Бағдарламасы мен әдістемелік нұСҚаулары нұр-Сұлтан 2022 Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі

БӨЛІМ Аймақтық егіншілік жүйесі және дақылдарды өсіру технологиясының сипаты

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

бет	7/14
Дата	21.06.2022
өлшемі	1,02 Mb.
	#146906
түрі	Бағдарламасы

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14

Байланысты:
МУ по произ практике каз (2)

2 БӨЛІМ Аймақтық егіншілік жүйесі және дақылдарды өсіру технологиясының сипаты

Ауыспалы егістердің, дақылдардың, сорттардың сұлбасын (схемасын) келтіру. Топырақ өңдеу, тыңайтқыштар еңгізу (түрлері, мөлшері, мерзімі) тәсілдері жөнінде мәлімет беру. Топырақты себу алдында өңдеу, тәсілі, мерзімі, құралдар, мәліметтері. Себу жұмыстары – себу тәсілі, тұқымды себу мөлшері, мерзімі, тұқым сіңіру тереңдігі.

Егістікті күтіп баптау (тырмалау, қатар аралық өңдеу, мерзімі, құралдар, тереңдігі). Егістікті суғару – суғару тәсілі, саны, мөлшері, мерзімі ж/е т.б. Егін жинау – мерзімі, тәсілдері, сапасы. 1 га танаптағы дақылдың өнімділігі. Танапта қар тоқтату жұмыстары – тәсілдері, мерзімі, көлемі, қар қалыңдығы.

2.1 Ауыл шаруашылығы дақылдарының өсу және даму ерекшеліктері
Қарастырылған жылдағы метеорологиялық және агротехникалық жағдайларға байланысты дақылдардың өсуі мен дамуы бойынша фенологиялық бақылаулардың және өнімнің қалыптасуының нәтижелерін келтіру.
Дақылдың вегетациялық кезеңдері барысында өсуі мен дамуына бақылау жүргізу.
Өндірістік танаптарда дақылдардың өсу жиілігін есептеуді жүргізу. Дәнді дақылдарды жинау барысында дән шығынын және жинау алдында дақылдың құрылымдық элементтерін, биологиялық өнімділігін есептеу. Алынған нәтижелер кестеге еңгізіледі. Дақылдың құрылымдық элементтерін, биологиялық өнімділігін есептеп кестеге еңгізу.

8-кесте. Баулық үлгіні сараптау

1м²,дана

Түптену, дана

Масақ

салмағы,
г/м²

1000 дәннің салмағы, г

Биологиялық
өнімділік, ц/га

Өсімдіктер

Сабақтар

жалпы

өнімділік

ұзындығы,см

Масақ саны, дана

Дән саны, дана

Дәннің салмағы, г

дәндердің

сабанның

жалпы

дәннің

Барлығы

масағымен

Өнімді жинау барысында дән шығынын есептеу.

9-кесте. Өнімді жинағанда дән шығынын анықтау

Дақыл, сорт	Түсіп қалған дәннің саны (соның ішінде 1 м² масақ саны)	1000 дәннің салмағы, г	1 м²түсіп қалған дәннің салмағы, гр	1 га түсіп қалған дәннің салмағы, кг

Вегетация кезеңінде картоп және басқа дақылдардың өсіп дамуына бақылау жүргізу. Биологиялық өнім мен өнімділік құрылым элементтерін анықтап, кестеге енгізу.

10-кесте. Картоптың өнімділігі мен өнімділік құрылымына сараптама, сорт, мерзім

Өсімдіктер

1 өсімдіктің салмағы, г

Түйнектер және сабақтардың
салмақтық айырмашылық көрсеткіштері

Фракция бойынша түйнектерді сараптау

1 га дағы өсімдіктер саны

Өнімділік,
ц/га

барлығы

Соның ішінде

Саны
бойынша

Салмағы
бойынша

жалпы

таза

түйнектер

сабақтар

барлығы

Соның
ішінде

барлығы

Соның
ішінде

ірілері

орташалары

ұсақтары

ірілері

орташалары

ұсақтары

3 БӨЛІМ Егістіктердің, көшеттер мен алқаптардың фитосанитарлық жағдайы

3.1 Өндірістік тәжірибе өту орнындағы бақылау және есепке алу жоспары, бақылау нысандарының тізімі және ерекшелектері

Бөлімде өндірістік тәжірибе өту орнындағы бақылау және есепке алу жоспары, бақылау нысандарының тізімі және ерекшелектері келтіріледі. Сонымен қатар шаруашылықта, ауданда т.б. (тәжрибе өту орнында) ауа райы жағдайының ықпалымен зиянкестер мен өсімдік ауруларының даму және таралу ерекшеліктері келтіріледі. Танаптық жұмыстар көрсетіледі.

11-кесте. Бақылау нысандарының тізімі

1 топ	2 топ	3 топ
Жыл сайын маңызға ие	Кей кездерде маңызға ие	Түр ретінде кездесетіндер

12-кесте. Дақылдардың ________зиянкестері мен ауруларының зияндылығын анықтауға есеп жүргізудің күнтізбелік жоспары

Нысан	Есепке алу және бақылаулар жүргізу мерзімдері	Есепке алу және бақылаулар жүргізу барысында не ескеріледі	Әдістеме

13-кесте. Ауыл шаруашылығы дақылдары зиянкестерінің энтомофагтарын есепке алудың күнтізбелік жоспары

Зиянкес (иесі)	Есепке алу және бақылаулар мақсаты	Энтомофаг-тар (отрядтар, тұқымдас тар, түрлер)	Есеп теу №	Есепке алу және бақылаулар мерзімдері	Есепке алу және бақылаулар әдістері

Өсірілетін дақылдардың даму фенофазалары 14-кестеде көрсетіледі.

14-кесте. Өсірілетін дақылдардың даму фенофазалары

Дақыл, сорт	Себу мерзімі	Даму фазасы	Фазалардың түсетін мерзімі	Ескертпе

Сәуір

Мамыр

Маусым

Шілде

Тамыз

Қыркүйек

III

(+)

●

–

(+)

1-сурет. Астық бүргесінің фенологиялық даму күнтізбесі

Қосымша мәліметтер:

Таңдап алынған нысандардың морфологиясын кеңінен сипаттап беру. Ауру қоздырғыштарының өсімдіктердің қандай мүшесін зақымдағаны мен оның сипатын және аралық өсімдік – иелерін келтіру. Аурулардың биологиясын зерттегенде олардың зияндылығын, даму циклын, таралуын күшейтетін жағдайларды, инфекцияның сақталу тәсілдерін, бірінші және екінші инфекция қорын толық сипаттау қажет. Зиянкестер үшін олардың даму фазаларын (жұмыртқа, дернәсіл (жұлдызқұрт), қуыршақ, имаго) толық сипаттау қажет.
Зиянкестердің биологиясын зерттегенде ұрпақ санынын, қыстайтын фазасын, даму фенологиясын (даму фазаларының түсу мерзімдері және ұзақтылығы), зиян келтіруші кезеңі, зақымдау сипаты келтірілуі қажет. 16-кестеде көрсетілгендей, зиянкестердің диапауза кезеңіндегі жағдайын белгілеу қажет. Бұл жағдайда дәрнәсіл немесе имаго кездеріндегі белгілері жақшаға алынады. Зиянкестердің әр даму фазасы бөлек көрсетіледі.
Зиянкестердің биологиясын зерттеген кезде олардың табиғи жауларының (энтомофагтарын, паразиттерін) рөлін ескере отырып ауыл шаруашылығында пайдалану қажет.

4 БӨЛІМ Мониторингтік бақылаулардың нәтижесі
Зиянкестер, аурулар және арамшөптердің соңғы 2 жылдағы дамуы мен таралуының болжамы мен жобалауы бойынша маниторингтік зерттеулердің кестелік жадығаттары сәйкес бекітілген әдістемелік нұсқаулықтар бойынша кәсіпорындарда (ұйымдар мен мекемелер т.б.) толтырылады.

4.1 Өсімдік зиянкестері

15-кесте. Шегіртке зиянкестерінің күбіршіктерін есепке алу нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Жер категори ясы	Жер көлемі, мың га	Үлгі саны, дана	Табылған күбіршік, дана			1м² дегі күбіршік саны
Жер категори ясы	Жер көлемі, мың га	Үлгі саны, дана	Зақымдал маған	Ауырған, паразиттел ген	барлығы	1м² дегі күбіршік саны

Барлығы

Тексерілген жер көлемі, га ________.
Қоныстанған жер көлемі, га ____,
соның ішінде 1 м² 1 данаға дейін_____га; 1,1-2 дана______га; 2,1-5 дана ______га; 5,1-10 дана ____га; > 10 дана_____га.

16-кесте. Шегіртке зиянкестерінің дернәсілдерінің (имагосы) санын есепке алу нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Жер категориясы	Алқап	Жер көлемі, га	Үлгі саны, дана	Дернәсілдер (имаголар) саны, 1м², га

Барлығы:

Тексерілген жер көлемі, га _____
Қоныстанған жер көлемі, га____,
соның ішінде: соның ішінде қоныстану деңгейі бойынша итальяндық және мароккалық шегірткелерге 5 данаға дейін/м² ____ га; 10 данаға дейін /м²_____га; > 10 дана./м²_____га. Ал азиалық шегірткеге - 100-500 данаға дейін/м²_____га; 500,1-1000 данаға дейін/м²_____га. Саяқ шегірткелердің түрлеріне 3 данаға дейін /м²_____га; 5 данаға дейін/м²_____га; 10 данаға дейін./м²______га; 15 данаға дейін/м²_____га; > 15 данаға./м²_____га.

17-кесте. Сымқұрттарды (жалған сымқұрттарды) есепке алу нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________
5.Дақыл: а) Былтырғы жылы____; б) Осы жылы____; в) Алдымыздағы жылы____
6.Жыртылатын жер қыртысының жағдайы, қалыңдығы және үлгі алу тәсілі_____

Зиянкестердің атауы және фазалардың түсетін уақыты	Үлгі №								Барлы ғы	Орта есеппен, м²
Зиянкестердің атауы және фазалардың түсетін уақыты	1	2	3	4	5	6	7	8	Барлы ғы	Орта есеппен, м²
Сымқұрттар
Қуыршақтар
Шыртылдақ қоңыз

Тексерілген жер көлемі, га ______.
Қоныстанған жер көлемі, га_____,
соның ішінде: 1 данаға дейін/м²_____ га; 3 данаға дейін/м²_____га; 5 данаға дейін/м²______га; 10 данаға дейін/м²______га ; > 10 данаға/м²______га.

18-кесте. Сымқұрт зиянкестерінің дернәсілдерін (имагосын) санын есепке алу нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім___________________________

Дақыл	Алқап №	Жер көлемі, га	Зақымдалған өсімдіктер, ұя, %
			барлығы	Соның ішінді өлгендері

Тексерілген жер көлемі, га ________.
Қоныстанған жер көлемі, га____,
Соның ішінде: 0,2 данаға дейін/м²_____ га; 0,3-0,6 данаға дейін/м²_____га; 0,7-1,5 данаға дейін/м²______га; 1,6-2,0 данаға дейін/м²______га ; > 2,0 данаға/м²______га.

19-кесте. Кеміргіш көбелектерге күзгі және көктемгі тексеру жұмыстарының нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Дақыл

Үлгі №

Жұлдызқұрттар мен қуыршақтардың саны, дана/м²

Зақымдалды, %

орташа

жоғары

паразиттермен

аурулар
мен

басқа себептермен жойылған-
дардың саны

Тексерілген жер көлемі, га _____.
Қоныстанған жер көлемі, га____,

соның ішінде: 0,2 данаға дейін/м²_га; 0,3-0,6 данаға дейін/м²га; 0,7-1,5 экз.дейін/м²_га;1,6-2,0 экз. дейін/м²га; > 2,0 экз. дейін/м²__га.

20-кесте. Кеміргіш көбелектердің ұшу кезеңінде және олардың ұрпақтылығына жүргізілген есеп нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Дақыл	Ұстағыштардың типтері	Ұсталған көбелектердің түрлері	Ұсталынған көбелектер саны		Құрсағын ашқан ұрғашы лар саны	1 ұрғашыға табылған жұмыртқа лардың орташа саны	Түтікшеле рі босаған ұрғашы көбелектер пайызы
			барлығы	Соның ішінде ұрғашылары

Тексерілген жер көлемі, га ___.
Қоныстанған жер көлемі, га____

21-кесте. Кеміргіш көбелектердің саны мен зияндылығын есептеу нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Дақыл	Өсімдіктердің өсу фазалары	Табылған саны					Үлгідегі өсімдік саны
		жұмыртқа	жұлдызқұрттар	Соның ішінде жастары бойынша			Барлығы	зақымдалған		жойылған
				1-2	3-4	5-6		әлсіз	қатты

Тексерілген жер көлемі, га ____.
Қоныстанған жер көлемі, га____,
соның ішінде: 0,5 данаға. дейін/м²___га; 0,5-1,0 данаға дейін/м²__га; 2,0-3,0 данаға дейін/м²_____га ; 4,0-5,0 данаға дейін/м²____га; > 5,0 данаға /м²___га.

22-кесте. Шалғын көбелектің қыстайтын және қыстап шыққан пілләні есепке алу нәтижесі

1. Облыс ____________________________
2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Алқаптардың немесе дақылдардың аталуы	Стация	Үлгі саны	Піллә саны, дана./м²		зақымдалған, %		Зиянкестердің орташа тығыздығы, дана
			орташа	жоғары	Паразит тер мен	Аурулар мен

Тексерілген жер көлемі, га _____
Қоныстанған жер көлемі, га____

23-кесте. Аналық шалғын көбелектің белсенді ұшуы мен ұрпақтылығын есептеу нәтижесі

1. Облыс ____________________________

2. Аудан ____________________________
3. Шаруашылық ______________________
4. Мерзім ___________________________

Участок атауы

Ұшу қуаттылығы
(50 қадамдағы
көбелектер саны)

Сарапталған аналықтардың №

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14

Бағдарламасы мен әдістемелік нұСҚаулары нұр-Сұлтан 2022 Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі

БӨЛІМ Аймақтық егіншілік жүйесі және дақылдарды өсіру технологиясының сипаты

17-кесте. Сымқұрттарды (жалған сымқұрттарды) есепке алу нәтижесі

19-кесте. Кеміргіш көбелектерге күзгі және көктемгі тексеру жұмыстарының нәтижесі

соның ішінде: 0,2 данаға дейін/м2___га; 0,3-0,6 данаға дейін/м2__га; 0,7-1,5 экз.дейін/м2___га;1,6-2,0 экз. дейін/м2______га; > 2,0 экз. дейін/м2______га.

21-кесте. Кеміргіш көбелектердің саны мен зияндылығын есептеу нәтижесі

22-кесте. Шалғын көбелектің қыстайтын және қыстап шыққан пілләні есепке алу нәтижесі

23-кесте. Аналық шалғын көбелектің белсенді ұшуы мен ұрпақтылығын есептеу нәтижесі

соның ішінде: 0,2 данаға дейін/м²_га; 0,3-0,6 данаға дейін/м²га; 0,7-1,5 экз.дейін/м²_га;1,6-2,0 экз. дейін/м²га; > 2,0 экз. дейін/м²__га.