Бағдарламасы «Дене шынықтыру және спорт мамандығы бойынша пәндерді оқытудың әдістемесі»
Дәріс. Тақырып: Жас өспірімдер спорт мектептерінің жұмыс ерекшеліктері, маңызы
жүктеу/скачать 209,08 Kb.
|
ДТТӘ дәрістер
| Дәріс. Тақырып: Жас өспірімдер спорт мектептерінің жұмыс ерекшеліктері, маңызы
Дене жаттығуларымен айналысудыњ түрлері негізінде оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру тәсілі түсіндіріледі, әрқайсысы оқытушы мен жаттығушының нақты типтегі өзарабайланысымен, сабақтың тиісті талаптарымен сипатталады. Дене тәрбиесі тәжірибесінде дене жаттығулары сабағының көптеген түрлері бар. Сабақ түрлері: сабақтағы және сабақтан тыс болып бөлінеді. Сабақ түрлері – бұл сабақ, оқытушы тарапынан (жаттықтырушы) тұрақты жаттығушылар құрамымен өткізіледі. Оның қатарына: дене мәдениеті сабақтары; спорттық-жаттығу сабақтары кіреді. Сабақтан тыс түріне – бұл сабақ, мамандар, жаттығушылар тарапынанда (өздігінен) денсаулықты қалыптастыруға, белсенді демалысқа, жұмыс қабілеттілігін сақтап және көтеру, дене сапалығын дамыту, қимыл әрекетін жетілдіруге т.б. мақсатта өткізіледі, қатарына: Сабақтың кіші түрлері (таңғы гимнастика, су гимнастикасы, денемәдениеті үзілісі, микроүзіліс), дене жағдайын опреативті (ағынды) басқаруда қолданылады. Бұл форма өзініңқысқа мезеттілік әсерінен, жаттықтырушы, дамытушы сипаттағы міндеттерді шешпейді. Сабақтың ірі формалары яғни, абақтар тиісінше жалғаспалы, мазмұны бойынша (мысалы, аэробика, шейпинг, калланетика, атлеттік гимнастика) бір және көппәнді (кешенді), бұл сабақ түрлері жаттықтырушы, сауықтыру-реабилитациялы немесе рекреационды сипатта болады. Сабақтың сайыстық түрлері, яғни денемәдениет-спортты қайраткерлік түрлері, сайыстық күресте жеңімпаз, орын, дене және техникалық дайындығы анықталыд және т.б. (мысалы, ресми сайыстар жүйесі, іріктеу сайысы, біріншілік, чемпионаттар, бақылау шамалауы және жарыстар және т.б.). Дене жаттығуларымен сабақтың құрылымын оқығанда, анықтау қажет, сабақ қандай бөліктерден тұрады, оның мінездемелік сипаты және жалғасымдылығы қандай, физиологиялық заңдылықтар және психологиялық тұстары жасау барысында ескерілді. Мән беру қажет, нақтыланған құрылым сабаққа, сабақтан тыс сабақ түрлеріне қатысты. Дене жаттығуларымен сабақ құрылымы жаттығушылардың жұмыс қабілеттілігігің қалыпты өзгерулерімен анықталады (1 зона – “мәреалды” жағдай; 2 зона – жұмысқа кірісіп кеткен; 3 зона – салыстырмалы тұрақты жағдай; 4 зона – жұмыс қабілеттілігінің төмендеуі). Сабақтың сабақ түрлері. Жеке сабақ шеңберінде нңбек қабілеттілігінің өзгеруінің негізгі зонасының өзгеретіндігін ескере, жаттығушылардың қайраткерлігін ұйымдастыра жеке ізділіктен шыға отырып сабақты құру үрдісінде алдымен үш бөлігін жекелейді: дайындық, негізгі және қортынды. Әрқайсысы өз кезегінде сабақтардың мазмұны ерекшелігіне орай бөліктерден тұрады. Барлық сабақтық дене жаттығуларымен сабақ түрлерін дайындық негізгі бағыттары бойынша ерекшелігіне қарай бөлуге болады, кәсіби-қолданбалы дене дайындығы сабақтары, спорттық-жаттығу сабақтары,әдістмелік-тәжірибелік сабақтар; міндеттерді шешу белгісіне орай (жаңа материалды игеру, оқу материалын бекіту және жетілдіру) бақылау сабақтары, аралас (кешенді сабақтар); спорттың түрі боынша (гимнастика, жеңіл атлетика, жүзу сабақтары және т.б.). Сабақты дене жаттығуларымен негізгі сабақ ретінде қарастыра, оның ерекшелік сипаттарын оқу қажет, мазмұнының және құрылым ерекшеліктерін, ұйымдастыру мәселелері жәнеоны өткізу әдістемесімен (біруақытта, біркезекте, жекелй, айналмалы жаттығу және т.б.). Оқытушы әрекетін келесі әтаптарда қарастыру қажет: а)сабаққа әзірлік; б)міндетті түрде оны өткізу; в)сабақты талдау және бағалау. Оқытушының сабаққа әзірлігі конспект құрастырудан, сабақ орнын және құралды дайындау, сабақ материалы бойыншаоқушылардың жекелй әзірліктерінтексеруден тұрады. Сабақ үстіндегі оқытушы әрекеті құрамынажаттығушылардың жұмысын ұйымдастыру, оқу-әдістемелік міндеттерін қойу, сақтандыруды қамтамасыз ету, жүктеме мен демалысты реттеу, сабақтын толыққанды тығыздығын қамтамасыз ету. Ары қарай сабақтың талдау мен сабақты өткізу барысы жайлы бағалау әдістемесін (өзге оқытушының және өз сабағынды талдау және хронометраж), залда, алаңқайда және жергілікті жерде сабақты өткізу әдістемесін түсіндіру керек. Сабаққа қатысты барлық сауалды, студент оқу құралы көмегімен, өз спорттық және педагогикалық шеберлігін қолдана отырып бөлшектеп талдауы қажет. Сабақтан тыс сабақтар. Сабақтан тыс сабақ түрлерін оқи отырып, жоғарыда айтқандай денемәдени-спорттық тәжірибеде – кіші, ірі және сайыстық сабақтан тыс сабақ түрлерінің типі сипатталуы қажет. Сабақтың кіші түрлеріне тән: Жаттығушылардың қайраткерлігіндегі салыстырмалы тар бағыттылық сабақтық және сабақтың ірі түрлерімен салыстырғанда (мысалы, таңғы гигиеналық гимнастика, судағы өндірістік гимнастика, денемәдениүзілісі, денемәдениминуты, микроүзіліс, микроүзіліс белсенді демалыста, дене тәрбиесі және спортта мектеп курсы бойынша үй тапсырмасы және т.б.); Сабақтың болмашы ұзақтығы (2-3-тен15-20 минут); Сабақтың құрылымының жоқтығы және ажарсыздығы, яғни дайындық, негізгі және қортынды бөлімінде (мысалы сауықтыру жүгірісі, гигиеналық гимнастика, денемәдени минуттары және т.б.). Қызметтік жүктеменін жоғары емес деңгейі. Атап кету керек, кіші түрлер міндеттердің (тонусты көтеру, жұмыс қабілеттіліігн ынталандыру және т.б.) жекелй бөліктерін шешеді және дене мәдениеті сабағының жалпы жүйесінде қосымша роль атқарады. Сабақтың сабақтан тыс ірі түрлері саналатындар: Өздік жаттығу сабақтары (мысалы атлеттік гимнастикада және т.б. жаттығушыдан қажетті деңгейде “денемәдениеті сауаттылығын”талап етеді, әсіресе әдістемелік сипатта); Сауықтыру-реаблитациялы немесе рекреациялы сипаттағы міндеттерді шешумен байланысты сабақ. Оған аэробика, шейпинг, калланетика, ушу, туржорық, шаңғыдағы жүріс, бұқаралық ойындар және т.б. жатқызуға болады. Бұл сабақтардың негізгі сипаттық ерекшеліктері: шаршатпайтын, жүктемесі шектеулі; қатаң реттеу жоқ; еркін тәртіп негізде. жүктеу/скачать 209,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|