АЙМАҚТЫҢ АГРАРЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ

Жаңа аграрлық саясат талаптарына сәйкес Қазақстанда, оның батыс аймағында едәуір жұмыс атқарылды. 1965 жылы Оралда, Ақтөбе, Гурьевте партия-шаруашылық активінің жиналыстарында облыстық партия комитеттерінің бірінші хатшылары Ш.Қ.Қоспанов, Н.И.Журин, М.А.Есенов «СОКП Орталық Комитеті март (1965ж.) Пленумының қорытындылары және облыс ұйымының міндеттері» деген тақырыпта баяндама жасады. Баяндамаларда облыстардағы ауылшаруашылығының жай-күйі, жетіжылдық жылдардағы атқарылған жұмыстар талқыланды, кемшіліктер атап көрсетілді. Мысалы Н.И.Журин 1953-1959 жылдары Ақтөбе облысы ауылшаруашылығында өрге басу болғаны, одан кейінгі уақытта істің бір орында тапталып тұрып алғандығы туралы ашық айтты. 1960-64 жылдар аралығында негізгі дақылдар шығымы әр гектардан 6,2 центнерге дейін төмендеді, малшаруашылығында да өнімнің барлық түрлері бойынша көрсеткіштер кеміді. Ет өндіру 1955-1959 жылдары 86,3%-ға тиісінше 87,3-13,9%, 44,8 және 42% -ке ғана артқан. Есеновтың баяндамасы бойынша соңғы он жылда малшаруашылығының дамуы артта қалған, қоғамдық мал, ірі қараның жылдық орташа өсімі 4,2% ғана жетіп, 1960-64 жылдардағы бесжылдықта ірі қара саны 2,2%-ке азайған. Мемлекетке ет, сүт тапсыру да қысқарған. Жетіжылдық тұсында Қоспановтың баяндамасында атап көрсетілгендей, егіншілікте белгілі бір табыстарға қол жеткенмен малшаруашылығында жағдай сын көтермейтіндей еді. 1960-1964 жылы колхоздар мен совхоздардағы ірі қараның тіпті қой мен ешкінің саны айтарлықтай кеміп, мал өнімі көрсеткіші төмендеді. Тұтас алғанда Батыс Қазақстан аумағындағы малшаруашылығының, егіншіліктің дамуы, олардың жоғары мәдениеті туралы айтпағанның өзінде, уақыт талабына жауап бермеді. Әйтсе де жоспарлау мен материалдық ынталандыруды жариялаған жаңа экономикалық саясатты Батыс Қазақстан аумағындағы тұрғындар кеңінен қолдады. Ауылшаруашылығы өнімдерінің сатып алу бағасының өсуі, өнімдерді жоспардан үстеме сату, жоғары бағамен өткізу мүмкіндігі, сөз жоқ, өндірісті ұлғайтуға, шаруашылықтардың пайда табуына біршама көмектесті. Бұған мысал: аталған аймақтарда «Путь к коммунизму», «Красный колос», «Щербаковский», Жданов атындағы сияқты колхоздар мен совхоздар елеулі табыстарға жетті. Нақтырақ айтсақ, Жданов атындағы совхоз бесжылдық аяғында 4103400 сомның немесе 1969 жылғымен салыстырғанда 183%-ке артық товарлы өнімін өндірді.