Балалар әдебиетінің ерекшеліктері
жүктеу/скачать 220,03 Kb.
|
Балалар әдебиеті лекция
| Тарихи жырлар. Тарихи жырлар қазақ хандығы дәуірінен бастап, одан кейінгі ел басына төнген қауып пен қактерді сап- сабымен баяндайды. Тәуелсіздік жолындағы күрестегі қаһармандардың ерлік ісін дәріптеу тарихи жырдағы өлең, тарихи аңыздар айырықша ықпал еткен. Батырлық жырларда эпосқа ертегі, мифтер араласса, тарихи жыр аңыз бен тарихи өлеңдерді бойына сіңіріп, шын мәнін де өмірде болған тарихи адамдардың ерлігін баян етеді. Тақырыптың жағынан тарихи жырлар былайша бөлінеді.1)Қазақ хандығының құрылып, оны нығайту жолындағы оқиғаларға қатысты туған тарихи жырлар.(Есім хан, Сәтбек батыр, Олғыам батыр, Әз тәуке т.б. 2)ХҮІІІ ғасырдағы «ақтабан шұбырынды» оқиғасына байланысты туған жырлар: (Абылай, Қабанбай, Бөгенбай, Шақшақ Жәнібек, Олжабай, Батыр баян, Өтеген, Бөгенбай, Шақшақ Жәнібек, Өтеген, Малайсары, Сырым т.б. 3)ХІХ ғасырдағы отарлауға қарсылықты білдіретін тарихи жырлар.(Исатай – Махамбет, Кенесары – Наурызбай, Ерназар – Бекет, Досан, Жанқожа, Ағыбай т.б. 4)1916 жылғыұлт-азаттық көтеріліске қатысты туған тарихи өлең, жырлар:(Аманкелді; Бекболат т.б.). Бұл тарихи жырлардың тақырыптық бөлінісі болса, жанрлық жағынан тарихи жырлар былайша жіктеледі.1) Тарихи жырлар (ХҮ – ХҮІІІ ғ.ғ.) 2)Реальды – тарихи эпос (ХІХ –ХХ ғ.б.).Тарихи жырлар батырлық эпос дәстүрінде жасалса да, сюжеттік жағынан көптеген ерекшеліктер бар. Бұл мәселе эпостың тіл көркемдігінен де көрінеді
Сонымен, жанрлық жағынан эпостық мұра көне эпос, батырлық эпос, лиро эпос, тарихи жырлар болып бөлінеді. жүктеу/скачать 220,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|