Валериан Викторович Половцев (1862-1918) жаратылыстанудың әдістемесінің негізін қалаушылардың бірі. Ол кісі бірінші рет Петербург университетінде студенттерге жаратылыстану әдістемесінен лекция оқыған.Автордың 1907- жылы жарық көрген "Жаратылыстану әдістемесінің жалпы негіздері" ( Основы общей методики естествознания) еңбегі жаратылыстану әдіскерлерінің көзқарасының қалыптасуына үлкен үлес қосты. Әсіресе, бұл кісінің ұсынған әдістемесінің құндылығы оқушыларға табиғат заңдарын, құбылыстарын, түсіндіру кезінде үнемі олардың бір-бірімен байланысын ұғындыруға көңіл бөліп және оны жас ерекшеліктеріне қарай түсінікті деңгейде бақылаулар жүргізу нәтижесінде меңгертудің құндылығын саралауында. Әрбір заттың, тіршіліктің түрі, пішіні, тіршілік әрекеті оны қоршаған ортаға тікелей байланыстылығын ұғындыруды талап ете отырып, өзінің "биологиялық әдістемесін" ұсынды Сол кез үшін пішін мен түрдің қоршаған ортаға байланыстылығы туралы пікір жаратылыстану мәселелерінің ең маңыздыларының қатарына жататын. Сондықтанда бастауыш табиғаттану оқулықтарын жазушы авторлар тірі табиғат нысандары туралы берілген материалдардың мазмұнында оның дене құрылысын тіршілк ортасымен байланысты қарауға тырысты.
Бастауыш мектептен бастапте жаратылыстану негіздерін оқытуға үлкен мән берген әдіскерлердің бірі- К.Д.Ушинский болды. Ол жаратылыстануды оқытуды балалардың қйсынды ойын дамытудың құралы ретінде қарады. Оқушылардың сөз қорын молайтып, тілін дамыту ең алдымен қоршаған ортаны танып-білуден басталады деген ойын дәлелдеді. Табиғатқа бақылау жүргізу берілетін білімді саналы меңгерудің көзі екенін ашып айтты. Оқушы табиғи ортада өз мақсатына сай қарым-қатнасқа түседі.Сол арқылы табиғат заңдылықтарын меңгеріп қана қоймай, оны өзіне қызмет еткізуге бейімдейді, осының негізінде жаратылыстанудан алатын ғылым негіздері үнемі адамның ақыл –ойн толтыруға көмектеседі деп тұжырымдайды. Адамның жаратылыспен күресі еш қашан толастамайды және ол жаратылыс сырын ашуға байланысты туындайды дейді. К.Д.Ушинскийдің бастауыш сыныпта жаратылыстануды оқыту жайындағы пікірінің нәтижесі, сол көзқарасы өзінің “Ана тілі“ (Родное слово) және “Балалар әлемі“( Детский мир) атты оқулықтарына енді. Сол оқулықтарда жаратылыстану материалдары жан-жақты талданады. Бұл еңбекутерде жаратылыстан білім берудің негізі жергілікті өлкетану материалдарымен тығыз байланыста балу керектігі айтылды.
Революцияға дейінгі жаратылысты мектеп жағдайында оқытуға атсалысушылардың ең бір алдыңғы қатардағы әдіскер ғалымы-
Достарыңызбен бөлісу: |