13-СОӨЖ тақырыбы:Таңбаны тану құбылысы, оның көркем мәтіннің байланысорнатушылық қызметін таратудағы маңызы.
Есеп беру түрі:сөздіктер негізінде мән-мағынасын ашу, реферат дайындау.
СӨЖ тапсырмалары:Көркем мәтіндегі шартты қабылдаушы.
Есеп беру түрі:сөздіктер негізінде мән-мағынасын ашу, реферат дайындау.
Әдебиеттер (негізгі, қосымша):
1. Бабенко Л.Г. Филологической анализ текста. Основы теории, принципы и аспекты анализа. – М.: Екатеринбург, 2004.
2. Лотман Ю.М. Структура художественного текста // Лотман Ю.М. Об искусстве. – СПб, 1998. – С. 14-285.
3. Михайлов Н.Н. Теория художественного текста. – М.: Академия, 2006.
4. Эко У. Отсутствующая структура. ВВедение в семиологию. – СПБ: Симпозиум, 2004. – 544 с.
5. Майтанов Б.К. Психологизм в художественной литературе. – Алматы: Қазақ университеті, 2004. – 235 с.
6. Мучник Г.М. Текст в системе художественный коммуникации: восприятие, анализ, интерпретация. – Алматы, 1996.
7. Савельева В.В. Художественный текст и художественный мир. – Алматы, 1996.
8. Белянин В.П. Психолингвистические аспекты художественного текста. – М., 1988.
9. Гальперин И.Р. Текст как объект лингвистического исследования. – М., 1981.
10. Гюббенет И.В. Основы филологической интерпретации художественного текста. – М., 1991.
11. Елеукенов Г.Ш. Поэтика казахского рассказа: Литературоведческое исследование. – Алматы, 2004.
Он төртінші апта
№14 дәрістің тақырыбы: Эмпатикалық қызмет және оның құралдары
Қарастырылатын мәселелер:
1. «Эмпатия» ұғымының мазмұны.
2. Оқырманға әсер етудің тәсілдері мен принциптері.
3. Эмпатиялық қызметтерді белсенділендіру тетігі.
4. Эстетикалық сезім табиғаты мен мәселесі.
Дәрістің топтама-тәсімі (тірек конспектісі немесе тезистер)
Қаламгер интертексті өз шығармасына кіргізгенде түрлі мақсатты көздейді. Оларды шартты түрде 6-ға бөлуге болады: 1) өзі эталон мәтін деп санаған көркем шығармамен ассоциация тудыру (бұл жағдайда претекстің жекелеген фрагменті арқылы өз туындысының семантикасын толықтыру, дамыту, байыту); 2) бағалау (өз кейіпкерін немесе персонажын интертекспен бағалау, ол бағалау ашық эмпатикадан айқын контрасқа дейін түрліше болуы ықтимал); 3) этикеттік (қаламгердің претекст авторына немесе претекске қарым-қатынасы – эмпатикалық, бейтарап немесе ашық сыни көзқарасы); 4) айшықтау (өзінің немесе кейіпкерінің, персонажының ойын сабақтау, дәлелдеу, қорытындылау, толықтыру, жалғастыру); 5) тілдік-мәдени құзіретін таныту; 6) оқырманның мәтінді автор интенциясына сай интерпретациялауына бағыт беру.
Әр қаламгер интертекстуалды элементтерді өз интенциясына сай түрлі міндеттерді шешуге қолданады. Ақын немесе жазушы тарапынан, әдетте, мынадай мақсаттарда жұмсалады: а) өзі үлгілі, идеалды мәтін деп санаған көркем шығармамен ассоциация тудыру (бұл жағдайда претекстің жекелеген фрагментімен өз туындысының семантикасына қосымша мән үстеу, оны толықтыру, дамыту, байыту); ә) бағалау (өз кейіпкерін немесе персонажын интертекст арқылы сипаттау, бағалау, ол бағалау ашық эмпатикадан айқын контрасқа дейін түрліше болуы ықтимал); б) этикеттік (қаламгердің претекст авторына, сол арқылы бүтіндей әдеби бағытқа немесе претекске қарым- қатынасы – эмпатикалық, бейтарап немесе ашық сыни көзқарасы); в) айшықтау (өзінің немесе кейіпкерінің, персонажының ойын байланыстыру, сабақтау, дәлелдеу, қорытындылау, толықтыру, жалғастыру); ғ) аялық білімін, тілдік- мәдени құзіретін таныту.
Мәтінаралық байланыстар кейде белгілі бір автордың басқа қаламгердің адами қасиеттеріне, яғни жеке өз басына көзқарасын білдірсе, енді бірде оның шығармасына бағалауын көрсетеді. Мұндай бағалау эмпатикалық немесе сыни тұрғыда болуы мүмкін. Эмпатикалық бағалау қаламгердің өзін немесе шығармасын идеалды деп санауға байланысты болатындықтан, көбіне астарлы түрде вербалданады, яғни сол автор шығармашылығынан алынатын цитация, аллюзия, реминисценция түрінде келеді. Басқа қаламгерге сыни көзқарас көбіне пародиялардан байқалады.
Автор интертекстер арқылы мынадай міндеттерді шеше алады: өзі эталон текст деп санаған көркем шығармамен ассоциация тудыру (бұл жағдайда претекстің жекелеген фрагменті арқылы өз туындысының семантикасын толықтыру, дамыту, байыту); бағалау (өз кейіпкерін немесе персонажын интертекспен бағалау, ол бағалау ашық эмпатикадан айқын контрасқа дейін түрліше болуы ықтимал); этикеттік (қаламгердің претекст авторына немесе претекске қарым-қатынасы – эмпатикалық, бейтарап немесе ашық сыни көзқарасы); айшықтау (өзінің немесе кейіпкерінің, персонажының ойын сабақтау, дәлелдеу, қорытындылау, толықтыру, жалғастыру); тілдік-мәдени құзіретін таныту.
№14 практикалық сабақтың тақырыбы:Көркем мәтін интерпретациясы мен мазмұнын талдау
Тапсырмалар:
1. Сөзбен баяндаудың эксплицитті және имплицитті мазмұны, олардың көркем мәтін құрылымындағы сәйкестігі.
2. Жасырын мәтіннің рөлі.
Достарыңызбен бөлісу: |