«Зайырлылық және дінтану негіздері» факультатив курсының мақсаты:
Оқушыларды әлемдік және дәстүрлі діндердің және конфессиялардың тарихымен, олардың қазіргі қоғамдағы рөлімен таныстыру.
Теократиялық мемлекеттік жүйе
Мемлекетті дін басқаратын жүйе
Зайырлылық билікке қарсы ұстаным алғаш пайда болған мемлекет:
Францияда
Дінбасылар құдайдың жердегі өкілі ретінде билік жүргізілетін мемлекет:
Теократиялық мемлекетте
Орыс түсіндірме сөздігінде светский ұғымы тәрбиелі мағынарды қамтиды
«шіркеуге» тән емес яғни «азаматтық»
Зайырлылық «Лаицизм» - грек тіліндегі «лаикос»:
халықтық , бұқаралық деген мағынаны білдіреді
Зайырлылық Француз тілінде «лаисите»:
діни емес, яғни «лаику» -зайырлы дегенді білдіреді
Ислам философиясы тарихында «Қайырымды ел көзқарастарының төркіні», «Азаматтық қоғам», «Дін кітабы»деп аталатын рисалаларында Мемлекеттік институттың діни емес негізде басқарылуы туралы жазып қалдырған философ:
Әл –Фараби
«Зайырлы, зайырлылық сөзі:
Араб тілінен енген сөз
«Зайырлы, зайырлылық сөзі:
Анық, ашық деген мағыналарды білдіреді
Мемлекеттің дінге деген қатынасының демократиялық сипатта екендігін танытады:
Зайырлылық ұғымы
Діни нормалар арқылы емес, азаматтық нормалар негізінде басқарылатын, мемлекеттік органдардың шешімдеріне діни негіздер орын алмайтын мемлекет
Зайырлы мемлекет
Адамдар мен Құдай арасын жалғастырушы рухани байланыс, рухани ілім мен рәсімдер жүйесі
Дін
Дін мен мемлекеттік жүйенің өзара ұстанымдық ажыратылуы
Лаициизм
Теократия ұғымы :
тәңір билігі
«Зайырлылық- біздің ең басты құндылығымыз» деген сөздің авторы:
Н.Ә. Назарбаев
Конфессия: дінге сенушілердің бір діннің аясындағы бірлестігі
Христиан конфессиялары: провославие, католик, протестант
Ислам конфессиясы: суниттік және шиттік
Рухани тіршіліктің жүйеленуінде қоғамдық, конституциялық нормаларды басшылыққа алуды білдіреді: Зайырлы этика
Адамның бойындағы ерекше қасиеттердің бірі: таным және сенім
Монтеистік: біртәңірге табынушылық
Политеистік : көптәңірге табынушылық (көне діндер)
Тәңірлік: бір жаратушыны мойындауға негізделген
Пұтқа табынушылық: құдайларды кескіндеп оған табыну
Діндерді негізін салушылар бар (будда діні, джайнизм, конфуций ілімі) және дәстүрге негізделген (үнді діні, синто діні, түрік діні) деп бөлді деп айтқан дін әлеуметтанушысы: . Жорж Ваше де Лапуж
Аймақтық діндерге жатады: индуизм, заратуштра, тәңірге сенушілік, конфуций, синтоизм, иудейлік.
Әлемдік діндер: будда, христиан, ислам.
Дәстүрлі діндер: провославие, котолик
Діндер тегі, даму тарихы, таралу ерекшелігіне қарай жіктеледі: Қауымдық, ұлттық, әлемдік діндер
Әлемде құдіретті жаратушы сенімі кездеспейтін діндер: Будда діні, джайнизм
Көп тәңірлік діндер: Ежелгі Грек, Мысыр, Рим діндері
Қытай, жапон діндері: конфуцийлік, даосизм, синто ілімі
Үнді діндері: үнді діні, будда діні, джайнизм, сикх ілімі
Орта Шығыс немесе семит діндері: иудейлік, христиан, ислам
Адамның танымын, сенімін қалыптастыратын рухани орталық: Дін
Португал сөзі «ерекше қасиеті бар зат»: Фетишизм
Жансыз заттардың табиғаттан тыс қасиетіне сену, пұтқа табынудан, бойтұмар тағынудан айқын көрінеді: Фетишизм
Адамның бойындағы ерекше қасиеттерінің бірі: Таным және сенім
Алғашқы қауымдық, ұлттық, әлемдәк діндер деп бөлген ғалым: А. Шиммель
Зерттеуші ғалымдардың пікірлерінше діннің басты ерекшелігін қалыптастыратын сипаттары: метафизика, яғни , ғайып әлемі, тәңір, періштеге, жынға және т.с.с. сену; киелілік ұғымы; адам бойындағы киеліге қатысты ұғымдар(үрей, үміт, сыр, күнәқарлық,, табыну); Құлшылық жасау, рәсімдер, қасиетті мәтіндер, тәңірмен байланыс (аян, пайғамбар, дұға, мінажат, шабыт); әлем мен адам, оның өмір мен өлім және ақирет туралы түсініктері, тіршілік формасы, әлеуметтену, жамағатқа тән болу сезімі, т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
