Нақты ақпараттарды табу үшін оқу
– мәтін ішіндегі аҕпараттарды тауып алу үшін оҕу,
яғни ол үшін тұтас мәтінді түсініп оҕу, мәтіннен негізгі ойды, түйінді, автордың айтпаҕ
болған ойын табу.
Мыс. математика сабағы болса, мәтіннен қажет пайыздық
көрсеткіштерді, жылдарды немесе қажетті сөздерді тауып алу.
Детальді түрде оқу
- әрбір сӛздің мағынасын түсіну үшін мәтінді сӛзбе-сӛз оҕу.
Мысалы,
келісімшарттағы талаптарды немесе нұсқауларды түсіну үшін сөзбе –сөз оқимыз.
Сӛз мағынасын контексттен ажырату- мәтін ішіндегі таныс емес сӛздің мағынасын
болжау үшін, оның айналасындағы сӛздер мен сӛйлемге назар аудару.
Мәтін құрылымын түсіну
– мәтін ҕұрылымының ұйымдастырылуын түсіну.
Мысалы,
кіріспе бөлім, негізгі бөлім, қорытынды бөлім
.
Болжай білу
– оҕылым тапсырмасы алдында ҕолданылатын тәсіл. Оҕушылар мәтінді
оҕымас бұрын оның мазмұны мен кӛтеретін мәселесі жӛнінде ойланып, талҕылап кӛреді.
Ол үшін олар мәтін таҕырыбына, оған берілген суретке ҕарап болжай отырып, сол
таҕырыпта ӛз білімдерін ҕолданады. Бұл тәсіл мәтінді оңай түсінуге кӛмектеседі.
Мәтін түрлерін ажырата білу
– әр мәтіннің ӛзіне тән ерекшелігін, ұйымдастырылуын,
стилін ажырата білу. Мәтін түрлері: хат, маҕала, жарнама, әңгімелер, поэма, ҕұттыҕтау
ҕағазы, аҕпараттыҕ брошюра, үнпараҕ (листовка), хабарландыру, т.б.
Экстенсивті оқылым
– үлкен кӛлемді маҕала немесе шығармаларды(роман, әңгіме) оҕу
Интенсивті оқылым
– мәтіндегі сӛйлемдердің грамматикалыҕ ҕұрылымын, белгілі бір
таҕырыпҕа арналған сӛздерді талҕылау үшін оҕу. Мұндағы маҕсат оҕушылардың тілді
дұрыс ҕолдана білудегі білімін арттыру.
Мәтінмен жұмыс істеу әдістемесі (үлгі):
-
мәтінді оҕымас бұрын ішіндегі ҕажетті
сӛздер алдын ала түсіндірілуі қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |
