Бағдарламасы 6B09102 Тағамдық қауіпсіздігі Нұр Сұлтан 2022 ​ Оқытушы туралы

өнімдерінің
сапасына
əсер
етпеуі
; 
жабдық
жасалған
материалдарға
деструктивті
əсер
етпеу
;
өндіріс
жағдайында
арзан
жəне
пайдалану
оңай
болуы
керек
.
Кəсіпорындарда
жуу
жəне
дезинфекциялау
үшін
сода
күлі
мен
күйдіргіш
сода
,
қышқылдар
, 
ағартқыш
, 
хлорамин
жəне
т
.
б
. 
сияқты
дəстүрлі
химиялық
заттарды
пайдалану
əрқашан
жуудың
қажетті
сапасын
қамтамасыз
ете
алмайды
. 
Күйдіргіш
жəне
сода
күлі
белок
молекулаларын
денатурациялайды
, 
майларды
сабындатады
, 
көмірсутектерді
ыдыратады
.
Бірақ
сілтінің
беттік
-
активті
сипаттамаларының
төмендігі
, 
комплекс
түзу
қасиетінің
болмауы
, 
кермек
су
бетті
толық
тазалауға
əкелмейді
. 
Судағы
жəне
ауадағы
көмірқышқыл
газының
құрамындағы
қаттылық
тұздарымен
əрекеттесе
отырып
, 
олар
жабдық
беттерінде
ақшыл
дақтар
мен
бляшкалар
түріндегі
кетіру
қиын
шөгінді
құрайды
. 
Бұл
тұнбаны
мезгіл
-
мезгіл
агрессивті
қышқыл
ерітінділерімен
алып
тастау
керек
. 
Сонымен
қатар
, 
каустик
шыны
жəне
бірқатар
металдар
үшін
агрессивті
зат
болып
табылады
, 
мысалы
, 
алюминий
жəне
оның
қорытпалары
, 
мыс
жəне
т
.
б
. 
Органикалық
жəне
бейорганикалық
қышқылдардың
ерітінділері
(
азот
, 
фосфор
, 
сульфамин
, 
əдетте
минералды
шөгінділерді
жою
үшін
сілтілі
өңдеуден
кейін
қолданылады
, 
дисперстік
, 
ылғалдану
қасиеттері
жеткіліксіз
жəне
көптеген
металдардың
коррозиясына
жəне
материалдардың
бұзылуына
əкелуі
мүмкін
.
Көп
жағдайда
оларды
пайдалану
құрал
-
жабдықтардың
коррозияға
жəне
тез
тозуына
,
барлық
жерде
резеңке
мен
тығыздағыштардың
істен
шығуына
, 
су
, 
жылу
, 
электр
энергиясының
шамадан
тыс
жұмсалуына
, 
технологиялық
процестің
күрделенуіне
əкеледі
..
Осылайша
, 
жеке
химиялық
қосылыстар
мен
тиімсіз
жуғыш
заттар
тазалау
ерітінділеріне
қойылатын
талаптарға
сəйкес
келмейді
.
Жуғыш
заттарға
қойылатын
талаптар
Қазіргі
заманғы
жуғыш
заттар
белгілі
бір
қасиеттерге
ие
болуы
керек
: 
төмен
беттік
керілу
, 
ылғалдандыру
жəне
эмульгациялау
қабілеттері
, 
көбік
түзу
қабілеті
, 
тұрақтандырғыш
əсері
, 
еріту
, 
ақуыздардың
ісінуін
жəне
пептизациясын
тудырады
жəне
жабдық
бетінен
сумен
жақсы
жуылады
. 
Синтетикалық
техникалық
жуғыш
заттар
оңай
мөлшерленеді
, 
бөлме
температурасында
суда
жақсы
ериді
, 
суды
алдын
ала
жұмсартуды
жəне
кез
келген
кермектіктегі
суда
, 
соның
ішінде
теңіз
суында
жақсы
жууды
ластауды
қажет
етпейді
.
Синтетикалық
жуғыш
заттар
салыстырмалы
түрде
төмен
температурада
(20=30°C) 
жуу
əсерін
көрсетеді
.
Санитарлық
тазалау
үшін
улы
емес
, 
кең
спектрлі
бактерияға
қарсы
əсерге
ие
, 
суда
жақсы
еритін
, 
бетінен
тез
жуылатын
жəне
құрал
-
жабдықтарға
аздап
бүлдіретін
əсер
ететін
жуғыш
жəне
дезинфекциялық
құралдар
қолданылады
.
Жуғыш
заттарға
қойылатын
талаптар Традицион
-
ные
МС
Современные
СМС
1
суда
жақсы
ериді
, 
кез
келген
қатынаста
араластыру
- +
2
Беткейлерден
тез
жуылады
+/- +
3
Тазалау
деңгейі
жоғары
- +
4
Ылғалдандырғыш
қасиеті
жоғары
- +
5
Эмульгациялық
қасиеті
- +
6
Майларды
сабындандыру
қасиеті
+ +
7
Пептидтердің
ісінуі
жəне
пептизациялануы
+/- +
8
Ластану
деспергирлеу
- +
9
Минералды
заттардың
еруі
+/- +
10
Металлдарға
антикоррозиялық
əсері
- +
11
Отсутствие
разрушающего
воздействия
на
различные
материалы
(
резина
, 
пластмасса
и
др
.) - +
12
Эффективность
в
жесткой
воде
- +
13
Химическая
устойчивость
в
воде
и
на
воздухе
- +/-
14
Экологическая
и
токсикологическая
безопасность
+/- +/-
15
Невысокая
цена
+ +/-
16
Эффективность
при
низких
температурах
- +
17
Широкий
спектр
микробиологического
действия
-/+ +
18
Технологичность
в
применении
- +
19
Эффективность
при
низких
концентрациях
- +
Жуғыш
заттардың
классификациясы
1. 
Ортаның
құрамы
мен
рН
мəні
бойынша
(
қышқылды
, 
бейтарап
, 
сілтілі
).
2. 
Мақсаты
, 
тазалау
міндеті
бойынша
(
əмбебап
, 
арнайы
, 
тазалау
, 
жуғыш
-
дезинфекциялаушы
, 
дезинфекциялаушы
).
3. 
Қолдану
тəсілі
мен
тəсілі
бойынша
(
көбікті
, 
көп
көбікті
, 
аз
көбікті
, 
көбіксіз
).
Сілтілік
өнімдердің
құрамына
арнайы
эмульгаторлар
, 
ылғалдандырғыштар
, 
дисперсті
агенттер
, 
судың
кермектігін
төмендететін
комплекс
түзуші
заттар
, 
коррозияға
қарсы
ингибиторлар
жəне
басқа
да
жуғыш
қоспалар
кіреді
..
Жуғыш
жəне
дезинфекциялау
құралдарының
құрамында
белсенді
ингредиент
ретінде
белсенді
хлор
(
натрий
гипохлориті
) 
немесе
төрттік
аммоний
қосылыстары
(QAC), 
сондай
-
ақ

əрекеті
осы
өнімдерді
күрделі
жууға
арналған
жуғыш
жəне
дезинфекциялаушы
құралдар
ретінде
пайдалануға
мүмкіндік
беретін
арнайы
жуғыш
зат
компоненттерінің
кешені
бар
.
Арнайы
көбікті
сілтілі
жəне
қышқылды
өнімдердің
құрамына
көбік
технологиясында
осы
өнімдерді
пайдалану
үшін
көбік
түзетін
қоспалар
кіреді
.
Арнайы
көбіктенбейтін
сілтілі
жəне
қышқыл
өнімдердің
құрамына
CIP 
тазалауда
қолдануға
арналған
көбік
түсіретін
əсері
бар
қоспалар
кіреді
.
• 
Жуғыш
заттарды
таңдаудың
негізгі
критерийі
ластаушы
заттардың
түрі
, 
олардың
құрылымы
жəне
бетімен
байланыстардың
сипаты
болып
табылады
.
• 
Сондай
-
ақ
, 
жуғыш
заттарды
таңдағанда
, 
өңделген
беттің
құрылымы
, 
түрі
, 
түрі
,
материалы
, 
тазалау
əдістері
мен
параметрлері
ескеріледі
. 
Жуғыш
зат
жуғыш
заттың
беттік
белсенділігіне
, 
оның
май
мен
майдың
ластануын
эмульсиялау
немесе
минералды
шөгінділерді
еріту
қабілетіне
, 
судың
кермектігіне
, 
температураға
, 
рН
-
ға
жəне
т
.
б
.
• 
Жуу
жəне
дезинфекциялаудың
технологиялық
режимдері
• 
Технологиялық
жабдықты
санитарлық
тазалаудың
тиімділігі
көбінесе
жуу
жəне
дезинфекциялаудың
технологиялық
режимдерін
сақтауға
байланысты
: 
жуғыш
жəне
дезинфекциялық
ерітіндінің
концентрациясы
,
• 
• 
ерітінділер
мен
шаю
суының
температурасы
,
• 
• 
жуу
жəне
дезинфекциялау
уақыты
,
• 
• 
ерітінділердің
шығыны
,
• 
• 
ластануға
механикалық
əсер
ету
,
• 
• 
жуу
қадамдарының
жиілігі
мен
реттілігі
• 
Жабдықтардың
санитарлық
-
гигиеналық
жағдайын
жəне
оны
санитарлық
тазарту
процестерін
бақылау
тамақ
өнеркəсібі
кəсіпорындарында
технологиялық
бақылау
жөніндегі
нұсқаулықтарға
, 
сондай
-
ақ
жабдықтарды
жуу
жəне
дезинфекциялау
нұсқауларына
қатаң
сəйкестікте
жүзеге
асырылады
.
Контаминацияны
жою
жəне
дезинфекциялау
процесін
дұрыс
басқару
ерітінділердің
концентрациясын
, 
температурасын
, 
ағынының
жылдамдығын
жəне
олардың
əсер
ету
ұзақтығын
үнемі
бақылау
арқылы
ғана
қол
жеткізуге
болады
.
Жуу
процесін
арнайы
оқытылған
қызметкерлер
жүргізуі
керек
.
Жуу
ерітіндісінің
концентрациясы
, 
температурасы
жəне
ағу
режимі
Санитизацияның
тиімділігі
мен
сапасына
əсер
ететін
негізгі
фактор
тазалау
ерітіндісінің
концентрациясы
болып
табылады
.
Тазалау
ерітіндісінің
оңтайлы
концентрациясы
алдын
ала
эксперименталды
түрде
анықталады
жəне
жабдықты
жуу
кезінде
ол
белгілі
бір
деңгейде
сақталадыЕрітінді
концентрациясы
ластану
дəрежесі
мен
сипатына
байланысты
таңдалады
. 
Жоғары
концентрациялы
жуу
ерітінділерін
пайдалану
қисынсыз
, 
өйткені
оларды
сатып
алудың
жоғары
құны
жабдықты
санитарлық
тазарту
процесінің
экономикалық
тиімділігіне
теріс
əсер
етеді
. 
Жабдықтың
бетін
сапалы
өңдеу
үшін
тазалау
ерітіндісінің
тым
төмен
концентрациясы
жеткіліксіз
болуы
мүмкін
.
Жуу
сапасы
мен
ұзақтығы
тазалау
ерітінділерінің
температурасына
тікелей
пропорционалды
түрде
байланысты
.
Қалған
ластанумен
жабдықтың
бетін
циркуляциялық
жуудың
жеткілікті
əсері
T = 45 °
C 
температурада
жəне
жуу
ұзақтығы
10 
секунд
, T = 55 ° C 
кезінде
- 5 
секунд
, 
температурада
байқалатыны
эксперименталды
түрде
анықталды
. T = 70 ° C - 3 
секунд
, 
ал
T \u003d 85 ° 
С
-1
сек
. 
Жоғары
температуралы
ерітінділер
бірнеше
рет
қолданылатын
жабдықты
циркуляциялық
жуу
кезінде
тазалау
ерітінділерінің
белгілі
бір
температурасын
сақтаудың
ерекше
маңызы
бар
.
Санитарлық
құралдардың
тиімділігіне
жуғыш
заттардың
, 
дезинфекциялық
заттардың
жəне
əмбебап
ерітінділердің
ағынының
режимі
əсер
етеді
. 
Тиімді
жуу
үшін
жабдықтың
қуыстарындағы
ерітіндінің
ағынының
жылдамдығы
0,9 - 1,5 
м
/ 
с
диапазонында
болуы
керек
.
Төмен
жылдамдықта
газ
құлыптары
пайда
болуы
мүмкін
, 
нəтижесінде
санитарлық
тазарту
сапасы
төмендейді
, 
ал
жоғары
жылдамдықта
ерітіндіні
айдау
үшін
қуат
тұтыну
күрт
артады
жəне
су
балғасы
пайда
болады
.
Ластаушы
заттарды
жуу
жылдамдығы
көбінесе
ерітіндінің
араласу
қарқындылығына
жəне
ерітінді
мен
ластаушы
арасындағы
масса
алмасуына
байланысты
.
Пульсациялық
ағындарды
қолдану
арқылы
араластыру
қарқындылығын
арттыруға
болады
.
Пульсациялық
ағында
ластаушы
заттарды
жуудың
ең
жоғары
жылдамдығы
процестің
алғашқы
екі
минутында
байқалады
(
ластаудың
70%-
ы
жуылады
), 
ал
санитарлық
тазарту
ұзақтығы
мен
жуу
ерітіндісін
тұтыну
3 
еседен
астам
қысқарады
.
Пульсациялық
ағындарды
пайдалану
(
пульсациялық
жуу
) 
құбыр
желілеріндегі
түйіспелерден
, 
жабу
жəне
тарату
клапандарынан
ластаушы
заттарды
жууға
көмектеседі
...
Ұзақ
дезинфекциялау
əсерін
алу
үшін
жабдықты
алдын
ала
мұқият
жуу
қажет
. 
Жуғаннан
кейін
жабдықта
өнімнің
қалдықтары
қалса
, 
дезинфекциялау
құралының
инактивациялануына
(
МО
-
ның
ластануы
) 
байланысты
оны
дезинфекциялау
тиімсіз
болуы
мүмкін
.
Дезинфекциялық
ерітіндінің
концентрациясы
жабдықтың
бетін
дезинфекциялаудың
əсері
негізінен
байланысты
болатын
маңызды
фактор
болып
табылады
. 
Дезинфекциялық
ерітіндінің
концентрациясы
белсенді
заттың
концентрациясына
жəне
микроорганизмдердің

түріне
байланысты
.
Дезинфекциялық
ерітіндінің
концентрациясы
төмен
болмауы
керек
, 
өйткені
микробтық
жасушамен
байланыста
болған
препараттың
жеткіліксіз
мөлшерімен
микроорганизмдердің
өлу
көрінісі
ғана
пайда
болады
, 
яғни
. 
олардың
өсуінің
уақытша
кідірісі
бар
(
бактериостатикалық
əсер
). 
Дегенмен
, 
бактериостатикалық
болып
табылатын
дезинфекциялық
құрал
басқа
жағдайларда
бактерицидті
болуы
мүмкін
. 
Ерітіндідегі
препарат
микроб
жасушасымен
байланысқа
түседі
, 
оған
адсорбцияланады
немесе
оның
ішіне
енеді
.
Препараттың
əсер
ету
жылдамдығы
оның
диссоциациялану
қабілетіне
байланысты
.
Дезинфекциялаушы
зат
концентрациясының
жоғарылауымен
бактерицидтік
əсердің
айтарлықтай
жоғарылауы
байқалмайды
, 
бірақ
жабдықтың
коррозиясының
қаупі
артады
жəне
дезинфекциялық
ерітіндінің
шығыны
артады
.
Жабдықты
дезинфекциялау
дəрежесіне
əсер
ететін
маңызды
факторлардың
бірі
дезинфекциялық
ерітіндінің
температурасы
болып
табылады
. 
Төмен
температурада
ерітінділердің
диссоциациялануы
төмендейді
, 
бұл
химиялық
заттың
микроб
жасушасына
диффузия
жылдамдығының
төмендеуіне
əкеледі
. 0 ° C 
температурада
көптеген
дезинфекциялық
заттар
өздерінің
қасиеттерін
жоғалтатыны
анықталды
. 
Температураның
10°
С
жоғарылауымен
химиялық
.
Құрамында
хлоры
жоқ
дезинфекциялық
құралдарды
ыстық
(55-60°
С
) 
қолданған
жөн
.
Мұны
істеу
үшін
оларды
алдымен
T \u003d 75-80 ° C 
дейін
қыздыру
керек
. 
Бұл
өңдеу
жабдықтары
үшін
дезинфекциялық
ерітіндіні
пайдаланған
кезде
оның
температурасы
айтарлықтай
төмендейтініне
байланысты
.
Микроорганизмдердің
химиялық
дезинфекциялаушы
заттың
əсер
ету
ұзақтығы
олардың
өлу
жылдамдығын
анықтайтын
негізгі
факторлардың
бірі
болып
табылады
.
Дезинфекциялық
ерітіндінің
əсерінен
микроорганизмдер
өлетін
уақыт
кезеңі
неғұрлым
қысқа
болса
, 
соғұрлым
оның
əрекеті
тиімдірек
болады
..
Экспозиция
дезинфекциялық
ерітіндінің
концентрациясы
мен
температурасына
тікелей
байланысты
. 
Əртүрлі
микроорганизмдердің
дезинфекциялық
заттарға
төзімділігі
бірдей
емес
. 
Дезинфекциялаушы
заттың
бактерицидтік
əсері
дезинфекцияның
ұзақтығына
байланысты
, 
бұл
əсіресе
айналымды
санитарлық
тазарту
үшін
маңызды
. 
Ерітінді
айналымының
ұзақтығы
жабдықтың
бетінде
бар
барлық
микроорганизмдердің
толық
жойылуы
үшін
жеткілікті
болуы
керек
.
Санитарлық
өңдеуден
кейін
жабдықтың
бетінде
тазалау
немесе
дезинфекциялау
ерітіндісінің
белгілі
бір
мөлшері
қалады
.
Құрал
-
жабдықтың
бетін
тағаммен
байланыста
болған
кезде
оны
пайдаланбаған
кезеңде
құрғақ
ұстау
бактериялардың
көбею
мүмкіндігін
азайтады
жəне
өңделген
тағамдарда
бөгде
иіс
пен
дəмнің
пайда
болуын
болдырмайды
.
Жабдықтарды
жуу
жəне
дезинфекциялаудан
кейін
шаюға
арналған
су
шығыны
жуу
суының
сілтілігін
немесе
қышқылдығын
анықтау
арқылы
анықталады
. 
Ол
үшін
50 
мл
мөлшерінде
жуу
суының
үлгісін
алыңыз
жəне
оған
2-3 
тамшы
фенолфталеин
қосыңыз
..
Дезинфекциядан
кейін
дезинфекциялық
заттың
қалдық
мөлшері
əдіске
сəйкес
анықталады
.
Үлгі
дақ
түспесе
, 
шаю
аяқталды
деп
есептеледі
, 
судың
мөлшері
есептеледі
жəне
жабдықтың
осы
түріне
шаю
режимі
орнатылады
. 
Жуу
немесе
дезинфекциялау
ерітіндісін
тұтынуға
қатысты
шаюға
арналған
суық
суды
тұтынудың
еселігі
3-3,5 
құрайды
.
1. 
Жуғыш
заттардың
классификациясы
2. 
Жуу
ерітіндісінің
концентрациясы
, 
температурасы
жəне
ағу
режимі
3. 
Ластаушы
заттарды
жуу
жылдамдығы
Литература
: 
Сидорчук
А
.
А
., 
и
др
. 
Ветеринарная
санитария
. 
Учебник
ISBN: 978-5-8114-1071-2
Лань
,
2018. - 376
Дəріс
№
6

жүктеу/скачать 9,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: