Бағдарламасы «Қоршаған ортаны оқыту әдістемесі»

«Қоршаған ортаны оқыту әдістемесі»

пәні бойынша электрондық оқу-әдістемелік кешен
5В010200 «Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі»

мамандығы бойынша

МҰҒАЛІМДЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей

1.ӘЗЕРЛЕГЕН

Биология кафедрасы.

2.1. Биология кафедрасында отырысында

«____»___________ 20___ж. №____хаттама
Кафедра менгерушісі қ.а._______Қуаныбаева М.Г.

2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

«____»___________ 20___ж. №____ хаттама
Төрайымы____________ Абдишева З.В.

3. БЕКІТІЛДІ

Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған

«____»___________ 20___ж. №____ хаттама

1. 
   Қолдану саласы
   
2. 
   Нормативті сілтемелер
   
3. 
   Жалпы ережелер
   
4. 
   Пән мазмұны, пәннің модульдік бөлінуі
   
5. 
   СӨЖ тақырыптары мен мазмұны
   
6. 
   Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
   
7. 
   Оқу – әдістемелік әдебиеттер тізімінің қамту кестесі
   
8. 
   Әдебиет және қорлар
   

«Қоршаған ортаны оқыту әдістемесі» пәні «5В010200 «Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған. ПОӘК студенттерді курс мазмұнымен, өзектілігімен, қажеттілігімен, саясатымен және студенттің оқу үдерісінде қандай дағдылар мен іскерлікті үйренетінімен таныстырады.

Бұл оқу әдістемелік кешен төменгідегі нормативті құжаттар негізінде әзірленген.

1. Осы стандартта келесі нормативті құжаттардан сілтемелер пайдаланылады;

2. 2007 жылдыњ 27 шілдесіндегі Ќазаќстан Республикасының «Білім туралы» Заңы;

3. ЌР МЖМБС 5.04.019–2008 «Жоғары білім. Бакалавриат. Негізгі ережелер» ;

4. ЌР ЕР 40.1.01–2008 «Қазақстан Республикасы стандартизациялауының

5. мемлекеттік жүйесі». Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын құруға, мазмұндауға, рәсімдеуге, мазмұнына және белгілеуге қойылатын жалпы талаптар;

6. ҚР МЖМБС 5.05.001–2005 «Жоғары оқу орнынан кейінгі және жоғары білім беру оқу пәндерін кодтау жүйесі».

7. ҚР МЖМБС дистанттық білім беру технологиясы бойынша оқыту жүйесі жағдайы

8. ҚР МЖМБС дистанттық білім беру технологиясы бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру тәртібі «19» 01.2012г №112.

Курс болашақ мамандарга тек қана теориялық білім ғана емес, практикалық дайындықты да қарастырады: сабақтар өткізу, бақылау ұйымдастыра білу, серуендер, экскурсиялар жүргізу, тәжірибелер жасау. Дүние тану пәні бойынша студенттер оқушыларды өлі және тірі табиғат объектілерімен таныстыру негіздерін қарастырып, дүние тану сабақтарын жоспарлауды үйрннеді.

Бастауыш мектеп мұғалімдерін дайындау жүйесінде бұл курстың орны ерекше. Оқыту әдістемесінің басты мақсаты - дүние танудың мектептік курс бағдарламасын меңгеріп, оқушыларға берілетін ғылыми мәліметтердің мазмұнын меңгеруге бағытталады. Курс болашақ мамандарга тек қана теориялық білім ғана емес, практикалық дайындықты да қарастырады: сабақтар өткізу, бақылау ұйымдастыра білу, серуендер, экскурсиялар жүргізу, тәжірибелер жасау. Дүние тану пәні бойынша студенттер оқушыларды өлі және тірі табиғат объектілерімен таныстыру негіздерін қарастырып, дүние тану сабақтарын жоспарлауды үйрннеді.

Дүние тануды оқыту әдістемесі пәнін оқу барысымда төмендегі міндеттер қойылады:

- педагогикалық іс-әрекетінде студент жаратылыстану ғылымдары саласындағы білімін пайдалана білу;

- оқытушылық және оқу-тәрбие жұмысын жүргізе білу;

- оқытудың әдіс-тәсілдерін, оқытуды ұйымдастырудың формаларының, қажетті құралдардың әртүрлі түрлерін пайдалана білу;

- оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруда методикалық білімдерін пайдалану: тірі табиғат объектілерін бақылау, түсіндіре білу, оқу процесінде пәнаралық байланысты жүзеге асыру, өлкелік табиғат қорғау жұмыстарын ұйымдастыру, экологиялық ағарту жұмыстары; табиғат объектілерін дұрыс пайдалану - табиғи материалдарды жинай білу, коллекцияларды, гербарийлерді сабақтарда қолдана білу; мектеп участогінде жұмыстар ұйымдастыра білу,таратпа материалдарды жасау және оны оқу процесінде пайдалана білу;

- алдыңғы қатарлы педагогикалық іс-тәжірибені талдай білу және пайдалану;

- техникалық оқу құралдарын пайдалана білу.
3.3 Пәнді оқытудың негізгі міндеттері

биологиялық ғылым салаларынан теориялық білім беру; -тірі организмдердің тіршілік жағдайы жайында білім беру;

-биосфера, экология, тіршілік орталары туралы толық мағлұмат беру;

-студентерге мектепалды дайындығын жүзеге асыруда ұймдастыратын жұмыс түрлері

мен әдістерін меңгерту;

- бастауыш мектеп о0ушыларын қоршаған ортамен таныстырудың балаларды дамытудағы маңызын саралау;

-қоршаған ортамен таныстыру бойынша ұйымдастырылатын жұмыс түрлерін үйрету;

-түрлі сабақтар түрлерін ұйымдастыруға жаттықтыру;

-бақылау түрлерін, оны ұйымдастырудың әдістерін және бақылау нәтижелерін қорытындылауды үйрету;

-оқытудың әдістері мен құралдарын іріктей білуге үйтеру, жаттықтыру;

- топсаяхатты, серуенді ұйымдастыру түрлері мен әдістерін үйрету;

- мектеп алды балаларының қоршаған дүниені танып білу дағдыларын қалыптастыру жолдарын үйрету;

- оқу тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың белсенді жаңа технологиясын қолдануға жаттықтыру.
3.4 Пәнді оқу нәтижесінде студенттер:

Студенттер білуге тиіс:

- жергілікті жердің өсімдік жануарларын;

- мектеп алды балаларының физиологиялық психологиялық ерекшеліктерін;

- арнайы және ғылыми терминдермен атауларды және оны пайдаланады .

Студенттер меңгервтін дагдылар :

- қоршаған орта бойынша білім беруге байланысты тақырыптык жоспар құру;

- сабақта жана технологияны пайдалану., бөлме өсімдіктерімен жануарларын күту;

- фенологиялық бақылау жүргізу;

- табиғатқа бақылау жүргізу дәптерін жүргізу;

- серуен мен топ саяхат жоспарларын жасау;

- көрнекі кұралдар дайындау оны тиімді пайдалану;

- мектеп алды дайындығында педагогикалык диагностиканы қолдана білу;

- алдыңғы қатарлы педагогикалық зерттеулерді сабақта пайдалану;

- балалардың экологиялық мәдениетін көтеру және экологиялық ұғымдарды қолдану.

3.7.Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

2 кесте

Модуль атауы	Тақырып атауы	Мазмұны	Әдебиет
1	2	3	8
Модуль 1. Қоршаған ортаны оқыту әдістемесі пәнінің теориялық негіздері	Дүниетануды оқытудың теориясы мен технологиясы педагогикалық ғылым ретінде	Дүниетануды оқытудың теориясы мен технологиясы педагогикалық ғылым ретінде	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Революцияға дейінгі және қазіргі кездегі жаратылыстану әдістемесінің дамуы	Революцияға дейінгі және қазіргі кездегі жаратылыстану әдістемесінің дамуы	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетану теориясы мен әдістемесілік негізі, оның басқа ғылымдармен байланысы	Дүниетану теориясы мен әдістемесілік негізі, оның басқа ғылымдармен байланысы	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетану пәні мазмұны мен оның әдістемесі мен құрылымын талдау	Дүниетану пәні мазмұны мен оның әдістемесі мен құрылымын талдау	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетану туралы түсініктер және көзқарастардың қалыптасуы	Дүниетану туралы түсініктер және көзқарастардың қалыптасуы	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Пәннің білім беру, даму және тәрбиелік маңызы	Пәннің білім беру, даму және тәрбиелік маңызы	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетануды оқыту курсындағы әдістер мен тәсілдер. Олардың жіктелуі	Дүниетануды оқыту курсындағы әдістер мен тәсілдер. Олардың жіктелуі	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетануды оқытудағы ұйымдастыру формалары	Дүниетануды оқытудағы ұйымдастыру формалары	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
Модуль 2 Қоршаған ортаны оқытудың материалдық базасы	Дүниетану сабақтарының сабақтан тыс және сыныптан тыс жұмыстары	Дүниетану сабақтарының сабақтан тыс және сыныптан тыс жұмыстары	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетануды оқытуды процесінде оқушылардың білімін бағалау	Дүниетануды оқытуды процесінде оқушылардың білімін бағалау	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетануды оқытудың материалдық базасы	Дүниетануды оқытудың материалдық базасы	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Шағын комплектілі мектептерде табиғаттану материалдарын оқыту ерекшеліктері	Шағын комплектілі мектептерде табиғаттану материалдарын оқыту ерекшеліктері	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Экскурсия кезінде табиғатта сабақ өткізу әдістемесі	Экскурсия кезінде табиғатта сабақ өткізу әдістемесі	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Пән оқу бойынша оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары	Пән оқу бойынша оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Өндіріске экскурсия жасау кезінде сабақ өткізу әдістемесі	Өндіріске экскурсия жасау кезінде сабақ өткізу әдістемесі	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Экология үйірмесін ұйымдастыру әдістемесі	Экология үйірмесін ұйымдастыру әдістемесі	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19
	Дүниетану сабақтарында халық педагогикасы элементтерін пайдалану	Дүниетану сабақтарында халық педагогикасы элементтерін пайдалану	2.4.1.5 2.4.1.6 2.4.2.19

Сарамандық сабақтар

Зертханалық жұмыс/апта №	Тақырып	Сағат саны	әдебиет	Бақылау түрі	ескерту
1	Дүниетануды оқытудың теориясы мен технологиясы педагогикалық ғылым ретінде	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
2	Дүниетану теориясы мен әдістемесілік негізі, оның басқа ғылымдармен байланысы	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
3	Дүниетану теориясы мен әдістемесілік негізідері	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
4	Революцияға дейінгі және қазіргі кездегі жаратылыстану әдістемесінің дамуы	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
5	Революцияға кейінгі және қазіргі кездегі жаратылыстану әдістемесінің дамуы	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
6	Дүниетану теориясы мен әдістемесінің казіргі кезде дамуы	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
7	Пәннің білім беру, даму және тәрбиелік маңызы	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
8	Мектеп курсындағы дүниетану мазмұнын талдау принцптері	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша
9	Оқыту әдістері мен тәсілдері туралы түсінік	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
10	Экскурсия кезінде табиғатта сабақ өткізу әдістемесі	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
11	Пән оқу бойынша оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
12	Өндіріске экскурсия жасау кезінде сабақ өткізу әдістемесі	1	5,6,1,2,3,4		бейнедәріс ЭОҚ
13	Экология үйірмесін ұйымдастыру әдістемесі	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
14	Сыныптан тыс жұмыстар	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
15	Дүниетану сабақтарында халық педагогикасы элементтерін пайдалану	1	5,6,1,2,3,4	Жазбаша тапсырма орындау, ауызша	бейнедәріс ЭОҚ
	Барлығы:	15

Студенттердің өз бетімен жұмыс кестесі

№	Тақырыбы	Тапсырма мазмұны, мақсаты	Ұсынылатын әдебиеттер	Балл	Бақылау формасы	Орындау мерзімі
1.	«Дүниетану» сабақтарында жаңа сабақтарды түсіндіруде ертегі кейіпкерлерін пайдалану	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	5,6,1,2,3,4	5	Жазбаша, реферат	2апта
2.	«Дүниетану»оқытуда кіші мектеп оқушыларына эстетикалық тәрбие беру	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	5,6,1,2,3,4	5	Жазбаша, реферат	4 апта
3.	«Дүниетану» пәнін оқыту үрдісінде өлкетану материиалдарын пайдаланудың өзектілігі	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	5,6,1,2,3,4	5	Жазбаша, реферат	6 апта
4.	«Дүниетану» сабағында экологиялық материалдарды оқыта отырып, олардың табиғатқа сүйіспеншілігін баулу	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	5,6,1,2,3,4	5	Жазбаша, реферат	8 апта
5.	«Дүниетану» сабақтарында валеология материалдарын оқыту арқылы салауатты өмір сүруге баулу	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	5,6,1,2,3,4	5	Жазбаша, реферат	11 апта
6.	«Дүниетану» сабақтарында ойын әдістерін пайдалана отырып, танымдық қызығушылығын арттыру	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	5,6,1,2,3,4	5	Жазбаша, реферат	14 апта

Студенттердің оқытушымен өзіндік жұмыс кестесі

№	Сабақ тақырыптары	СӨЖ тапсырмасы	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылатын әдебиетте	Бақылау түрі	өткізу мерзімі	Жоғ балл
	Модуль 1. Қоршаған ортаны оқыту әдістемесі пәнінің теориялық негіздері
1	Дүниетануды оқытудың теориясы мен технологиясы педагогикалық ғылым ретінде	Дүниетануды оқытудың теориясы мен технологиясы педагогикалық ғылым ретінде	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	1апта	30
2	Революцияға дейінгі және қазіргі кездегі жаратылыстану әдістемесінің дамуы	Революцияға дейінгі және қазіргі кездегі жаратылыстану әдістемесінің дамуы	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш	Ауызша, жазбаша	2апта	30
3	Дүниетану пәні мазмұны мен оның әдістемесі мен құрылымын талдау	Дүниетану пәні мазмұны мен оның әдістемесі мен құрылымын талдау	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	3апта	30
4	Дүниетану туралы түсініктер және көзқарастардың қалыптасуы	Дүниетану туралы түсініктер және көзқарастардың қалыптасуы	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	4апта	30
5	Дүниетануды оқыту курсындағы әдістер мен тәсілдер. Олардың жіктелуі	Дүниетануды оқыту курсындағы әдістер мен тәсілдер. Олардың жіктелуі	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	5апта	30
Модуль 2 Қоршаған ортаны оқытудың материалдық базасы
7	Дүниетануды оқытудағы ұйымдастыру формалары	Дүниетануды оқытудағы ұйымдастыру формалары	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	7апта	30
8	Дүниетану сабақтарының сабақтан тыс және сыныптан тыс жұмыстары	Дүниетану сабақтарының сабақтан тыс және сыныптан тыс жұмыстары	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	8апта	30
9	Дүниетануды оқытудың материалдық базасы	Дүниетануды оқытудың материалдық базасы	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	9апта	30
10	Шағын комплектілі мектептерде табиғаттану материалдарын оқыту ерекшеліктері	Шағын комплектілі мектептерде табиғаттану материалдарын оқыту ерекшеліктері	Дәріс, оқулық, кезеңдік басылымдар, интернет жүйесі материалдарын пайдалана отырып, тақырыпты пысықтау	1,2,3,4,(негізгі) (қосымш)	Ауызша, жазбаша	10апта	30

6. 
   Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
   

1. Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.

2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уакыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану.

3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.

4. Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.

5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.

6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.

7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.

• Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару;

• Студенттердің өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу;

• Студенттердің дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту;

• Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу;

• Студенттерді табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету;

• Студенттердің алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуте дағдыландыру;

• Студенттерді оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу;