Элита терминін ғилыми айналымға енгізген Вальфредо Парето ( ). Жалпыға бірдей социология трактатында (1916) ол элиталардың айналу теория сын фасады. Ол бойынша элита билік басы на алдыңғы қатарлы идеяны ұсынуының арқасында келеді. Ол идея жүзиге асқанда олардың энергиясы азайып, ізденісі баяулай бастарды. Олардың урнына жаңа идея мен жаңа элита билік басы на келеді. Мұндай алмазу қоғамда әрқашан болмақ. Яғни, дейді олар, бір элита екіншіні алмастырып, жаңарып, қоғамды алға жылжытып отрады.
Элита Гаэтано Моска
Гаэтано Моска
Тарихи жағынан алғанда адамдарды ел билеуші тандоулыларға және олардың денегін істейтін бағанныштыларға бөлу идеясы өте ертеден бастау аллоды. Мысалы, Конфуций (б.з.б ) адамдарды асыл азаматтарға (билеуші элитаға) және төменгі (қарапайым) адамдарға бөлді. Платон билеуші философтарға, әскерлерге, егіншілер мен кәсіпшілерге ажыратты. Алайда элитарлық теорияны көзқарастар жүйесі ретінде XX ғ. басында италия ғалымдары Г. Моска, В. Парето, неміс Р. Михельс және т.б. калыптастырды. Гаэтано Моска ( ) элита теория сын Саяси ғилым негіздері (1896) денег еңбегінде негіздеді. Онда ол қоғам басқарушылар мен басқарылушыларға бөлінеді деді. Оған ұйтқы бола- тын қасиеттерге әскери ерлікті, байлықты, діни дәрежені (мәртебені) жатқызды. Осы үш қасиет, оның ойынша, адамға басқарушылар (элита) қатарына кіруге есік пшады.
