Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.
Жаңа ақпаратты өз бетінше меңгеру(5-7 мин)
Жоспар
1. Металдар Қазақстандағы негізгі кен орындары
2.Бейметалдардың Қазақстандағы негізгі кен орындары
3.Металдар оларды өндіру және өңдеу кезінде туындайтын экологиялық проблемалардан қоршаған ортаны қорғау
4.Бейметалдардың оларды өндіру және өңдеу кезінде туындайтын экологиялық проблемалардан қоршаған ортаны қорғау
**Презинтация
Металдардың Қазақстандағы негізгі кен орындары , оларды өндіру және өңдеу кезінде туындайтын экологиялық проблемалардан қоршаған ортаны қорғау
**презинтация
.Бейметалдардың Қазақстандағы негізгі кен орындары , оларды өндіру және өңдеу кезінде туындайтын экологиялық проблемалардан қоршаған ортаны қорғау
Оқу тапсырмаларын орындау(Білімді жүйелеу 35 мин) Оқушы үш қабатты үйді тұрғызуы қажет
Деңгейлік жұмыстар
І деңгей 1-жаттығу
ІІ деңгей 2,5,6- жаттығулар
ІІІ деңгей 7 -жаттығу
ІҮ деңгей 3- есеп
Ү деңгей 4-есеп
ҮІ деңгей 10 есеп
Сабақ қорытындысын шығару:
- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру. Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою
Үй тапсырмасы
§ 8.тарау оқу
8-10 -жаттығу,есеп
Рефлексия кезеңі
Химия 10а Өтілген күні
Сабақтың тақырыбы: Сабақтың мақсаты:
Білімділігі
дамытушылығы тәрбиелілігі
Сабақтың көрнекілігі: Сабақтың барысы:
«Білу» теориясы «Білу» практикасы
«Жинақтау, білу»
Күкірт және оның оксиді мен қышқылы, сұйылтылған және концентрлі күкірт қышқылының қасиеттері, сульфаттар, олардың қасиеттері, сульфат ионын сапалық анықтау
Күкірт және оның оксиді мен қышқылы, сұйылтылған және концентрлі күкірт қышқылының қасиеттері, сульфаттар, олардың қасиеттері, сульфат ионын сапалық анықтау
Бейметалдардың және олардың қосылыстарының Қазақстанның аймақтарында таралуымен оқушыларды таныстыру, білімдерін , дүниетанымын кеңейту.
1.Күкірт және оның қосылыстары. Табиғатта бос күйінде (саф К.) және сульфидті (мыс., пирит, галенит, антимонит, т.б.), сульфатты (гипс, ангидрит, барит, мирабилит, т.б.), т.б. минералдар түрінде кездеседі
2.Күкірттің аллотропиялық түр өзгерістері Күкірттің бірнеше кристалдық түрлері белгілі, оның ішіндегі орнықтылары ромбылық α-күкірт және моноклинді β-күкірт. Күкірттің тығыздығы 2,07 г/см3 (α-түрі) және 1,96 г/см3 (β-түрі), балқу t 112,8°С, қайнау t 444,6°С, жылу өткізгіштігі 0,208 Вт/(м·град)..
3.күкірт (ІҮ, ҮІ)оксидтері
Күкірт (ІV оксиді) SO2, Түссізөткіриістігаз, Тойынған сулы ерітіндісі 10,3% -200C
4.Күкірт қышқылы түссіз, ұшпайтын, май тәріздес, суда жақсы еритін, сүйык зат. Тығыздығы 1,84 г/см3, массалык үлесі 98%. Ол 280°С-та қайнайды, ал 10,4°С-та кристалданады
Химиялық қасиеттері: Zn +H2SO4= ZnSO4+H2 (сұйық)
Cu +2H2SO4= CuSO4+SO2 +2H2O (концентрлі)
H2SO4 +CuO = CuSO4 +H2O
Cu(OH)2 +H2SO4= CuSO4 +2H2O
Сапалық реакция H2SO4 +BaCl2= 2HCl +BaSO4↓
5.Сульфаттар: Орта тұздар — сульфаттар, қышқыл тұздар — гидросульфаттар.
Күкірт қышқылы және оның тұздарының қасиеттері, алу әдістері, маңызы туралы түсінік беру, сульфат ионын анықтау
Күкірт және оның қосылыстары. Күкірттің аллотропиялық түр өзгерістері, күкіртсутек, күкірт (ІҮ, ҮІ)оксидтерінің қасиеттері, алу әдістері, маңызы туралы түсініктерін тереңдету. Дүниетанымын кеңейту.
Оқушыларды өзбетінше білімдерін жетілдіруге дағдыландыру, күкіртті сутек туралы мәлімет беру; оқушыларды адамгершілікке, табиғатты сүюге тәрбиелеу.
1.Құрылысы: Ол екінегізді күшті қышқыл, орта және қышқыл тұздар түзеді.
2.Алу әдісі SO3+H2O =H2 SO4
3.Физикалық қасиеттері: түссіз, ұшпайтын, май тәріздес, суда жақсы еритін, сүйык зат. Тығыздығы 1,84 г/см3, массалык үлесі 98%. Ол 280°С-та қайнайды, ал 10,4°С-та кристалданады
4.Химиялық қасиеттері: Zn +H2SO4= ZnSO4+H2
Cu +2H2SO4= CuSO4+SO2 +2H2O
H2SO4 +CuO = CuSO4 +H2O
Cu(OH)2 +H2SO4= CuSO4 +2H2O
Сапалық реакция H2SO4 +BaCl2= 2HCl +BaSO4↓ 5.Сульфаттар: Орта тұздар — сульфаттар, қышқыл тұздар — гидросульфаттар.
І-ІІ топтар А топшасының s- элементтері: жалпы сипаттамасы, металдық және тотықсыздандырғыштық қасиеттерін салыстыру. Натрий және кальций: табиғатта таралуы, физикалық ,химиялық қасиеттері, алынуы, қолданылуы және олардың маңызды қосылыстары. №4 (4.1) көрсетілімдер
№6(6.1)лабораториялық тәжірибе
Білімділік мақсаты:
дамытушылық
тәрбиелік:
Оқушыларға натрий ,калийдің табиғатта кездесуі, қасиеттері қосылыстары,гидроксидтер,тұздары туралы білімді қалыптастыру; натрий ,кальцийдің қосылыстары,гидроксидтер,тұздарының қасиеттерін түсіндіре білу,салыстыра білу,есеп шығара білу дағдысын ,реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,есте сақтау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.
Сабақта белсенділік танытуға, тапсырмаларды тиянақты орындауға тәрбиелеу
Сабақ типі:
Аралас сабақ
Құралдар мен реактивтер:
Кітап, дәптер, интерактивті тақта , Сызбанұсқа «Табиғатта кездесуі» №6 лабораториялық жұмыс Натрий , калий, кальций қосылыстарының үлгілері
Ұйымдастыру
кезеңі:
сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; оқушыларды психологиялық дайындау. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:
Жаттығулар мен есептердің орындалуын тексеру
Үйге берілген жаттығу есепті тексеру
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі
Меңгеру
Зерттеу
«Ширату»
1. Na+ - ионындағы электрондпр мен протондар саны 2. Атом радиусы үлкен s- элемент 3.s-элементтерді ашқан ғалымдар 4. Металдарда кездесетін кристалдық торлар 5. Табиғатта кездеспейтін s-элемент Жоспары:
1.Натрий, калийдің, кальцийдің табиғи қосылыстары 2. Натрий, кальцийдің физикалық ,химиялық қасиеттері 3. Натрий, калийдің қосылыстары Табиғатта таралуы бойынша натрий 6,7-ші орын алады, ол тек қосылыстар күйінде кездеседі: NaNО3 - чили селитрасы; NaCl - галит, ас тұзы; Na2CО3 • 10Н2О - сода; Na2SО4 • 10Н20 – глаубер тұзы; NaCl*KC1 - сильвинит, т.б. Ең маңызды қосылысы NaCl – ас тұзы, тұзды көлдердің негізгі құраушысы (Арал, Балқаш).Доломит, әктас, ғаныш, флюорит, фосфорит- кальцийдің табиғи қосылыстары
Физикалық қасиеттері – кітаппен өз бетінше жұмыс: 6.5 кесте бойынша (152бет)
-барлық сілтілік металдар күмістей ақ түсті,пышақпен оңай кесіледі,оңай балқиды;
Химиялық қасиеттері: Ең активті,күшті тотықсыздандырғыш,барлығы дерлік бейметалдармен әрекеттеседі,сумен,қышқылдармен,сұйық сынапта жақсы сақталады, еріп амальгамалар деп аталатын құймалар түзеді,олар таза металдарға қарағанда белсенділігі төмен.
**Көрсетілімдер 4.1 Натрий, кальцийдің сумен әрекеттесуі
Натрий, калий, кальций иондарына сапалық реакция
Натрий, кальций қосылыстары:
№6 лабораториялық тәжірибе
6.1 Натрий мен кальцийдің маңызды үлгілерімен танысу
1. Натрий және калийді қалай сақтайды? 2. Натрий және калийдің оттекпен әрекеттесуде қандай ұқсастық бар? 3. Неге олар техникада кең қолданылмайды? 4. Натрий және калийді өндірісте қалай алады?
5. Глаубер тұзындағы натрийдің массалық үлесі?
6.Кальцинирленген сода мен кристалдық соданың ұқсастығы 7. 120г сильвиниттің зат мөлшері.
8. Каустикалық соданың формуласы
9. Кристалдық содадағы судың молекулалар саны
10. Табиғи селитралардың формулалары
Дидактикалық ойын «Кім білгір»
1.20г натриймен 90г су әрекеттескенде түзілген натрий гидроксидінің массалық үлесі қандай?
2.15г кристалдық соданы110г суда еріткенде , сусыз тұздың үлесі қандай?
Үй тапсырмасын беру кезеңдері:
1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. §5.2-5.3 оқу . № 3-6 – жаттығу, есептер(85бет) 2. Күнделікке жазғанын тексеру
Сабақ қорытындысын шығару:
- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру. Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою
Рефлексия кезеңі
-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.-оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Өздерің сабақта не істеп лгердіңіздер? Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?
