Ұлттық білім беру академиясы, 2010
І. Түсініктеме
“Химия” оқу пәні “Жаратылыстанудың” білім беру саласына жатады. Орта білім жүйесіндегі оның рөлі оқушыларға табиғат туралы, қоршаған орта туралы ғылыми білімдерін қалыптастыру, оларды ҚР қазіргі заманғы химиялық және металлургиялық өндірістердің ғылыми-практикалық және технологиялық даму заңдылықтарымен таныстыру қажеттілігінен туындаған, атап айтқанда оқу пәнінің көмегімен алдыңғы қатарлы және жоғары құзыретті Қазақстан Республикасының азаматын қалыптаструға мүмкіндік туғызу болып табылады.
Орта мектептің 10-11 сыныптарының базалық деңгейінде химия курсы қоршаған әлемнің химиялық ғылым негізіндегі жалпы сипаттамалары мен жалпы заңдылықтарын оқытады, ғылымның қолданбалы аспектілері - өмір мен оқу жағдайларында қызметтің құзыретті тәсілдерін қалыптастыру мен дамыту негізі ретінде қарастырылады.
Білімдік және құзыретті нәтижелерді қалыптастыру негізін дүниетанымдық
идеялар құрайды:
органикалық және бейорганикалық әлемнің бірлігі туралы;
химиялық құбылыстарды танып білу туралы;
табиғаттағы заттардың өзара байланысы, олардың құрамы, құрылысы, физикалық және химиялық қасиеттері туралы;
адам өмірінің барлық сферасында химиялық заттарды қолданудың олардың құрылысы мен қасиетіне сай болуы туралы.
Жоғары сатыда химия курсын оқу оқушыларды әлемнің бірыңғай ғылыми көрінісін (химиялық құрауышын қалыптастыру) қалыптастыруға үлесін қосып қана қоймайды, сонымен бірге түлектерді біліммен, дағдымен және адам өмірінде, материалдық өндірісте қажетті қызмет тәсілдерімен қаруландырады.
Қоршаған орта, органикалы және бейорганикалық заттар оқу пәнінің нысандары. Оқу пәнінің зерттеу аймағы: заттардың құрамы, құрылысы және қасиеттері, олардың химиялық өзгерістерінің заңдылықтары, химия технологиясы мен оның экологиялық аспектілері.
“Химия” пәнін оқытудың жалпы мақсаттары
Оқушылардың қоршаған әлемді құраушы химиялық білімдер туралы, осы салада қолданылатын тәсілдер мен әдістер туралы, ғылыми дүниетанымдық көзқарастар мен тұлғалық-мәнді қызметті жүзеге асыру құралының негізі ретінде білім жүйесін қалыптастыру;
Оқу пәнінің көмегімен жалпы орта білім берудің жоғары сатысының түлектерінің құзіретін дамыту;
Өз бетінше жұмыс жасау арқылы және қажеттіктерін қанағаттандыру мен өздерін көрсете білулеріне сәйкес оқушылардың танымдық және интеллектуальдық қабілеттерін дамыту.
“Химия” пәнін оқытудың міндеттері
Білім, түсінік және түсініктерді, заңдылықтарды, заңдарды, теорияларды, ұғымдарды және химия ғылымының әдістерінің қолданылу мүмкіндіктері мен түсініктері, білігі негізінде оқушылардың қоршаған әлем туралы жаратылыстану-ғылыми көзқарастарын қалыптастыру;
оқушылардың күнделікті өмірде және оқу процесі кезінде маңызды химиялық заттармен химиялық аспаптармен ұқыпты, қауіпсіз жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру;
оқушыларды ғылым мен өндірістің негізгі бағыттарының дамуымен, экономикалық проблемаларды шешуде химияның техника мен технологиядағы рөлімен таныстыру;
әлемнің қазіргі заманғы ғылыми көрінісін ойлау мен қазіргі заманғы білімді, мәдениетті тұлғаға қажетті біліммен және қызмет тәсілімен қаруландыруда химияның маңызды үлес қосатынын түсіндіруді қамтамасыз ету;
оқушыларда химиядан өз бетінше білім алуды, сонымен қатар алынған білімді әртүрлі химиялық құбылыстарды, заттардың құрылысы мен қасиеттерін, қазіргі заманғы технологияларды практикада қолдануды түсіндіру үшін алынған білімдерді қолдана білуді қалыптастыру; жаратылыстану ғылыми және өзіндік білімді жалғастыру мүмкіндігін қамтамасыз ету.
химияны оқу кезінде оқушылардың проблемаларды шешу тәсілдері мен, ақпараттық және коммуникативтік қызмет тәсілдерін білуді қамтамасыз ету;
оқушыларды пән көмегімен болашақ мамандығын дұрыс таңдай білуге дайындауға және жоғары кәсіби оқу орнында оқуын жалғастыру мүмкіндігіне көмектесу.
10-11 сыныптардағы Химия пәнін оқыту мазмұны мына дидактикалық ұстанымдарға сәйкес құрылған:
оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес болуы;
оқу пәні мазмұнының сабақтастығы;
оқу процесі арқылы білім, білік, дағды қалыптастыру және оларды практикада қолдана алу біліктерімен үйлестіру;
білім беру мазмұнында Қазақстан экономикасының аймақтық ерекшеліктерінің көрініс табуы.
білім мазмұнында жаратылыстану ғылымдарының жаңа жетістіктерінің және қазіргі экологиялық проблемалардың ескерілуі;
оқу пәнінің мазмұны мен құрылымының тұлғаға бағдарлануы;
оқытудың мазмұндық және процессуалдық бірлігінің сақталуы, химиялық өндірістің тиімді технологиялары туралы біліктілік қалыптасытыруға бағытталуы;
Осындай дидактикалық ұстанымдарға сәйкес жоғары сыныптардағы химия пәнінің мазмұндық элементтерін таңдау мыналар арқылы жүзеге асырылады:
біріншіден, оқу бағдарламасында тұлғаның өзіндік әлеуетінің дамуына ықпал етуші танымдық-дамытушылық қызметінің қамтылуы;
екіншіден, оқушылардың табиғи процестер мен құбылыстарға зерттеу жүргізе алу дағдыларын қалыптастырушы танымдық-оқыту қызметінің қамтылуы;
үшіншіден, білім беру мен тәрбиенің бір-біріне үйлесімділігі және оқушылардың қоршаған ортаға экологтық-гуманистік қатынасын қалыптастыратын тәрбиелік қызметінің қамтылуы;
төртіншіден, қазіргі өзгермелі дүниеде тұлғаның өз бетінше білім алу мен өз-өзін жүзге асыру қабілеттерін қалыптастыруға жағдай жасайтын әлеуметтік-бейімділеу қызметінің қамтылуы.
Достарыңызбен бөлісу: |