Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition

278
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
Бастапқы дерек жинаудың мүмкіндіктері мен 
қиындықтары
Бастапқы дерек – ғалымның зерттеу мақсатына сәи�кес жинаи�тын арнаи�ы 
дерегі. Бұл деректі зерттеу процесінен бөліп қарауға болмаи�ды. Бастапқы де-
рек – өзекті әрі зерттеушінің толық меншігіндегі дерек, ең маңыздысы, ол зерт-
теуші зерделеи�тін нақты бір мәселеге арналады.
Бастапқы деректі жинаудың ең көп таралған тәсілі – сауалнама мен сұхбат. 
Бұл әдістер зерттеуші ретінде сізге көп билік береді. Қалаған нәрсеңізді қала-
ған уақытта өзіңізге ыңғаи�лы формада сұраи� аласыз, сонымен қатар сұрақтар-
дың мазмұнын, ретін, жауап беру уақытын және іріктемені өзіңіз анықтаи�сыз. 
Бақылау да осыған ұқсас, себебі дерек жинау процедурасын өз бетіңізбен жа-
саи�сыз. Нені қашан бақылаи�тыныңызды және «дерек» ретінде нені тіркеи�ті-
ніңізді өзіңіз шешесіз. Осы үш тәсілде де дерек жинау зерттеу сұрағыңызға, 
гипотезаңызға, мақсат-міндетіңізге бағытталады және оларға тікелеи� қатысты 
болады. Жинаған дерегіңіз қажетсіз нәрсе емес, керісінше, зерттеу жобаңызды 
ескере отырып жинақталған арнаи�ы дүние болып шығады.
Дегенмен бастапқы деректі жинаудың қиындықтары да бар. Біріншіден, 
ол – ауқымды жұмыс. Сауалнама, сұхбат немесе бақылау тәсілдерінің қаи�сысын 
Оқыту мақсаты
y
Бастапқы дерек жинаудың мүмкіндіктері мен қиындықтары
○
Зерттеу жұмыстарындағы бастапқы деректің маңызын түсіну
y
Сауалнама жүргізу
○
Сауалнама жүргізудің табиғатын және оның қай кезде жарамды болатынын 
түсіну
○
Конструктивті сауалнама құралын жасау және сынақтан өткізу
y
Сұхбат алу
○
Сұхбат алудың табиғатын және оның қай кезде жарамды болатынын түсіну
○
Сұхбатты тиімді жоспарлау және сұхбат жүргізу
y
Бақылау
○
Бақылау жасаудың табиғатын және оның қай кезде жарамды болатынын 
түсіну
○
Бақылау жасау зерттеуін тиімді жоспарлай алу және жүргізу

279
БАСТАПҚЫ ДЕРЕК: сауалнама, сұхбат және бақылау
қолданып дерек жинасаңыз да, процедураларын жобалау оңаи� емес. Сауалнама 
құралдарын дұрыс таңдаудың қиын екенін біраз адам біледі. Көп адамнан сұх-
бат алу, оны мұқият талдау қажытып жіберуі мүмкін. Ал бақылаудың күрделі 
болғаны сондаи�, соңында қаптаған деректің астында көміліп қалуыңыз ғажап 
емес. 
Сонымен қатар бастапқы дерек жинау көп уақытты қажет етеді, оған көбі-
несе қомақты қаржы керек болады, жоспарға да бағына бермеи�ді. Белгіленген 
уақыт шегі аясында сауалнамаға респондент табу, сұхбат алу үшін қаланың 
немесе мемлекеттің әртүрлі жерлеріне бару, ұзақ уақыт жұмсап бақылау жүр-
гізу – мұның барлығы зерттеуді жоспарлаудағы шешім қабылдау процесінде 
ескерілуі керек.
Осы қиындықтарды еңсерсеңіз, үлкен олжаға кенелесіз. Қолыңызда дәл 
сіздің зерттеу мақсаттарыңыз үшін жиналған дерек болады, ал бұрыннан бар 
ескі деректі паи�даланғанда мұндаи� толық мәліметке қол жеткізбесіңіз анық. 
Сонымен, осы әдістерді барынша тиімді паи�далану үшін нені білу қажет?

жүктеу/скачать 7,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: