіндік ерекшеліктерімен санасып, оларды үнемі ескеріп отыру. Осыған байланысты әртүрлі тіл үйренушілер категорияларын тілдік дайындауда негізгі бағыттар пайдаланып тілді мәдениетаралық комуникацияның теориялық қағидалары негізінде үйрету.

Как известно, базой процесса обучения языкам является учебная деятельность с целью передачи или получения знаний, формирования речевых навыков и уменӨздеріңіз білетіндей, тіл оқытудың негізі мақсаты білім беру және сөйлеу дағдыларының қызметін қалыптастыру. Білім беру қызметін құрылымдық ұйымдастыру үш кезеңнен тұрады: Структурная организация учебной деятельности включает:

  1. МотМотивациялау

  2. Учебную задачу ( план )Оқытудың міндетін қою (жоспар)

  3. Решение учебной задачи посредством выполнения учебных действий ( исполнение Тапсырмалардың орындалуы арқылы оқытудың міндеттерінің шешілуі

  4. Контроль и оценку преподавателем выполнениМұғалімнің оқу үдерісін бақылауы және бағалауы. Тіл үйрету сабақтарында оқу қызметінің мақсаттары төмендегі кезеңдердің әрқайсысын қамтып орындалып отырылуы тиіс: кіріспе, түсіндіру, бекіту, дамыту, бақылау, бағалау.

Процесс учебной деятельности имеет следующие особенности: Білім беру үдерісінің өзіне тән бірнеше ерекшеліктері бар:

  1. Учебная деятельность идет в форме взаимодействия преподавания и учениОқу қызметі оқыту мен білім берудің өзара қарым-қатынасы болып табылады.

  2. Учебная деятельность характеризуется динамизмом, развитием и цикличностОқыту қызметі динамикалы және ол ұдайы циклді дамып отыратын На языковых уроках используются различные модели учебной деятельности: сообщающая, коммуникативная и другие.қызмет ретінде сипатталады. Тіл оқыту сабақтарында оқытудың коммуникативті, ақпараттандыру және басқа да оқу әдістемелік модельдері кеңінен қолданылады. Шетелдіктердің тілдік және жалпы білім беру дайындығы кафедрасында іскерлік қатынас тілі, БАҚ тілі, мамандық тілі, ғылыми стиль, Қазақстан тарихы мен мәдениеті сияқты пәндер аспектілік пән ретінде оқытылады. Мұнда жоғарыдағы пәндерге қатысты атауларда "тіл" сөзінің қосылып айтуы кездейсоқ жағдай емес. Аталған пәндердің барлығына тән ортақ мақсат тіл үйренушілерге тілді әр салаға қатысты дамытып оқыту болып табылады. Аспектілік пәндерді оқытуда олардың өздеріне ғана тән оқу-әдістемелік ерекшеліктеріне тоқталып өткенді жөн көреміз.

Во-первых, временные рамки не позволяют преподавателю развернуть учебную деятельность в широких масштабах: время занятий ограничено, например, занятия по ЯДО в программе заявлены один раз в неделю (1 занятие–80 минут). Біріншіден, аталған пәндерді оқытуда уақыттың шектеулігі, оқытушыларға тақырыпты толығымен ашып және кең ауқымда түсіндіруге мүмкіндік бермейді: сабақ өту уақыты шектеулі, мысалы: Іскерлік қатынас тілі – оқу бағдарламасы бойынша сабақтар аптасына бір рет (1 сабақ 80 минут). БАҚ және Қазақстан тарихы мен мәдениеті – (1 сабақ - 160 минут).

Поэтому каждое занятие по аспектным дисциплинам должно представлять собой замкнутую (и одновременно незамкнутую) единицу учебного процесса. Сондықтан аспектілік пәндердің әрқайсысы оқу үдерісінің ашық және жабық бірлігі бола алады. Ашық бірлік болуының себебі кез-келген сабақ, сабақ циклдарының бір бөлігі болып табылады, жабық болуының себебі барлық сабақтардың барлығы бір кешенге біріктірілген олардың әрқайсысындағы білім, онда қойылатын мақсат бір бірімен жүйелі түрде бір байланыста логикамен дамып отыратындығында. Яғни қарапайым түрде түсіндіретін болсақ, сабаққа қойылған әрбір мақсат жеке емес алдыңғы білімді дамытып, кейінгі сабақтағы білімге кіріспе болып отыруы немесе толықтырылып отырылуы тиіс.

Во-вторых, следует несколько слов сказать о взаимосвязанном обучении разным видам речевой деятельности(чтению, письму, говорению, аудированию),которые используются на занятиях в рамках преподавания аспектов. Екіншіден, аспектілік пәндерді оқытуда оқытудың (оқу, жазу, сөйлеу, тыңдау) түрлері толық қамтылуы және пайдаланылуы тиіс.Такое обучение рассматривается как фактор оптимизации учебно-познавательной деятельности обучаемых. Мұндай оқыту түрлері оқушының танымдық белсенділігін оңтайландыру факторы болып саналады.

В основе обучения языку в рамках аспектных дисциплин лежит текст – это основная единица содержания обучения, характеризующаяся особыми категориями: информативностью, содержательной и смысловой цельностью, связностью, цельностью, композиционной завершённостью и прагматической установкой. Аспектілік пән арқылы тіл оқытуда мәтін негізгі орынды алады. Себебі оқыту үдерісінде оған тән ақпараттылық, мазмұндылық, мазмұндық бүтінділік, байланыстылық, құрылымдық аяқталғандық сынды ерекше категориялар маңызды роль атқарады және олар оқыту үдерісі үшін аса қажетті болып табылады.

При изучении языка специальности используются мини-тексты с включением актуальных грамматических конструкций, синтаксических моделей научной речи и лексических единиц специальной направленности. Мамандық тілін оқыту сынды аспектілік пәнде маңызды грамматикалық құрылымдар, ғылыми стилде құрылған синтаксистік модельдер және арнайы бір мамандыққа тән лексикалық бірліктер қатыстырылған шағын мәтіндер қолданылады.

Аспектілік пәнді оқытқанда таңдалынып алынған мәтіндер публицистикалық, ғылыми, көркем әдебиет, ресми і-қағаздар стилі сынды белгілі бір стильде жазылуы тиіс.

"Мамандық тілі" аспектілік пәнін оқытқанда студенттің болашақтағы мамандығына қатысты сөздер іріктелініп алынып, сол пәнге қатысты оқытылатын негізгі тілдік бірліктер мен қарапайым және күрделі синтаксистік құрылымдар тобы іріктелініп оқытылуы тиіс.

"Іскерлік қатынас тілі" пәні арнайы іскерлік салаға қатысты тілді меңгертуге бағытталады. Студенттер болашақта іскерлік мамандықтың таңдамаса да бұл пәнді қандай мақсатпен оқып жүргендерін білулері тиіс. Бір қызығы, Оңтүстік Кореядан келген (B1) жоғары деңгейлі топ тыңдаушылары аталған пәнді оқудың мақсатын өздері анықтады. Оқытушының «Cіз неге іскерлік қатынас тілі пәнін оқып жүрсіз?» деген сұрағына «Біз іскерлік салада жұмыс істемеген жағдайда, кез-келген компанияда аудармашы қызметін атқара аламыз, сондықтан біздің іскерлік қатынас тілін білуіміз керек. »- деп жауап берді.



Занятия по истории Казахстана способствуют формированию у студентов коммуникативной компетенции в общественно-политической сфере общения. Қазақстан тарихы бойынша өткізілетін аспеектілік сабақтар студенттердің саяси және әлеуметтік ортадағы коммуникативті құзыреттілігін қалыптастыруға ықпал етеді. Аталған сабақтардың бұған қоса жалпы білім берушілік және тәрбиелік мәні бар.

Важным фактором успешного обучения слушателей-иностранцев является целенаправленные согласованные усилия всех преподавателей по осуществлению единого языкового режима. Шетелдік тыңдаушыларға тіл оқытуда барлық оқытушылардың бір бағытта біртұтас тілдік режимді ұстау және оны бір бағытта біріге дамыту мақсатында жұмыс істеу маңызды фактор болып табылады.

Біртұтас тілдік тәртіпті сақтау тілді меңгеру деңгейлеріне қатысты біртұтас талап қойып отыруға және тілді меңгеру деңгейлерін анықтауға мүмкіндік береді.

Тіл оқытуда ескере кететін бір нәрсе тіл үйренушілер А1 деңгейін аяқтаған соң оларға аспектілік пәндер оқытыла бастайды. Сондықтан аспектілік пән оқытушылары үнемі тақырып бойынша алда жүруі тиіс. Бұл мамандыққа қатысты оқытылатын аспектілік пәндерге және БАҚ тілі, ғылыми стильді оқытуға қатысты аспектілік пәндерге ортақ талап. Аталған пәндерге қатысты сабақтарда оқытушылар күрделі синтаксистік құрылымдарды, арнайы лексиканы бөліп алып аудиторияға длайықтап беріп отырулары тиіс. Также необходимо рассмотреть еще один аспект, тесно связанный со структурной организацией учебного процесса на занятиях, – это логика урока, логическая стройность.

Сабақты құрылымдық ұйымдастырудың аса маңызды аспектісі ретінде сабақ логикасын, сабақты логикалы ұйымдастыруды атаған жөн. Выделяется четыре аспекта: Мұнда маңызды төрт негізгі аспектіні көрсетуге болады:



  1. Целенаправленность –Мақсаткөздеушілік – сабақтағы барлық компоненттердің жетекші мақсатпен сабақтастығы. Целостность – соразмерность всех компонентов занятия, их соподчиненность друг другу;;

  2. Динамика – движение по стадиям усвоения речевого материала; Бүтіндігі – сабақтың барлық компонентінің өлшемммен берілуі, олардың бір біріне бағыныштылығы;

  3. Связность – единство и последовательность материала по содержанию [ 1;Динамикасы – сөйлеу материалдарының кезең-кезеңімен меңгерілуі. 4. Байланыстылығы – оқу материалдарының мазмұн бүтіндігі мен жүйелілігі, бірізділігі. [1; 157 ] . 157].

Соблюдение всех компонентов гарантирует преподавателю гармонично построенное занятие, способствующее повышению эффективности преподавания аспектных дисциплин. Барлық компоненттерді орынды пайдалану оқытушының сабақты үйлесімді құруына және аспектілік пәндерді нәтижелі оқытуына мүмкіндік береді.
Әдебиеттер тізімі:


  1. Пассов Е.И. , Кузовлева Н.Е. / Урок иностранного язы Пассов Е.И., Кузовлева Н.Е. / Урок иностранного языка. – Ростов н/Д: Феникс; М: Глосса-Пресс, 2010.

  2. Крупченко А.К. К вопросу о профессиональной лингводидактике / Современные теории и методики обучения иностранным языкам/ Под общ.ред. Л.М. Федоровой, Т.И. Рязанцевой. – М.: Экзамен, 2004. – с. 243 – 245.

References:

  1. Passov E.I., Kuzovleva N.E. / Foreign language lessons. - Rostov n / d: Phoenix; M: Glossa-Press, 2010.

  2. Krupchenko A.K. On the question of professional didactics / modern theory and methodology of teaching foreign languages / Under obsch.red. L.M. Fedorova, T.I. Ryazantseva. - M .: Examination, 2004. - p. 243 - 245.


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет