Барлығы – 135 сағат



бет21/45
Дата11.11.2016
өлшемі3,54 Mb.
#1504
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   45

Дәрістің мазмұны:


1. Ресей және Кеңес мемлекеттерінің тарихы пәнінің мақсат-міндеттері;

2. Курстың басты терминдері: «орта ғасыр», «феодализм», «капитализм», «жаңа және қазіргі кезең», «индустриаландыруға дейінгі қоғам», «индустриаландырудан кейінгі қоғам» және т.б.;

3. Ресей және Кеңес мемлекеттерінің тарихы пәнінің басты дерек көздері;

4. Курсты оқытудың басты мазмұны және бағыттары.


Әдебиеттер:


      1. Чапек В.Н. «История России». Ростов-на-Дону, 2002 г.

      2. Уткин А.И. «Россия и Запад: История цивилизаций». М., 2000 г.

      3. Семенникова Л.И. «Россия в мировом сообществе цивилизаций». Брянск, 2000 г.

      4. История. Отв. ред. Самыгин П.С. Ростов-на-Дону, 2002 г.

      5. Н. И. Павленко, В. Б. Кобрин. В. А. Федоров. «История России с древнейших времен до 1861 года». М., 1989 ж.

      6. Ш. М. Мунчаев, В. М. Устинов. «История России». М., 2003 ж.

      7. История Российского государства. Ред. басқарған Ш. М. Мунчаев. М.,2000 ж.

- Ресей және Кеңес мемлекетінің тарихы пәнінің мақсаты, басты кезеңдері;

- «Феодализм», «орта ғасыр», «капитализм», «жаңа және қазіргі кезең», «индустриаландыруға дейінгі қоғам», «индустриаландырудан кейінгі қоғам» терминдеріне түсінік;

- Дүниежүзілік тарихи процестердегі Ресей тарихының орны;

- Ресейдің табиғи-географиялық және діни ерекшеліктерінің дүниежүзілік тарихи процестерге әсері;

- Ресей және Кеңес мемлекетінің тарихы пәнінің басты дерек көздері;

- Курсты оқытудың басты мазмұны және бағыттары.


2 кредит сағат

2 дәріс

Тақырып: Ертефеодалдық ежелгі орыс мемлекетінің қалыптасуы және дамуы. ІХ-ХІІІғ.ғ. Русь.

Дәрістің мазмұны:

1. Русьте феодалдық қатынастардың қалыптасуы және бұл кезеңнің басты дерек көздері;

2. Ертефеодалдық мемлекет - Киев Русінің құрылуы: шығыс славяндардың шығу-тегі, шаруашылығы, қоғамдық қатынастары;

3. Киев Русінің саяси-экономикалық дағдарысы және оның басты себептері. Ішкі саяси құрылыс: князьдік билік, боярлар, дружина, қалалық өзін-өзі басқару.


Әдебиеттер:


  1. Чапек В.Н. «История России». Ростов-на-Дону, 2002 г.

  2. Уткин А.И. «Россия и Запад: История цивилизаций». М., 2000 г.

  3. Семенникова Л.И. «Россия в мировом сообществе цивилизаций». Брянск, 2000 г.

  4. Н. И. Павленко, В. Б. Кобрин. В. А. Федоров. «История России с древнейших времен до 1861 года». М., 1989 ж.

  5. Ш. М. Мунчаев, В. М. Устинов. «История России». М., 2003 ж.

  6. История Российского государства. Ред. басқарған Ш. М. Мунчаев. М.,2000 ж

  7. История СССР с древнейших времен до конца ХVІІІ века. Под ред. Рыбакова Б.А. М., 1975 г.

  8. Мавродин В.В. «История СССР с древнейших времен до 1861 года». М., 1979 г.

  9. Геллер М. «История Российской империи в 3 томах». М., 1997.

  10. Россия многонациональная империя М., 1997 г.

- Русьтегі феодалдық қатынастардың қалыптасу кезеңінің басты дерек көздері. Ресейлік және шетелдік тарихнамадағы феодалдық қатынастардың генезисін оқытудың басты бағыттары. Мемлекеттіліктің қалыптасуының ерекшеліктері;

- Ертефеодалдық мемлекет Киев Русінің құрылуы. Табиғи-географиялық ортаның Русьтің экономикалық және саяси дамуына әсері. Шығыс славяндардың шығу-тегі, шаруашылығы, қоғамдық қатынастары;

- Киев Русінің саяси-экономикалық дағдарысы және оның басты себептері. Ішкі саяси құрылыстың ерекшеліктері: князьдік билік, боярлар, дружина, қалалық өзін-өзі басқару. «Орыс ақиқатындағы» қоғамдық-әлеуметтік құрылым. Жер қатынастары және вотчинаның п.б.;



- Мәдениет. Архитектура. «Уақытылы жылдар повесі». Мономах Уставы. Халықтық ауыз әдебиеті және «жыр» жанрының п.б.
Орталықтанған Орыс мемлекетінің құрылуы: негізгі факторлары (ХІІІ-ХҮІ ғ.ғ.)

  • моңғол-татар езгісін жою қажеттілігі

  • орыс жерлерін сыртқы жауларынан қорғауға бағытталған ортақ мақсаттылық

  • өз ықпалын күшейту мақсатында праволслав шіркеуінің орталықтанған билікке ұмтылуы




  • егіншілік өнімділігінің көтерілуі

  • қолөнердің тауарлық сипатының күшеюі

  • қалалар санының артуы

  • территориялармен және басқа елдермен экономикалық байланыстардың дамуы




  • күшті мемлекеттік билікке қызмет етуші помещиктер тобының қажеттілігі

  • моңғол-татар және феодал-жериеленушілерді құлдыраудан қорғау үшін шаруалардың орталық билікке қажеттілігі

  • әлеуметтік күрестің жандануы





  • орыс жерлеріндегі көпшілік халықтар үшін христиан дінінің ортақтылығы

  • мәдениет, салт-дәстүр, психологиялық құрылым, тарихи тағдыр ортақтығы






КОММЕНТАРИИ
Объединение русских земель вокруг Москвы в ХІҮ-ХҮ в.в., которое привело к образованию единого централизованного государства Московская Русь, имело важную особенность по сравнению с аналогичными процессами формирования централизованных государств в Европе. Европейская централизация была результатом внутренних центростремительных тенденций и происходила с опорой на богатевшие города, поднимавшееся третье сословие (буржуазию). Консолидация русских княжеств происходила в условиях ига Золотой Орды, под контролем ордынской администрации, зачастую при помощи ордынских войск, разорявших и ослаблявших русские земли и города.

Роль «подручников» татарских ханов не устраивала московских князей. Они боролись за расширение Московского княжества и за усиление своего политического влияния. Борьба с Ордой была неизбежной. Можно сказать, что ускорение объединения Руси вокруг Москвы во многом было вызвано необхадимостью освободиться от ига и само объединение было необходимым для успешной борьбы за освобождение. В отличе от западной Европы в деле объядинения Северо-Восточной Руси под знаменами Москвы политические факторы преобладали над экономическими.

Политическое объединение шло быстрее, чем вызревали экономические условия для устойчивого существования такого объединения. При этом Московское государство, складывавшееся в условиях зависимости от монголо-татар, перенимало все больше черт от Золотой Орды: авторитарность, структуру жесткого вертикального подчинения, карательный аппарат, систему наказаний. В русском языке появились соответствующие слова тюркского происхождения: «кандалы», «нагайка», «кабала». Происходило ужесточение политической системы, русского законодательства, в котором под влиянием монгольского свода законов «Ясы» и обычной судебной практики монголов появилась смертная казнь. Русские князья, которые были по сути слугами ханов, зачастую подвергались унижениям, опасности быть уничтоженными своими хозяевами и потому не желали мириться с былой волностью своего населения. Это привело к ослаблению, а затем – в середине ХІҮ в. – и к ликвидации вечевых организаций, котрые могли противостоять самодержавным стремлениям московских князей. Только в Новгороде и Пскове сохранялось вече на протяжении ХҮ в., вплоть до окончательного присоединения их к Московскому княжеству.

В то же время большая часть населения русских земель была готова подчиниться жесткому правлению московских князей для того, чтобы избавиться от худшего зла – ордынского ига.



Ежелгі Русь мемлекетінің мемлекеттік құрылысы


Жоғарғы билік



- Киевтік ұлы князь

- Боярлар думасы

- Вече

Заңдарды шығару және қабылдау, ішкі және сыртқы саясаттың маңызды мәселелерін шешу



- Рюриковичтер отбасының княздары

- Посадниктер

- Наместниктер

- Әскерилер

- Тиундар

- Мыңдықтар

- Старосталар




Белгілі бір территорияларды басқару, жергілікті мәселелерді шешу, салық жинау.


Жергілікті билік



- Рюриковичтер отбасының княздары

- Посадниктер

- Наместниктер

- Әскерилер

- Тиундар

- Мыңдықтар

- Извод – присяженныйлар соты


Істерді қарау, үкімдерді шығару және оның жүзеге асырылуын бақылау


Сот билігі



Орыс жерлерін сыртқы жауларынан қорғау, княздарды күзету, кіші дружинниктардың қабылданған шешімдердің жүзеге асырылуын бақылау

- Князьдар дружинасы

- Халықтық ополчение

Қарулы күштер

- Митрополит

- Ақ және қара дін өкілдері

Діни билік

Мемлекеттік билік істерімен хабардар болу және қолдау, халықтың күнделікті өмірін қалпына келтіру




- Саудагерлердің, қолөнершілердің мамандықтары және көзқарастары бойынша бірігуі



Азаматтық қоғам

Өз көзқарастарын қорғау, біріккен іс-әрекет және демалыс


Жоғарғы билік

- Киевтік ұлы князь

- Боярлар думасы

- Вече

Заңдарды шығару және қабылдау, ішкі және сыртқы саясаттың маңызды мәселелерін шешу



- Рюриковичтер отбасының княздары

- Посадниктер

- Наместниктер

- Әскерилер

- Тиундар

- Мыңдықтар

- Старосталар




Белгілі бір территорияларды басқару, жергілікті мәселелерді шешу, салық жинау.


Жергілікті билік



- Рюриковичтер отбасының княздары

- Посадниктер

- Наместниктер

- Әскерилер

- Тиундар

- Мыңдықтар

- Извод – присяженныйлар соты


Істерді қарау, үкімдерді шығару және оның жүзеге асырылуын бақылау


Сот билігі



Орыс жерлерін сыртқы жауларынан қорғау, княздарды күзету, кіші дружинниктардың қабылданған шешімдердің жүзеге асырылуын бақылау

- Князьдар дружинасы

- Халықтық ополчение

Қарулы күштер

- Митрополит

- Ақ және қара дін өкілдері

Діни билік

Мемлекеттік билік істерімен хабардар болу және қолдау, халықтың күнделікті өмірін қалпына келтіру


- Саудагерлердің, қолөнершілердің мамандықтары және көзқарастары бойынша бірігуі



Азаматтық қоғам

Өз көзқарастарын қорғау, біріккен іс-әрекет және демалыс


Ежелгі орыс қоғамының әлеуметтік құрылымы


Басқару, ішкі және сыртқы саясатты жүзеге асыру


Рюриковичтердің билеуші отбасы




Элита


Артықшылқтарға ие топтар

Боярлар (жоғарғы дружинниктер), саудагерлер, дін өкілдері

Меншікті иелену және үлестіру, қоғамды басқаруға қатысу

Еркін халықтар

Ауылдық қауымшылдар, қалалық қолөнершілер, саудагерлер, қатардағы дружинниктер, священниктер, монахтар

Материалдық құндылықтарды құру, салықтарды төлеу, қоғам мәселелерін шешуге қатысу, әскери жорықтарға қатысу

Тәуелділік қатынастардан шығатын міндеттерді орындау

Рядовичтер, закуптар, холоптар

Тәуелді халықтар


Маргинальды элементтер

Изгойлар, қарақшылар

Тіршілік үшін күрес

Өз көзқарастарын қорғау, өз статусын жақсартуға тырысу

Жатжерліктер, әскери тұтқындар

Ерекше топ


2-апта

4 кредит сағат

3 дәріс
Тақырыбы: Біртұтас орыс мемлекетінің құрылуы ( ХІІ-ХV ғ. басы ).



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   45




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет