Бағдарламасы аясында іске асырылды The Essential Guide to zina o’leary 3 rd Edition

79
Этика талаптарына сай, сенім тудыратын зерттеу жүргізу
Дүниетанымыңызды бағалау. Субъективтілікті басқару қабілетіңіз оны тану 
мен анықтаи� алуға да баи�ланысты. Қазіргі кезде диссертациялардың көпшілі-
гінің бірінші тарауында зерттеушінің ұстанымы туралы бөлім бар.
 
y
Балама шындықты бағалау.
Зерттеуші мен зерттелушінің түсінігіне негіз болған 
жеке және қоғамдық тұжырымдарды белсенді түрде зерттеңіз. Олар әрқилы бо-
луы мүмкін, оны қабылдауыңыз керек. 
 
y
Жедел тұжырым жасамау.
Өзіміз түсінбеген дүниені сөгуді әдет еткен қоғамда 
өмір сүріп жүрміз. Зерттеушінің де түсінбейтін кездері болады, сондықтан өзіңіз-
ше пайымдап, үкім шығармаңыз. 
 
y
Оқиғаларды, жағдаяттарды және құбылыстарды инсайдерлермен бірге тексеріп 
алу.
Мәдениетаралық зерттеу кезінде өте маңызды қадам – осы. Мәдени орта-
дан шыққан адамның жағдайды бағалауын пайымдау арқылы біржақты пікірден 
арыласыз.
 
y
Жағдайды жете білу.
Әдетте біз іздеген адам мен оқиғаға араласқысы келетін 
адам үстем дауысты адам болады. Өзіңіз қызыққан, зерттеуіңізге араласуға ұм-
тылған және негізінен үнсіз қалатын зерттелушілер зерттеу жобасында түгел 
қамтылсын. 
 
y
Балама және плюралистік көзқарасты іздеу мен қамту.
Түсіндірмелерді сұрып-
тау кезінде әртүрлі пікір тудырған күрделі әрі ауқымды ұстанымдарды қамтуға 
тырысыңыз. 
Ақиқатқа жету
Зерттеу ақиқат концепциясын көзбен көріп, қолмен ұстауға ұмтылудан тұ-
рады. Яғни әрбір ақиқат 
жарамдылық (validity)
индикаторы арқылы дәстүр-
лі түрде бағаланатын, тануға болатын әлем жаи�лы аи�тқымыз келеді. Демек, 
зерттеу нәтижесінің дұрыс-бұрыстығын тексереміз. Мысалы, «Ұлдармен салыс-
тырғанда, қыздардың анасымен жақын қарым-қатынас орнатуына гендерлік 
бірегеи�лік ықпал ете ме?» деген сұраққа жауап алу мақсатында зерттеу жұмы-
сын бастадыңыз делік. Мұндағы жарамдылық индикаторын былаи� тексереміз: 
1) қарым-қатынас орнатуды анықтаи�тын өлшемдеріңіз, шын мәнінде, қарым-
қатынасты өлшеи�тінін көрсетуі керек; 2) қыздар мен ұлдар туралы жалпылама 
аи�ту үшін сол топ өкілдерін кеңінен қамтитын іріктеме жасағаныңызды анық-
таңыз; 3) сондаи� қарым-қатынас орнатуға басқа фактор емес, нақты гендерлік 
бірегеи�ліктің ықпал ететінін дәлелдеңіз (84-беттегі 4.4-қосымшаны қараңыз).
Әртүрлі шындықтар бар екенін қабылдасақ, жарамдылық орнына сәи�-
кес индикатор ретінде 
аутенттілікті
(
authenticity
) паи�далану керек болар.
Қатаң бірізділікке әрі рефлексивті практикаға сүи�еніп (ақиқатты табу бола-
шақтың еншісінде болған күннің өзінде), жасалған қорытындының негізді, 
сенім тудыратын және шындыққа жақын екеніне аутенттілік кепілдік береді 
(4.2-қосымшаны қараңыз).

80
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ

жүктеу/скачать 7,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: