Бағдарламасы студенттері үшін шымкент, 2023 2
Процестің жылу эффектісі процестің жолына тәуелсіз, ол текжүйенің
жүктеу/скачать 4,58 Mb. Pdf көрінісі
|
1o8jpdncqJpB9LArsctL2Ms8POaKSemXzuEP9c14
| Процестің жылу эффектісі процестің жолына тәуелсіз, ол текжүйенің
бастапқы және соңғы күйлерімен анықталады. Гесс заңының орындалуы мынадай екі шартпен байланысты: а) жүйеде тек көлем ұлғаю жұмысы жасалуы тиіс, ол сыртқы қысымға қарсы жұмсалатын жұмыс; б) процесс не қысым Р, не көлем V тұрақты жағдайда өтуі қажет. Гесс заңына мысал ретінде аммоний хлоридінің судағы ерітіндісін алудың жолын қарастырайық.. Бұл ерітіндіні екі жолмен алуға болады. Бірінші жол мынадай теңдеулермен жазылады: NН (газ) + ag ↔NH· ag + ΔН HCl (газ)+ ag ↔ HCl · ag + ΔН NH · ag + HCl ·ag ↔ NHCl · ag + ΔН ag – су. Мұнда әуелі аммиак пен хлорсутектің судағы ерітінділері алынады, содан кейін бұл ерітінділерді араластыру арқылы аммоний хлоридінің ерітіндісі алынады.Екінші жол төмендегідей жазылады: NH(газ) + HCl(газ) ↔ NHCl + ΔН NHCl(қатты) + ag ↔ NHCl · ag + ΔН Әуелі екі газ әрекеттесіп, реакция нәтижесінде алынған қатты аммоний хлориді суда ерітіледі. Гесс заңы бойынша ΔН + ΔН + ΔН = ΔН + ΔН. Бірінші жолдың жылуы 147,36 Дж/моль, екіншісінікі – 145,35 Дж/моль. Гесс заңынан мынадай қорытындылар алуға болады. 1. Заттың түзілу жылуының мәні оның алғашқы заттардан алыну әдістеріне байланысты емес. 2. Заттың алғашқы заттарға ыдырау жылуы оның осы заттардан түзілу жылуына тең, тек олардың таңбалары қарама-қарсы болады (Лавуазье – Лаплас заңы). 3. Екі түрлі жүйедегі өтетін процестердің нәтижесінде бірдей заттар түзілетін болса, бұл процестер жылуларының айырымдары біреуінің екінші жүйеге ауысу жылуына тең болады. Гесс заңына негіздеп белгісіз реакциялардың жылу эффектілерін есептеуге болады. Ол үшін белгілі реакциялардың стехиометриялы теңдеулерін үйлестіруге болады. Мұнымен қатар әр түрлі химиялық реакциялардың жылу мәндерін реакцияға қатысатын заттардың жану немесе түзілу жылулары арқлы есептеуге болады. 23 Айтылған әдісті қарастырайық: а) химиялық реакцияларды үйлестіру арқылы керекті реакцияның жылу эффектісін табу әдісі. Берілген үш реакцияның жылу эффектілері белгілі: 1.С (графит) + О (газ)= СО (газ) Н = -393,51кДж 2. СО (газ) + 1/2О= СО Н = -282,91кДж 3. Н + 1/2О = НОН (газ) Н = -241,57кДж Осыларды біле тұра төменгі реакциялардың жылу эффектілерін табу керек. 4. С (графит) + 1/2О =СО Н =? 5. С (графит) + НОН (газ) = СО + Н Н= ? 6. С (графит) + 2НОН (газ) = СО + 2Н Н= ? Қосымша берілген үш теңдеудің көмегімен төменгі үш теңдеудің жылу эффектілерін табу үшін бірінші теңдеуден екінші теңдеуді аламыз. Сонда С (графит) + 1/2О = СО, яғни ΔН = ΔН – ΔН = -393,51 + 282,91 = -110,60кДж. Төртінші теңдеуден үшінші теңдеуді алғанда: С (графит) – Н = СО – НОН (газ) Немесе С (графит) + НОН (газ) = СО (газ) + Н Осыдан ΔН = ΔН – ΔН = -110,60 + 241,57 = 130,97 кДж Үшінші теңдеуді 2-ге көбейткенде 2Н (газ) + О (газ) = 2НОН (газ) Бұл теңдеуді бірінші теңдеуден алатын болсақ: С (графит) + 2НОН (газ) = СО (газ) + 2Н (газ) ΔН = ΔН – 2ΔН = -393,51 – 2(-241,57) = 89,63 кДж жүктеу/скачать 4,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|