Бағдарламасы «Балалар психологиясы»

«БАЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСЫ» ПӘНІ БОЙЫНША

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5В010100 - «Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу»

СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2013

Алғысөз

Құрастырушы Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Педагогикалық психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к. Кулмышева Н.А.

«03» 09. 2013 ж.
2.ҚАРАЛДЫ
2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің “Педагогикалық психология” кафедрасының отырысында

Хаттама № 1, «03» 09. 2013 ж.

Хаттама № 1, «05» 09. 2013 ж.

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің кеңесінің отырысында мақұлданды және баспаға ұсынылды

ОӘК төрайымы,

Оқу-әдістемелік жұмысының проректоры _________ Г.К.Искакова
4.АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны:
1.Жалпы талаптар

2.Пәнді оқудың әдістемелік нұсқауы

3.Курс саясаты

4.Студент рейтингісін санау саясаты

5.Пән мазмұны мен сағат санының бөлінуі

6.СОБӨЖ және СӨЖ жоспары

7.«Балалар психологиясы» пәнінің оқу процесінің күнтізбелік графигі..

1 Пәннің қысқаша мазмұны.
1.2.Жұмыс оқу жоспарынан үзінді

Кесте1

Курс	Семестр	Кредит Саны	ЛК (сағ.)	СПС (сағ)	СӨЖО (сағ)	СӨЖ (сағ)	Барлығы	Қортынды бақылау формасы
2	3	3	30	15	22,5	67,5	135	емтихан

1.3. Пәннің мақсаты

Студенттергі мектепке дейінгі балалардың психологиялық ерекшеліктері туралы білімдерін дамыта меңгертіп, мамандыққа сәйкес білім-біліктілік дағдыларын қалыптасыру.

• 
  балалар психологиясы студенттерді психологиялық кәсіби білімдермен қамтамасыз етеді.
  
• 
  мектеп жасына дейінгі балалардың психикасының дамуың, қалып-күйлерін, қасиеттерін жас ерекшеліктерімен салыстыра отырып меңгертеді.
  
• 
  оқыту мен тәлім-тәрбие істерін жүргізтудегі әдіс-тәсілдердің өзекті мәселелерін психологиялық тұрғыда негіздеу.
  
• 
  студенттерді мектеп жасына дейінгі жас ерекшеліктеріне сәйкес, психикалық даму жайында қажетті мағлуматтармен қаруландыру.
  
• 
  студенттерді бала психикасының ерекшеліктерімен таныстырып, өзін-өзі тани білуге баулу.
  

Бала психологиясының кезеңдері бойынша сипаттама бере білуге, және алған білімдерін іс- тәжірибеде қолдана білуге үйрету. Әрбір кезеңнің өзіне ғана тән ерекшелігі болатындығына танымдық процестерінде индивидуалдық- психологиялық ерекшеліктерін үнемі ескеріп отыру. Дамудың әр кезеңіндегі қарым- қатынас, қоғаммен, отбасы мүшелерімен, ұстаздармен, өз құрбыларымен қарым- қатынас ерекшеліктері, осы қарым- қатынас түрлерінің бала дамуына әсерлерін анықтау.

Жалпы психология, анатомия- физиология, философия, тарих, мәдениет тану

- гуманитарлық пәндер

1. 
   Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
   
2. 
   Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
   
3. 
   Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
   
4. 
   Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс.
   
5. 
   Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
   

1. 
   Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды.
   
2. 
   Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестер алғаны абзал.
   
3. 
   Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады.
   
4. 
   Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады.
   
5. 
   Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет.
   
6. 
   Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
   

Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.

1. Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.

2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану.

3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.

4.Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.

5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.

6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.

7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.

• 
  Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару;
  
• 
  Студенттердің өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу;
  
• 
  Студенттердің дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту;
  
• 
  Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу;
  
• 
  Студенттерді табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету;
  
• 
  Студенттердің алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру;
  
• 
  Студенттерді оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу;
  
• 
  Студенттердің өздігінен дербес жұмыс істеу, еңбек ету дағдыларын қалыптастыру.
  

Лектор тыңдаушыларын объективті түрде ғана ақпараттандырып қоймауы тиісті. Дәрістегі ғылыми ақпарат сенімді түрде жеткізіліп, әдебиеттермен өзіндік істеуге бағыт берілуі тиіс.

Лектордың дәрісі мынадай функциялар атқарады:

1. 
   Бағдарлаушы
   
2. 
   Түсіндіру
   
3. 
   сендіру
   

• 
  аталған ғылыми жүйесінде білімдерді меңгеру;
  
• 
  дәріске деген студент қызығушылығын туғызу;
  
• 
  студенттер түсіндірілген материал жаңалығын сезінуге тиіс;
  
• 
  студенттердің жұмыс істеуге ынталандыруын туғызу.
  

• 
  тақырып бойынша негізгі түсініктерді аудиторияға жеткізу;
  
• 
  мазмұнды дәлелдеу;
  
• 
  материал мазмұның ақпараттығы;
  
• 
  материалдың проблемалылығы.
  

- мақсат қалыптастыру;

- аталған нақты дәрістің тақырып және бөлім бойынша өткізілу орны айқындалады;

- студенттердің даярлық деңгейін анықтау;

- теоретикалық және нақты материалдар таңдап алынады.

Бұл кезеңде дәріс мазмұны ерекшеліктерінің ішінде ғылымилық, беріктілігін лектор ескеруі керек.

Дәріс арқылы тек ақпарат берілмейді, студенттердің ғылыми ойлауы қалыптастырылады.

Психология ғылымында терминология күрделі. Дәріс барысында арнайы терминология жүргізу қажет: сөздердің этимологиясын қарастыру.

Ең күрделісі дәрісті бастау. Бірінші айтылған сөз тыңдаушылардың назарын аударуы тиіс. Дәріс туралы түсінікті оның атауынан алуға болады. Ол қысқа, негізгі ойды жеткізіп, формасы жағынан тартымды болуы қажет. Тақырып маңыздылығын студент тұлғасын дамытудағы білімдерді меңгеру үшін көрсету қажет. Дәріс жоспары, мақсаты хабарланады. Тыңдаушылардың назарын соңында білімді тексеруге арналатын бақылауға аударуға болады. Жаңа материалды өткен материалмен байланысы көрсетіледі. Кіріспе бөлім 5-7 мин. қамтиды.

Алғашқы сұраққа өткен соң кідіріс жасалады. Бұл психологиялық пауза студенттердің өзін еркін сезінулеріне және оқылатын материалдың маңыздылығын түсіндіруге, қабылдауға даярлығын тексереді (бет-әлпеті, әңгіме).

Материалды түсіндіру және дәріс формасына қарай дәрістерді түсіндіруге болады. Проблемалық сипатағы дәріс өткізу үшін студенттерді өзіндік танымдық белсенділік және шығармашылыққа даярлауға мынадай белсенді құралдар пайдаланылады:

• 
  бекітетін негізгі сұрақтармен;
  

• 
  оқытушы өзін ұсынған тұжырымдар бойынша түрлі көзқарастарды салыстыру;
  

• 
  сұрақтар қою, түрлі шешімдер мен көптеген тапсырмалар ұсыну;
  
• 
  кері байланыс қамтамасыз ету.
  

Дәріс талапқа сай аяқталуы қажет. Сөзді бөлмей, дәрісті соңфна дейін аяқтауға уақытты үнемдеу керек. Дәрісті аяқтау арқылы студенттер сұрақтарына жауап беріледі. Қорытынды шығарылып, өзіндік жұмысқа нұсқау беріледі, әдебиеттер ұсынады. Дәріс жағымды эмоционалды көңіл күймен аяқталуы тиіс.

1. 
   Сабаққа кешікпеу.
   
2. 
   Дәрісті босатқан жағдайда өз бетімен материалды келесі сабаққа оқып келу.
   
3. 
   Жұмысты тапсыру және кеңес алу мерзімін қатаң сақтау.
   
4. 
   Талдау барысында тыңдау және басқалар көзқарасын құрметтеу.
   
5. 
   ОСӨЖ міндетті түрде қатысып, тапсырманы уақытында орындау.
   

Кесте 6

Әріптік жүйе бойынша бағалау	Ұпайлардың сандық эквиваленті	Пайыздық мазмұны	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
А А	4 3,6	95-100 90-94	Үздік
В+ В В-	3,4 3,2 3,0	85-89 80-84 75-79	Жақсы
С+ С С- Д+ Д	2,8 2,6 2,4 2,2 2,0	70-74 65-69 60-64 55-59 50-54	Қанағаттанарлық
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз
I	NA		Аяқталмаған
P	-	өтті	Пәнді өтті

5 Студенттерге арналған пән бойынша жұмыс бағдарламасы
Кесте 2 Пән мазмұны. Сағаттардың бөлінуі

№	Тақырып атауы	Сағаттар саны
		Дәріс	Тәж-лік	СОӨЖ	СӨЖ
1	Балалар психологиясы пәні, міндеттері. Балалар дамуының теориялары.	2	1	1,5	4,5
2	Балалар психикасының даму заңдылықтарын зерттеу әдістері	2	1	1,5	4,5
3	Балалар психологиясының тарихы. Отандық және шетелдік психологтардың пікірлері. Психологиялық даму заңдылықтары	2	1	1,5	4,5
4	Нәрестелік және бөбелік кезеңнің дамуына сипаттама	2	1	1,5	4,5
5	Бала өмірінің алғашқы жылында кезедсетін дағдарыстар	2	1	1,5	4,5
6	Сәбилік кезең	2	1	1,5	4,5
7	Ерте сәбилік шақтағы психологиялық ерекшеліктер, үш жас кезінде жаңадан пайда болатын заттық әрекеттер. Жетекші әрекет	2	1	1,5	4,5
8	Заттармен әрекет етуге көшудің түрлері	2	1	1,5	4,5
9	Мектеп жасына балалардың психологиялық даму ерекшеліктері	2	1	1,5	4,5
10	Мектепке дейінгі кезеңде психикалық дамуы. Баланың ақыл-ойын дамыту	2	1	1,5	4,5
11	Мектепке дейінгі кезендегі баланың түйсінуі,қабылдаужәне сенсорлық дамуы	2	1	1,5	4,5
12	Мектепке дейінгі кезеңдегі зейін,ес, қиялдың дамуы	2	1	1,5	4,5
13	Мектепке дейінгі кезеңдегі эмоциялық еріктік және психоәлеуметтік дамуы	2	1	1,5	4,5
14	Жеті жас дағдарысы	2	1	1,5	4,5
15	Баланың мектепке психологиялық дайындығы	2	1	1,5	4,5
	Барлығы:	30	15	22,5	67,5

6 СӨЖ хабарламалары, рефераттарының тақырыптары

Кесте 3

Белгілеулер: Р-реферат; К-конспект; Х-хабарлама; СХ-схема; Б-баяндама; Таб.-таблица; Т-тест.