Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition

218
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
Өзгеріс жасауға ұмтылатын зерттеу
Әрекетке ұласпайтын ой толымсыз, ал ойдан туындамаған әрекет жарамсыз.
Жорж Бернанос
8 және 9-тараулар әдіснаманы парадигмалық тұрғыда, дәлірек аи�тқанда, 
зерттеу тәсілдерін әртүрлі дәстүрлерге сәи�кес зерделеді. Бірақ 10-тараудың 
құрылымы өзгешелеу. Бұл тарауда әдіснамалар белгілі бір парадигмалық ұс-
танымнан гөрі мақсаттарға саи� қарастырылады. Әдіснамаларды міндеттеріне 
қараи�, нақтырақ аи�тсақ, өзгеріске бағытталған міндетіне ораи� түсіндіреміз.
Осы арада «Барлық зерттеу өзгеріс ықтималдығын ескере отырып жасалмаи�-
тын ба еді?» деп ои�лауыңыз мүмкін. 10.1-сызбада көрсетілгендеи�, зерттеудің 
мақсатын білімнен бастап өзгеріске деи�ін жалғасатын континуумның бои�ына 
орналастыруға болады. Бір жағында әлемді жақсырақ түсіндіретін, білім өндіру-
ге талпынатын негізгі немесе таза зерттеу, континуумның екінші жағында үстем 
құрылымдарға радикалды өзгеріс енгізетін зерттеу тұрады. Континуумның екі 
жағы бір-бірімен үш қаи�наса сорпасы қосылмастаи� көрінгенімен, мүлде кереғар 
демес едім.
Таза зерттеу туралы аи�тқанда зерттеуін қандаи� да бір практикалық мақсат-
сыз жүргізетін, «әлемге ғылым ордасының мұнарасынан қараған» ғалымдарды 
Оқыту мақсаты
y
Өзгеріс жасауға ұмтылатын зерттеу 
○
Әртүрлі зерттеу бағдарламаларын және олардың өзгеріске қатысын түсіну 
y
Баға беруші зерттеу 
○
Нәтижелерді бағалаудың мақсаты мен әдісін түсіну 
○
Процесті бағалаудың мақсаты мен әдісін түсіну 
○
Баға беруші зерттеуге тән саясатты білу 
○
Баға беруші зерттеудің шынайы қиындықтарын еңсеру 
y
Іс-әрекетке негізделген зерттеу 
○
Іс-әрекетке негізделген зерттеудің негізгі элементтері мен ауқымын түсіну 
○
Іс-әрекетке негізделген зерттеу мәселелерін білу 
y
Эмансипаторлық зерттеу 
○
Эмансипаторлық зерттеудің мақсаты мен міндетін түсіну 
○
Сыни этнография мен іс-әрекетке негізделген зерттеу негіздерін түсіну 

219
Әдіснамаларды түсіну: баға беруші, іс-әрекетке негізделген және эмансипаторлық стратегиялар
меңзегім келмеи�ді. Барлық зерттеу қои�ылған зерттеу сұрағының ғылыми 
әрі әлеуметтік маңызын ескеретін, орынды негіздеменің болуын талап ете-
ді. Мұндаи� зерттеу нәтижелерін жүзеге асыру зерттеушінің міндеті емес. 
Қолданбалы/баға беруші зерттеу жүргізетіндер жоба мақсатына ораи� өзгеріс 
жасаи�ды. Практикалық мәні зор, тиімді, 
дәлелді шешім қабылдауға негіз беретін 
ақпаратқа деген зәруліктен білім өндіре-
сіз. Іс-әрекетке негізделген зерттеу зерт-
теу нәтижесінен өзгеріс күтудің орнына, 
зерттеу процесі арқылы өзгеріс орнауын 
талап етеді. Ал эмансипаторлық зерттеу 
өзгерістің ең негізгі сатыларына бағытта-
лады, еркіндік пен өзін-өзі анықтау мәсе-
лелерін қамтиды. 
Барлық зерттеуші еңбегінің паи�далы 
болғанын қалаи�ды. Зерттеудің паи�дасы 
өзгеріске жетелеи�тін білімді өндіруінде ме, әлде өзгерістің өзі зерттеу проце-
сінің тікелеи� өнімі ме? Қалаи� болғанда да зерттеуді саяси күш деп қарастырудың 
жөні бар.

жүктеу/скачать 7,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: