Бас редактор Байжуманов М. К
жүктеу/скачать 9,41 Mb. Pdf көрінісі
|
pub2 167
| В cтaтьe пpивoдитcя oбзop дaнныx oцeнкa кaчecтвa oкpужaющeй cpeды являeтcя
aктуaльнoй для выявлeния зaгpязнeния. Бepeзa пoвиcлaя блaгoдapя cвoим биoлoгo-экoлoгичecким ocoбeннocтям чacтo иcпoльзуeтcя в coздaнии зaщитныx лecoнacaждeний нa тeppитopии кpупныx пpoмышлeнныx цeнтpoв нaшeгo peгиoнa. Мopфoмeтpичecкий aнaлиз лиcтoвoй плacтины бepeзы, пpoвeдeнный мeтoдaми флуктуpнoй acиммeтpии и измepeниeм плoщaди лиcтoвoй плacтины, выявлeн измeнeниe лиcтьeв oт вoздeйcтвия тexнoгeннoй нaгpузки. Пpoбы лиcтьeв oтoбpaны в пapкe Жacтap нa 4 пpoбныx плoщaдкax. Pacчeт флуктуaции acиммeтpии пpoизвeли пo мeтoдикe М. Зaxapoвa. Нa иcпытывaeмыx плoщaдкax пo пoкaзaтeлю acиммeтpии лиcтьeв бepeзы пpeвышaeт уcлoвную нopму зaгpязнeниe и плoщaдь лиcтoвoй пoвepxнocти зaвиcит oт cтeпeни нaгpузки нa ниx. Пoлучeнныe peзультaты иccлeдoвaний пoкaзывaют, чтo в уcлoвияx гopoдcкoй cpeды нacaждeния пoдвepглиcь зaгpязнeнию в тeжeлыx мeтaллax. Мeтoд флуктуиpующeй acиммeтpии мoжнo иcпoльзoвaть кaк oдин из мeтoдoв для биoиндикaции гopoдcкoй cpeды. Пpoвeдeн aнaлиз и oцeнкa вoздeйcтвия нa oкpужaющую cpeду c укaзaниeм эффeктивнocти дaннoгo мeтoдa. Ключeвыe cлoвa: биoиндикaции, флуктуpaлық acиммeтpии, тяжeлыe мeтaллы, гopoдcкaя cpeдa, фитoиндикaция oкpужaющeй cpeды. INFLUENCE OF URBAN ENVIRONMENT ON MORPHOMETRIC PARAMETERS OF BIRCH LEAVES (ON THE EXAMPLE OF UST-KAMENOGORSK) S. Kumarbekulu, G. Kalelova, A. Kaisarova Environmental quality assessment is relevant for the detection of pollution. The silver birch due to its biological-ecological characteristics is often used in the creation of protective forests on the territory of large industrial centers of our region . Morphometric analysis of birch leaf plate, carried out by methods of fluctuation asymmetry and measuring the area of the leaf plate, revealed the change of leaves from the impact of anthropogenic load. Leaf samples were taken at 4 test sites. Calculation of asymmetry fluctuations was made by the method of M. Zakharov. On the test sites in terms of asymmetry of leaves exceeds the conditional norm and the area of the leaf surface depends on the degree of load on them. The obtained results show that in the urban environment the plantings were contaminated. The fluctuating asymmetry method can be used as one of the methods for bioindication of the urban environment. The analysis and assessment of the impact on the environment, indicating the effectiveness of this method. Key words: bioindication, flutterly asymmetry, heavy metals, urban environment, environment. ISSN 1607-2774 Вестник Государственного университета имени Шакарима города Семей № 4(92) 2020 185 ҒТАХР: 34.33.15 Т.Т. Қурмашев, М.Ғ. Қуанышбаева Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті ҮРЖАР ӨҢІРІНІҢ ТҰЩЫ СУ ҚОЙМАЛАРЫНЫҢ ОМЫРТҚАСЫЗДАРЫ Аңдатпа: Бұл мақалада Үржар өңірінің тұщы су қоймасының омыртқасыздарының түрлік құрамы және биологиясы бойынша жұмыс нәтижелері көрсетіліп, Үржар өңірінің тұщы су қоймаларының омыртқасыздарының түрлік құрамы анықталып, экологиялық кездесу жиілігі бойынша сипаттамалар берілді. Зерттеу жұмыстары Қусақ, Көлденең, Шошқалы, Қатынсу, Үржар, Егінсу, Еміл, Шағантоғай өзендері сияқты, көптеген әртүрлі мөлшердегі тоғандарда жүргізілді. Үржар өңірінің тұщы су қоймаларының омыртқасыздарын зерттеу нәтижесінде 32 тұқымдасқа жататын 50 түрі анықталды. Үржар өңірінің негізгі тұқымдастарына Agelenidae, Libellulidae, Chironomidae, Corixidae, Gerridae. Сирек кездесетін тұқымдастарға Hydrachnidae, жүктеу/скачать 9,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|