475
1. асқорыту мүшелерінің аурулары (созылмалы панкреатит, өттас ауруы, созылмалы
гепатит, бауыр циррозы,
ойық жара ауруы, созылмалы гастрит, тітіркенген ішек
синдромы, ішек созылмалы қабынуылы аурулары);
2. жүрек-тамыр аурулары (гипертониялық аурулар, миокардиодистрофия);
3. заттек алмасу аурулары (семіру, қант диабеті, зәр тас ауруы);
4. аллергиялық және аутоиммундық аурулар (бронхиальды астма, ревмотоидты артрит);
5. гинекологиялық аурулар (дисменорея);
6. онкопатологиялық процесстер.
Дисбактериоздың микробиологиялық және клиникалық тұрғыдан жасалған бірнеше
жіктелістері бар. И.Б. Куваева мен К.С. Ладодо (1991 жылы) дисбактериоздың жұмыстық
жіктелісін жасаған
(118 кесте)
.
118 КЕСТЕ
ДИСБАКТЕРИОЗДЫҢ ЖІКТЕКЛІСІ
І дәрежесі
Бифидо- және лактобакетриялардың санының 1-2 деңгей төмендеуімен сипатталады.
ІІ дәрежесі
Бифидо- және лактобактериялардың санының 3-4 деңгей төмендеуі фонында шартты
патогенді стафилококктар мен протейлердің көбейгені анықталады. Шартты патогенді
флораның шамалы білінетін гемолитикалық қасиеті байқалады, яғни жаугершілік қабылет
пайда болады.
ІІІ дәрежесі
Анаэробтардың (бифидо- және лактобактериялардың 10
5
-10
6
дейін) төмендеуімен
және аэробтардың біртіндеп көбеюімен сипатталады.
Шартты патогенді флораларда
айқын жаугершілік қасиет пайда болады Бұл сатыда көп мөлшерде саңырауқұлақтардың
Candida ұрпағы, протей, клебсиеллдер, энтеробактериялар, стафилоккокктар көп
мөлшерде анықталады.
IV д әрежесі
Бифидобактериялардың жойылуымен, лактобактериялар мен іш таяқшасының айтар-
лықтай азаюуымен сипатталады. Облигаттық және факультативтік микроорганизмдердің
сандық қатынасының, олардың биологиялық қасиетінің, энтеро- және цитотоксиндерінің
айтарлықтай өзгеруі байқалады. Ішек микрофлорасының және ең бірінші антогонистика-
лық, фукнциясы күрт төмендейді. Осының салдарынан асқорытудың ауыр бұзылыстары,
асқорыту жолының клегей қабатының
деструкциялық өзгерістері, бейспецификалық
резистенттілігінің төмендеуі пайда болады. Дисбиоздың бұл сатысы цитостатиктер немесе
гормондармен емделу фонында антибиотиктерді көп қабылдағанда, онкологиялық
аурулары бар науқастарыдың іш, кіші жамбас қуыстарын рентгенмен сәулелендіргенде
немесе химиотерапияда байқалады.
ЖАҚ «Қазақ тамақтану академиясы» мен ҚР ДМ педиатрия және бала хирургиясы
ғылыми орталығы эубиоздың микробиологиялық жіктелісінің
өзіндік варианты
дисбактериоздың төрт дәрежесін жасаған
(119 кесте)
.
119 КЕСТЕ
ҚАЛЫПТЫ ЖАҒДАЙДАҒЫ ЖӘНЕ ДИСБАКТЕРИОЗДАҒЫ ТОҚ ІШЕКТІҢ
МИКРОБТЫ ФЛОРАСЫ
Микроорганизмдер,
КОЭ\г
Эубиоз
Дисбактериоз дәрежелері
І
ІІ
ІІІ
1. Ішек таяқшалары
10
7
-10
8
10
9
-10
10
10
9
- 10
11
10
7
-нен төмен емес
және 10
12
артық емес
476
2. шартты-патогенді
эшерихиялар
- гемолитикалық
- лактозо (-)
- әлсіз фермермен
10
3
- 10
4
-
-
-
10
5
-10
6
-
-
-
10
7
>2%
>5%
>10%
10
8
және одан
артық
>2%
>5%
>10%
3. Стафилококкотар
- гемолитикалық
- лецитинозоактив
>10
3
-
-
10
4
- 10
5
-
-
105 -107
>2%
>10%
>10
3
немесе< 10
6
<2%
>10%
4. Лактобациллдер
<10
7
10
3
-10
7
10
3
-10
5
> 10
5
5. Бифидобактриялар
<10
9
10
3
-10
7
10
5
-10
7
> 10
5
6. Бактериодтар
- гемолитикалық
<10
9
10
8
-10
9
10
5
-10
7
>2%
> 10
5
<2%
7. Клостридиялар
-
-
10
1
-10
3
10
4-
10
7
8. Ащытқы тәріздес
саңырауқұлақтар
>10
2
10
2
10
2
-10
4
<10
4
Клиникасы.
Ішек дисбактериозының клиникалық көрінісі (синонимы: ішекте
бактерияның ішектен тыс өсуі, ішек дисбиозы) жергілікті (ішекте) белгілерді және
синдромдарды, сонымен қатар ішек микрофлорасының
және оның токсиндерінің
миткроорганизмнің ішкі ортасына танслокациясының, тағамдық заттардың сорылуының
бұзылуының, иммунологиялық бұзылыстарның және басқалардың әсерінен пайда болған
жүйелік бұзылыстар.
Диагностика.
Қазіргі кезде ішек дисбактериозын анықтау келесі әдістер
қолданылады:
- ішектің шеткі бөліктерінің микробтық пейзаждық құрамын анықтауға мүмкіндік
беретін бактериялық зерттеулер;
- биохимиялық: фекалдың супернатанттарының протеолитикалық активтілігін анықтай-
тын экспресс-әдіс; ß-аспртилглицин, ß-аспртиллизин, ß-аланин, 5-аминовалериан және
γ-аминомай қышқылдарын анықтайтын қағаздағы жоғарывольтті электрофорез;
- фекалда өттің биогенді аминдерін және карбондық қышлдарды, ароматтық қосынды-
ларды анықтау үшін ионды
хроматография;
- сірке, валериан, капрон, изомайлы және басқа ұшып кететін майлы қышқылдарды
анықтау үшін газды сұйықты хроматография;
- кілегей қабатының биоптатын зертеп, ащы ішек қабырғасындағы микрофлора
құрамын анықтау (ең дәл әдіс).
Бұзылған ішек микробиоценозын қалыптастыру бірнеше тәсілдермен жүргізіледі:
-
қажет емес микроорганизмдерді селективті жоятын эубиотиктермен (интетрикс,
энтероседив), антибиотиктермен, бактериофагтармен;
-
ішекті жеткіліксіз микрофлора өкілдерімен толықтыру; бифидобактериялар негізіндегі
пробиотикалық препараттар (бифидумбактерин,
бифидумбактерин- форте, пробифор,
биформ, бифилиз, лактобактариялар негізінде (лактобактерин, ацилат, аципол, линекс,
ви тафлор, билбакктон), колибактриялар негізінде;
-
Bacillus
ұрпағының
апатогенді
өкілдерінің
препараттарын
(бактисубтил,
споробактерин, биоспорин) және Saccharomyces boulfrdii (энтерол) пайдаланумен;
-
эндогенді облигатты ішек микроорганизмдерінің өсу мен метаболикалық активтілігін
стимульдейтін пребиотикалық препараттар көмегімен пайдалы микрофлораның
дамуына жағымды жағдай жасаумен (эубикор, хилак - форте, лактулоза).
Соңғы кезде фрукто- және галактоолигосахаридтер, моносахаридтер (ксилит,
раффиназа), полисахаридтер (пектиндер, дестриндер, инулин),
тағамдық талшықтар,
өсімдіктік және микробтық сығындылар, микробтар ферменттері, (сахаромицееттер
протеазасы, ß-галактозидазалар), амин қышқылдары (валин, аргинин, глутамин
477
қышқылы), антиокисданттар (А, С, Е дәрумендері, каротиноидтар, селен тұзы),
қанықпаған майлы қышқылдар (эйкозопентайлы және басқа балдырлар сығындысы.
10>10>10>10>
Достарыңызбен бөлісу: