Бахишева с. М
|
Бахишева С.М (2)
| Ә.Мұханбетжанова
бшім б руд ^ беру саи т үлгалык дамыту бағыттарын, ал Г.К.Ахмето огІ„ йп: Г 75 А 6.41-42; жүйесінің білімділік идеалымен сэйкестендірілуі деп ес 3,6:^ р Ж.С.Хасанова, Ш Й Й - Г Я Й Г Й ! педагогикалык парадигмалардың өзгеруіне саи қазір^ Мысалы, өзгерістерге сай күзыреттіліктін түрлі мәселелері р ,н кэсіби- Ж.С.Хасанова қазіргі езгерістер іскерлік коммуникативтық кұзыреттіліпн қалыптастыруд к куп асты р са[325], білім беруді үйымдастыру тұжһфьшдамасьі педагогтар мен Ш.Х.Қүрманалина білім беруді ақпараттандыру * . ғьшыми негіздейді білім алушылар үшін ақпаратгык электрондық білімд Жалпы алғанда, «құзыретгіліктер», <сгү^ “^ ^ ^ н э т и ж е с Ғ ретінде үғымдар білім берудің халықаралық деңгейд қарастырылып, көптеген елдерде стандарт талаптары ретінде білім беру бағдаламаларына енгізілуде. Білім беру сапасын дамыту туралы ЮНЕСКО қүжатгарында кутілетін нэтиже ретінде жалпы қарастырылатын кұзыреттіліктер белгіленген. XXI ғасырдағы білім беру туралы «Білім беру: әлі ашылмаған қазына» атгы Халықаралық комиссияда жасалған Жак Делордың баяндамасында цазіргі білім берудің сүйенетін төрт тұгыры бар, олар: • танып үйрену; • жасап үйрену; • бірлесіп емір сүруді үйрену; • өмір сүруді үйрену» деп белгіленген. Бүлар ғаламдық қүзыреттіліктер ретінде анықталып отыр. Жак Делордың айтуынша, олардың бірі — «жасап үйрену деген тек кәсіби бшктілік any үшін ёмес, одан әлдеқайда кең магынадагы, өмірдегі түрлі жагдайлардан жол табатын, басқа адамдармен бірлесе жүмыс жасауга мүмкіндік беретін қүзыреттіліктерге ие болу» [327]. Аталған мәселе әлемдегі көптеген зертгеушілер еңбектерінде орын алган. Джон Равеннің зерттеулерінде 30 —дан астам құзіреттіліктер талданған, олардың ішінде құзыретгіліктердің өзі де, оларды кұрастыратын компоненттер де қарастырьшған. Қүзыреттіліктердің төмендегідей сипаттамалары бар: • өз кұзыреттіліктерін көрсетуге даярлық (мотивациялық жағы); • құзыретгіліктердің мазмүнын меңгеру (когнитивтік жағы); • түрлі стандартгық жэне стандартқа сыймайтын жағдайларда қүзыреттіліктерді көрсету тэжірибесі (іс әрекеттік жағы); • құзыреттіліктердің мазмұнына және оны колдану объектісіне қатынасы (кұндылыктық-мәндік жағы); • құзыретгіліктерді көрсету нэтижесі және үрдісті эмоциялық —еріктік ретгеу жағы [328]. Қазіргі ғалымдар кұзыретгіліктер туралы зергтеулерді түрлі мамандыктармен байланыстырып, олардьщ негізгі белгілерін жан -жакгы қарастырып отырғаны белгілі. Қүзыреттіліктерді педагогикадағы ғ ы л ы м и категория ретййде зертгеген ресейлік ғалым А . К . Маркова м а м а н д а р д ы н күзыреттіліктері құрылымында төмендегі бөліктер бар деп к ө р с е т е д і : «а) кэсіби психологиялық жэне педагогикалык б і п і м ; б ) кәсіби п е д а г о г и к а л ы к бшіктілік, в) мамандық талаптарына сай педагогтың кәсіби п с и х о л о г и я л ы к үстанымы, г) педагогтың кәсіби білім алуы мен білігін к а м т а м а с ы з е т е т ін тұлгалық ерекшеліктері» [329]. Ал, Л.М.Митина « п е д а г о г и к а л ы к кұзыреттіліктерді» білім, білік, дағды, сонымен қатар, оларды түлғанын кзрым қатынасында, әрекетінде, дамуында жэне өзін өзі дамытуда жүзеге а с ы р а т ы н әдіс -тәсілдері деп қарастырады [330]. И.А.Зимняяньщ пікірінше, «ең бастысы, кәсіби, әлеуметгік, түйінд күзыретгшіктер терминдерін қалай түсінеміз деген сүрақтарға жауап бер) кажет, ... құзыреттіліктердің барлығы да шын мэнінде әлеуметгік болыі табылады, ейткені, кузыретгіліктердің барлығы да әлеуметгік оргада пайДі 148 болады, әлеуметт/к ортада қалыптасады» И.А.Зимняя ез еңбегінде «қрыреттшіктерді өзіне тән белгілерімен қатар, аталған сипатгамаларды кузыретгіліктердщ мазмүны және оны бағалаудың жалпы елшемдері ретінде жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|