Бағдарламасы ( s yllabus) Нысан пму ұс н 18. 3/37



бет2/2
Дата02.02.2018
өлшемі0,51 Mb.
#37423
1   2


8 ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ




Тақырыптардың атауы

Дәріс

Тәж.

Зерт.

СӨЖ

1

2

3

4

5

6

1

Кіріпсе


1

1




4

2

Кванттық күй ұғымының дамуы

1

1

1

6

3

Корпускулалық-толқындық дуализм

1

2




8

4

Атомдық жүйелерді квантмеханикалық бейнелеу

1

2

1

8

5

Сутегі атомы

1

2




8

6

Тепе-тең бөлшектер жүйесінің кванттық механикасы

2

2,5

1

8

7

Көп электронды атомдар

1

2




8

8

Сілтілік металдар атомдарының спектрі және энергия деңгейлері

2

2

1

8

9

Молекулалардың құрылысы мен қасиеті

1

2

1

8

10

Сыртқы өрістегі атомдар мен молекулалар

1

2

1

8

11

Плазма мен газдардағы элементар процесстер

2

2

1,5

8

12

Тепе-теңдік емес сәуле шығару

1

2




8




Барлығы (135)

15

22,5

7,5

90


9 Пәннің қысқаша мазмұны
Пәннің ұзақтылығы 15 апта, 5 семестрде оқытылады. Пәннің жалпы көлемі 135 сағат, олардың ішінде 45 сағат – аудиториялық, 90 сағат – студенттердің өздік жұмысына (СӨЖ) арналған.

Аудиториялық сағаттардың үлесуі календарлық жоспарда көрсетілген.


10 Курстың компоненттері
10.1 Дәрістік сабақтардың мазмұны
Тақырып 1. Кіріспе. Атом құрылысы жайындағы қазіргі көріністердің дамуына қысқаша тарихи шолу. Атом-молекулалық және ядролық процесстер үшін ара қашықтық және энергия мәндерінің реттік шамалары. Микродүние заңдарының ерекшелігі

Тақырып 2. Кванттық күй ұғымының дамуы. Атомдар және молекулалар. Атомдардың периодтық қасиеттері. Атомдар спектрлеріндегі заңдылықтар және комбинациялық принцип. Атомның ядролық моделі.

Атомдық күйлердің стационарлығы және дискреттілігі. Энергия деңгейлері және бұларды қоздыру жолдары, Бор постулаттары. Комбинациялық принциптің түсіндірілуі және Франк пен Герц тәжірибелері. Атомның Бор ұсынған моделі. Сәйкестік принципі және оның сутегі атомына қолданылуы. Бор-Зоммерфельд квантталу ережелері. Атомдардың магниттік қасиеттері. Штерн-Герлах тәжірибелері. Спин.



Тақырып 3. Корпускулалық-толқындық дуализм. Электормагниттік сәуле өрісінің флуктуациясы. Комптон эффектісі. Электромагниттік сәуленің (жарықтың) корпускулалық қасиеттері. Луи де Бройль гипотезасы. Электрондар, атомдар мен молекулалар, нейторндар дифракциясы. Де Бройль толқындарының қасиеттері. Кванттық құбылыстарды ықтималдық мағыналаудың қажеттігі.

Тақырып 4. Атомдық жүйелерді квантмеханикалық бейнелеу. Кванттық күй ұғымы және оны толқындық функция көмегімен сипаттау. Толқындық функцияны ықтималдық мағыналау. Қозғалысты квантмеханикалық бейнелеудің классикалық бейнелеуден айырмашылығы. Суперпозиция принципі. Анықталмағандық қатынастары. Физикалық шамалардың операторлары жайында түсінік. Шредингердің стационарлық теңдеуі. Физикалық шамалардың орташа мәндері. Сұрыптау ережелері. Тік бұрышты потенциалдық шұңқыр және гармониялық осцилятор. Энергия деңгейлері.

Тақырып 5. Сутегі атомы. Орталық- симметриялық жүйелердің қасиеттері. Сутегі атомындағы электронның энергия деңгейлері және кванттық сандары. Азғындалу. Толқындық функциялардың түрі және ықтималдық тығыздығының үлестірілуі. Сутегі атомының және сутегі тәрізді атомдар спектрлері. Спин-орбиталдық әсерлесу және нәзік түзіліс. Аса нәзік түзіліс.

Тақырып 6. Тепе-тең бөлшектер жүйесінің кванттық механикасы. Симметриялық және антисимметриялық толқындық функциялар безондар мен фермиондар. Бозе-Эйнштейн және Ферми-Дирак таралуы. Паули принціпі.

Тақырып 7. Көп электронды атомдар. Күрделі атомдардағы электрондардың әсерлесуі. өздігінен келісілген өріс идеясы жеке электорндарды n және l кванттық сандармен жуықтап сипаттау. Электрондық конфигурация жайында түсінік. Электрондық қабықтар және бұлардың толтырылуы. Периодтық заңның физикалық түсіндірілуі.

Тақырып 8. Сілтілік металдар атомдарының спектрі және энергия деңгейлері. Рентгендік және рентгенэлекторндық спектрлер және бұлардың табиғаты. Гелий атомының энергия деңгейлері және спектрі. Бұрыштық моменттердің векторлық қосылуы және байланыс түрлері. Хунд ережелері. Көп электронды атомдар энергия деңгейлері мен спектрлерінің жалпы сипаттамасы.

Тақырып 9. Молекулалардың құрылысы мен қасиеті. Молекуладағы қозғалыс түрлері. Адиабаттық жуықтау. Молекула энергиясының ядролар ара қашықтытарына тәуелділігі, потенциалдық энергия қисықтықтары мен беттері. Молекуланың тепе-теңдік конфигурациясы. Молекулалардың пішіні мен мөлшері. Молекулалардың электрондық күйлері. Химиялық байланыс. Молекуланың орбиталды және валенттік жұп әдістері. Бағытталған валенттілік. Молекулалардың айналыс, тербеліс және электрондық спектрлері.

Тақырып 10. Сыртқы өрістегі атомдар мен молекулалар. Зееман эффекті. Пашен-Бак эффекті. Магниттік резонанс және оны зерттеу әдістері. Электрондық парамагниттік резонанс (ЭПР). Штарк эффекті.

Тақырып 11. Плазма мен газдардағы элементар процестер. Серпімді және серпімсіз соғылыстар. Қозу, ионизация, диссоциация, рекомбинация и қайта зарядтау процессі. Плазма және оның негізгі қасиеттері.

Тақырып 12. Тепе-теңдік емес сәуле шығару. Тепе-теңдік емес сәуле түрлері. Люминесценция. Спонтан және еріксіз сәуле шығару. Эйнштейн коэффициенттері. Қоздырылған күйлердің өмір сүру ұзақтығы және энергия деңгейлерінің ені. Мазерлер мен лазерлерде генерацияның пайда болу шарты.

10.2 Тәжірибелік сабақтар тізімі





№№

Тақырыптың аты

Мазмұны


Бақылау түрі

Орындау мерзімі

1

2

3


4

5

1

Кіріспе


Атом-молекулалық және ядролық процесстер үшін ара қашықтық және энергия мәндерінің реттік шамалары.

Жазба есеп

1-2

2

Кванттық күй ұғымының дамуы

Энергия деңгейлері және бұларды қоздыру жолдары. Бор постулаттары.

Жазба есеп

2-3

3

Корпускулалық-толқындық дуализм

Комптон эффектісі. Луи де Бройль толқын ұзындығы.

Жазба есеп

2-3

4

Атомдық жүйелерді квантмеханикалық бейнелеу

Анықталмағандық қатынастары. Шредингердің стационарлық және стационарлық емес теңдеуілері.

Жазба есеп

3-4

5

Сутегі атомы

Толқындық функциялардың түрі және ықтималдық тығыздығының үлестірілуі. Сутегі атомының және сутегі тәрізді атомдар спектрлері.

Жазба есеп

4-5

6

Тепе-тең бөлшектер жүйесінің кванттық механикасы

Бозе-Эйнштейн және Ферми-Дирак таралуы.

Жазба есеп

6

7

Көп электронды атомдар

Электрондық қабықтар және бұлардың толтырылуы.

Жазба есеп

7

8

Сілтілік металдар атомдарының спектрі және энергия деңгейлері

Көп электронды атомдар энергия деңгейлері мен спектрлерінің жалпы сипаттамасы.

Жазба есеп

8

9

Молекулалардың құрылысы мен қасиеті

Молекулалардың айналыс, тербеліс және электрондық спектрлері.

Жазба есеп

8

10

Сыртқы өрістегі атомдар мен молекулалар

Магниттік резонанс және оны зерттеу әдістері. Штарк эффекті.

Жазба есеп

9-10

11

Плазма мен газдардағы элементар процестер

Қозу, ионизация, диссоциация, рекомбинация и қайта зарядтау процессі.

Жазба есеп

11-12

12

Тепе-теңдік емес сәуле шығару

Люминесценция. Спонтан және еріксіз сәуле шығару. Эйнштейн коэффициенттері.

Жазба есеп

13-14


10.3 Зертханалық сабақтар тізімі




Наименование темы

Мазмұны

Бақылау түрі

Орындау

мерзімі

Аббревиатурасы

1

Кіріспе


ҚТ және ӨҚ жөніндегі нұсау




1 апта




2

Кванттық күй ұғымының дамуы

Сутегі атомы спектрындағы сериалды заңдылықтарды зерттеу және Ридберг және Планк тұрақтыларын анықтау.


ЗЖ

2-3 апта

№ 69

3

Корпускулалық-толқындық дуализм

Пельтье эффектісінің көрінісі

ЗЖ

3-4 апта

ФДСВ-4

4

Атомдық жүйелерді квантмеханикалық бейнелеу

Сутегі атомы спектрын зерттеу

ЗЖ

4-5 апта

ФПК- 9

5

Сутегі атомы

Абсолют қара денені зерттеу

ЗЖ

6-7 апта

ФПК-11

6

Тепе-тең бөлшектер жүйесінің кванттық механикасы

Сцинтилляциондық есептеуіш жұмысын және гамма- радиоактивті элементтерді зерттеу

ЗЖ

8 апта

ФПК -12

7

Көп электронды атомдар

Резонанснты потенциалды Франк және Герц әдісімен анықтау

ЗЖ

9 апта

ФПК-2

8

Сілтілік металдар атомдарының спектрі және энергия деңгейлері

Фотодиодтар мен светодиодтардың көрінісі

ЗЖ

10 апта

ФДСВ-5

9

Молекулалардың құрылысы мен қасиеті

Альфа- бөлшектер мен бета- радиоактивтілердің жүрген жолының ұзындығын анықтау

ЗЖ

11 апта

ФПК- 3

10

Сыртқы өрістегі атомдар мен молекулалар

Бұл тақырып бойынша зертханалық жұмыстар қарастырылмаған

ЗЖ

12 апта




11

Плазма мен газдардағы элементар процестер

Космостық сәулелерді зерттеу

ЗЖ

13 апта

ФПК- 1

12

Тепе-теңдік емес сәуле шығару

Газдық гелий - неондық лазерді зерттеу

ЗЖ

14 апта
117-18

ФДСВ -12


10.4 СӨЖ сабақтардың тізімі



СӨЖ-дің түрі

Есептің формасы

Бақылау түрі

Сағаттағы көлем

1

Дәріс сабақтарына дайындалу




Сабаққа қатысу

15

2

Практикалық сабақтарға дайндалу, үй тапсырмаларын орындау

Жұмыс дәптері

Сабаққа қатысу

15

3

зертханалық сабақтарға дайндалу

Кенек кестелерді дайындау

ЗЖ рұқсат алу

15

4

зертханалық жұмыстарды қорғау

Есеп

ЗЖ қорғау

20

5

Аудиторлық сабақтар мазмұнына кірмеген материалды оқу

Конспект (и др.)

Жазба бақылау

15

6

Бақылау шараларына дайындалу




МБ 1, МБ 2, (тестілеу және т.б.)

10

Жалпы

90
10.5 Студенттердың өздік жұмысының мазмұны

1 Тақырып – Кіріспе

Атом-молекулалық және ядролық процесстер үшін ара қашықтық және энергия мәндерінің реттік шамалары. Микродүние заңдарының ерекшелігі

Ұсынылған әдебиет: [3], 13-30 б.

2 Тақырып - Кванттық күй ұғымының дамуы

Атомдар спектрлеріндегі заңдылықтар және комбинациялық принцип. Атомның ядролық моделі.

Ұсынылған әдебиет: [3], 32-39 б.

3 Тақырып - Корпускулалық-толқындық дуализм

Бор постулаттары. Комбинациялық принциптің түсіндірілуі және Франк пен Герц тәжірибелері. Ұсынылған әдебиет: [4], 25-43 б.

4 Тақырып - Атомдық жүйелерді квантмеханикалық бейнелеу

Атомдардың периодтық қасиеттері. Атомдар спектрлеріндегі заңдылықтар және комбинациялық принцип. Атомның ядролық моделі.

Ұсынылған әдебиет: [4], 45-52 б.

5 Тақырып - Сутегі атомы

Атомның Бор ұсынған моделі. Сәйкестік принципі және оның сутегі атомына қолданылуы. Бор-Зоммерфельд квантталу ережелері. Атомдардың магниттік қасиеттері. Штерн-Герлах тәжірибелері. Спин.

Ұсынылған әдебиет: [3], 45-63 б.

6 Тақырып - Тепе-тең бөлшектер жүйесінің кванттық механикасы

Электромагниттік сәуленің (жарықтың) корпускулалық қасиеттері. Луи де Бройль гипотезасы. Электрондар, атомдар мен молекулалар, нейторндар дифракциясы. Де Бройль толқындарының қасиеттері. Кванттық құбылыстарды ықтималдық мағыналаудың қажеттігі. Ұсынылған әдебиет: [4], 53-71 б.

7 Тақырып - Көп электронды атомдар

Анықталмағандық қатынастары. Физикалық шамалардың операторлары жайында түсінік. Шредингердің стационарлық теңдеуі. Физикалық шамалардың орташа мәндері. Сұрыптау ережелері. Тік бұрышты потенциалдық шұңқыр және гармониялық осцилятор. Энергия деңгейлері.

Ұсынылған әдебиет: [4], 79-92 б.

8 Тақырып - Сілтілік металдар атомдарының спектрі және энергия деңгейлері

Толқындық функциялардың түрі және ықтималдық тығыздығының үлестірілуі. Сутегі атомының және сутегі тәрізді атомдар спектрлері. Спин-орбиталдық әсерлесу және нәзік түзіліс. Аса нәзік түзіліс.

Ұсынылған әдебиет: [4], 101-120 б.

9 Тақырып - Молекулалардың құрылысы мен қасиеті

Бозе-Эйнштейн және Ферми-Дирак таралуы. Паули принціпі.

Ұсынылған әдебиет: [4], 123-136 б.

10 Тақырып - Сыртқы өрістегі атомдар мен молекулалар

Электронды қабаттар. Периодтық заңға физикалық түсінік

Ұсынылған әдебиет: [4], 142-156 б.

11 Тақырып - Плазма мен газдардағы элементар процестер

Бұрыштық моменттердің векторлық қосылуы және байланыс түрлері. Хунд ережелері. Көп электронды атомдар энергия деңгейлері мен спектрлерінің жалпы сипаттамасы.

Ұсынылған әдебиет: [4], 158-168 б.

12 Тақырып - Тепе-теңдік емес сәуле шығару

Химиялық байланыс. Молекуланың орбиталды және валенттік жұп әдістері. Бағытталған валенттілік. Молекулалардың айналыс, тербеліс және электрондық спектрлері. Ұсынылған әдебиет: [4], 170-191 б.
«Атомдық физика» пәні бойынша СӨЖ және тағы басқа жұмыстарға 050604 «Физика» мамандығының күндізгі оқу түрі бойынша оқитын студенттерге арналған Бақылау шаралар графигі


1 рейтинг

Бар-ғы бал.

1 Межелік рейтинг

Апталар

1

2

3

4

5

6

7

8

Максималды балл,

оның ішінде бақылау турлері бойынша:



7

18

7

18

7

18

7

18

100

Дәріс сабақтарға қатысу

2

2

2

2

2

2

2

2

16

Практикалық сабақтарға қатысу, топта жұмыс істеу, үй тапсырмасын орындау

Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


Қ,ҮТ

5


40

Зертханалық жұмыстарды жасау және оларды қорғау




5




5




5




5

20

СӨЖ сабақтарын орындау




ҮТ 6




ҮТ 6




ҮТ 6




ҮТ 6

24

Межелік бақылау 1






















МБ 100

100

2 рейтинг

Бар-ғы бал.

2 Межелік рейтинг

Апталар

9

10

11

12

13

14

15

Максималды балл,

оның ішінде бақылау турлері бойынша:



14

21

14

16

9

16

10

100

Дәріс сабақтарға қатысу

2

2

2

2

2

2

2

14

Практикалық сабақтарға қатысу, топта жұмыс істеу, үй тапсырмасын орындау

Қ,ҮТ

7


Қ,ҮТ

8


Қ,ҮТ

7


Қ,ҮТ

8


Қ,ҮТ

7


Қ,ҮТ

8


Қ,ҮТ

8


53

Зертханалық жұмыстарды жасау және оларды қорғау

5

5

5













15

СӨЖ сабақтарын орындау




ҮТ 6




ҮТ 6




ҮТ 6




18

Межелік бақылау 2



















МБ 100

100

Бақылау түрі: Қ- қатысу, ҮТ – үй тапсырмасы, МБ – межелік бақылау
ФжАЖ кафедрасының меңгерушісі __________ Ш.К. Биболов


11 Курстың политикасы

Студенттердің білімін тексеру тәртібі
1. Семестрдің ортасы мен соңында 100 балдық шкала бойынша пәннің оқылған модулі бойынша студенттің ағымдағы үлгерім (АҮ) бағасы анықталады. АҮ бағасы – бұл келесі жинаған балдардың қосындысы:

- сабаққа дайындалу, топтағы белсенді жұмыс және сабақтағы бақылау шараларына қатысу:

- зертханалық және өздік жұмыстарды мерзімінде, сапалы қорғау және орындау:

СӨЖ түрлерінің тізімі, тапсырмаларды тапсыру мен орындаудың күнтізбелік жоспары, оқытушының талаптары, әрбір пән бойынша баға қоюдың критериялары мен ережелері САБ-та сипатталған:

Ағымдағы үлгерімдегі балдардың бақылау түрлеріне бөлу мысалы.

2. Межелік бақылау да (МБ) 100 балдық шкала бойынша анықталады.

Пән бойынша межелік бақылауға АҮ балдары келесідей студенттер жіберіледі:

3. Студенттің пән бойынша (Р1 және Р2) рейтингтері АҮ және МБ бағаларының қорытындысы бойынша анықталады


Р1(2)=АҮ1(2)*0,7+МБ1(2)*0,3.
Егер оқу жоспарында емтихан және сынақ қарастырылса, онда Р2-ні анықтаған кезінде сынақты екінші межелік бақылау ретінде қарастыру қажет.

Егер студент МБ-дан өтпесе немесе МБ-дан 50 баллдан төмен алса, рейтинг анықталмайды. Бұл жағдайда декан МБ тапсырудың жеке мерзімдерін белгілейді.

4. Пән бойынша студенттің рұқсат рейтингісінің бағасы семестр бойынша мынаған тең:

РР=(Р1+Р2)/2.

Пән бойынша қорытынды бақылауға (ҚБ) жұмыс бағдарламасының барлық талаптарын, курстық проектті қорғау бойынша оң баға алған және рұқсат етілген рейтинг (50 балл) жинаған студенттер жіберіледі.

5. Студенттердің әрбір пән бойынша оқу жетістіктерінің деңгейі қорытынды бағамен (Қ) анықталады. Қорытынды баға салмақтық үлестерін (РРСҮ және ҚБСҮ) ескерумен РР және ҚБ бағаларының қосындысынан құралады

Қ=РР*РРСҮ+ҚБ*ҚБСҮ
Салмақтық үлестер жыл сайын университеттің ғылыми кеңесімен бекітіледі және ол РР үшін 0,6-дан кем, ал ҚБ үшін 0,4-тен кем болмау қажет.
Ескерту: АҮ – ТУ; МБ – РК; РР – РД; КЖ – КР; СӨЖ – СРС; СОӨЖ – СРСП; ҚБ – ИК; Қ – И; РРСҮ – ВДРД; ҚБСҮ – ВДИК.

Пән бойынша қорытынды рейтинг 1 кестеге сәйкес сандық, әріптік және дәстүрлік бағаға айналдырылып, «Студенттердің оқу жетістіктерінің журналы» мен «Рейтинг парағына» енгізіледі.



Кесте 1

Балл түріндегі қорытынды бағалау (И)

Балдардың сандық белгілері (Ц)

Әріптік жүйеде бағалау

Дәстүрлік жүйеде бағалау

Емтихан

Сынақ

95 - 100

4

A

Өте жақсы

Сынақталды

90 - 94

3,67

A-

85 - 89

3,33

B+

Жақсы

80 - 84

3,0

B

75 - 79

2,67

B-

70 - 74

2,33

C+

Қанағаттанарлық

65 – 69

2,0

C

60 – 64

1,67

C-

55 – 59

1,33

D+

50 – 54

1,0

D

0 - 49

0

F

Қанағаттанарлықсыз

Сынақталған жоқ



12 ӘДЕБИЕТ
Негізгі:

1 Горбунова О. И. и др. Задачник-практикум по общей физике: оптика.Атомная физика:учебное пособие для пед.ин-тов./Под ред. Н.В. Александрова.-М.:Просвещение,1977.-112 с.

2 Жұманов, К. Б. Атомдық физика: [жоғары оқу орындарының студ. арналған оқулық] / К. Б. Жұманов.-Алматы:Єаз. ун-тi, 2006. - 369 б.

3 Иродов И.Е. Сб. задач по атомной и ядерной физики. Учебное пособие. – М.: Энергоатомиздат, 1984. - 240 с.

4 Матвеев А.Н. Атомная физика. Учебное пособие. – М.: Высшая школа, 1989. - 439 с.

5 Сивухин Д.В. Общий курс физики, т.5. Атомная и ядерная физика: ч.1, уч.пособие. – М.: 1986. - 416 с.

6 Трофимова Т.И. Сборник задач по курсу физики для втузов:Учеб. Пособие - М.:ОНИКС 21 век; Мир и образование,2003.-384 с.:ил.

7 Шпольский Э.В. Атомная физика: Учебное пособие в 2-х томах. – М.:Наука, 1984, т.1 - 575 с., т.2 - 438 с.


Қосымша:

8 Бенуэлл К. Основы молекулярной спектроскопии. – М.: Мир, 1985. – 384 с.

9 Вихман Э. Квантовая физика (БКФ). – М.: Наука, 1986. – 414 с.

10 Вонсовский С.В. Магнетизм микрочастиц. – М.: Наука, 1973. – 280 с.

11 Гольдин Л.Л., Новикова Г.И. Введение в квантовую физику. – М.: Наука, 1988. – 328 с.

12 Мигдал А.Б. Квантовая физика для больших и маленьких. – М.: Наука, 1989. – 144 с. (Библ-ка «Квант», вып. 75).

13 Милантьев В.П. Атомная физика: Учебное пособие. М.: Изд. РУДН, 1999. -373 с.

14 Тарасов Л.В. Введение в квантовую оптику. М.: Высшая школа, 1987. – 303 с.



15 www.phys.spb.ru, www.nature.ru, http://phys.web.ru, www.college.ru, http://foroff.phys.ms.su.
Каталог: arm -> upload -> umk
umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы
umk -> Методические указания по прохождению учебной практики для студентов специальности 5В020400 «Культурология»
umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы
umk -> Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы
umk -> Бағдарламасының титулдық пму ұс н 18. 4/19 парағы (syllabus) Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
umk -> Бағдарламасы Нысан пму ұс н 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
umk -> Программа Форма ф со пгу 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы


Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет