Сарамандық жұмыс №9 «Байхы және көк шай жапырақтарынан кофейн алу»
Қорытынды (2 сағат).
Тест. Реферат.Сынақ алу.Презентация.
№
|
Сабақтың тақырыбы
|
Сағат саны
|
Теориялық
|
Практикалық
|
1
|
Кіріспе
|
1
|
1
|
|
Өсімдік тіршілігіндегі химиялық элементтер (12сағат.)
|
2
|
Өсімдік ағзасында кездесетін химиялық элементтер
|
1
|
1
|
|
3
|
Өсімдік жасушаларының химиялық құрамы
|
1
|
1
|
|
4
|
Магний –хлорофилл құрамында
|
1
|
1
|
|
5
|
Сарамандық жұмыс №1 «Хлорофилл экстракциясы»
|
1
|
|
1
|
6
|
Жусан-марганец жинақтаушы өсімдік
|
1
|
1
|
|
7
|
Молибденнің өсімдік ағзасындағы азот айналымына қатысуы
|
1
|
1
|
|
8
|
Қайың- берилий кенінің көрсеткіші
|
1
|
1
|
|
9
|
Қайың ағашындағы темір мен марганец
|
1
|
1
|
|
10
|
Сарамандық жұмыс №2
«Өсімдік құрамындағы фосфорды анықтау»
|
1
|
|
1
|
11
|
Қалақай өсімдігіндегі кремний тұздары
|
1
|
1
|
|
12
|
Жүгері –алтын жинақтаушы өсімдік
|
1
|
1
|
|
13
|
Сарамандық жұмыс №3
« Азотты анықтау әдістері»
|
1
|
|
1
|
|
Өсімдіктердің минералдық қоректенуі (5 сағат).
|
14
|
Өсімдік құрамындағы құрамындағы макроэлементтер
|
1
|
1
|
|
15
|
Өсімдік құрамындағы құрамындағы микроэлементтер
|
1
|
1
|
|
16
|
Сарамандық жұмыс №4
«Топырақта өсімдік организмін қанағаттандыратын минералдық заттар»
|
1
|
|
1
|
17
|
Темір, күкірт, бор элементтерінің биологиялық ролі. Өсімдіктер өсуіне физиологиялық әсері.
|
1
|
1
|
|
18
|
Марганец, мырыш және молибденмен өсімдіктердің қоректенуі және жеткіліксіз болған жағдайда туындайтын аурулар.
|
1
|
1
|
|
|
Бояулар химиясы (6 сағат).
|
19
|
Бояулардың шығу тарихы. Пигменттердің құрылымы және химиялық құрамы. Табиғи өсімдік бояулары.
|
1
|
1
|
|
20
|
Сарамандық жұмыс №5
«Қағаз хромотраграфиясы арқылы өсімдіктерден бояулар алу»
|
1
|
|
1
|
21
|
Бояу алатын өсімдіктерді анықтау
|
1
|
1
|
|
22
|
Сарамандық жұмыс №6 «Өсімдік бояуларын алу»
|
1
|
|
1
|
23
|
Индикатор өсімдіктер
|
1
|
1
|
|
24
|
Жалған индикатор өсімдіктер
|
1
|
1
|
|
25
|
Сарамандық жұмыс №7 «Өсімдіктерден индикаторларды алу»
|
1
|
|
1
|
Тіршілік химиясы(4 сағат)
|
26
|
Ағзадағы көмірсулардың ыдырауы –энергияның негізгі көзі. Өсімдік әлеміндегі сахароза мен глюкозаның таралуы.
|
1
|
1
|
|
27
|
Әр түрлі өсімдік дәндеріндегі майлар.
|
1
|
1
|
|
28
|
Сарамандық жұмыс №8 «Өсімдік дәндеріндегі майларды анықтау»
|
1
|
|
1
|
29
|
Адам үшін ауыстырылатын және ауыстырылмайтын аминоқышқылдар. Олардың өсімдік әлемінде таралуы.
|
1
|
1
|
|
Қазақстандағы дәріханалық іс (3 сағат).
|
30
|
Қазақстандағы дәріханалық істің дамуы.
|
1
|
1
|
|
31
|
Қазақстанның дәрілік өсімдіктер және олардың фармакотерапевтік әсері.
|
1
|
1
|
|
32
|
Сармандық жұмыс №9 «Байхы және көк шай жапырақтарынан кофейн алу»
|
1
|
|
1
|
Қорытынды (2сағат)
|
33
|
Тест, реферат қорғау
|
1
|
1
|
|
34
|
Сынақ алу
|
1
|
1
|
|
|
Барлығы
|
34
|
25
|
9
|
Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктің химиялық құрамы
Өсімдіктің химиялық құрамы – өсімдік тұлғасын құратын органикалық және минералдық заттар. Өсімдік клеткасының химиялық құрамында су – 70%, белоктар – 15%, көмірсулар – 3%, амин қышқылдары – 0,4%, нуклеотидтер – 0,4%, липидтер – 2%, бейорганикалық заттар (Mg, Ca, Mn, Na, K, Fe, Zn, Cu, Mo) – 1,5%, ДНК – 0,5%, РНК – 0,8% болады. Клетканың құрамындағы су бос (95%) және байланыс түрінде (5%) кездеседі. Өсімдіктің химиялық құрамы өсімдік өскен жер жағдайына, жасына, сортына, тәуліктік, вегетац. мерзіміне байланысты өзгеріп отырады. Әдетте пісіп жетілген тұқымда құрғақ зат мөлшері көбірек болады. Өсімдіктегі макроэлементтердің (құрғақ заттар – азот, фосфор, калий, кальций, магний, күкірт, темір) мөлшері 0,01 – 5,0%-дай, ал микроэлементтердің (бор, молибден, мыс, марганец, мырыш, кобальт, йод, фтор) мөлшері 0,001 – 0,00001%-дай болады. Өте аз мөлшерде ультрамикроэлементтер – рубидий, цезий, селен, кадмий, күміс, сынап, т.б., ал органикалық заттардан – көмірсу (қант, крахмал, клетчатка, глюкоза, фруктоза, сахароза, т.б.), белок, май болады. Өсімдіктің химиялық құрамындағы органик. заттар мөлшері өсімдік түріне қарай әр түрлі болады. Минералдық заттар тұз түрінде (NaCl, KCl, т.б.) кездеседі, олар клетканың осмостық қысымын және қышқылды-сілтілі тепе-теңдікті бір қалыпты деңгейде ұстап тұрады. Май және май тектес заттар өсімдік тұқымы өнген кезде негізгі энергет. зат ретінде пайдаланылады. Өсімдіктегі белок зат алмасу процесіне қатысып, осы процесті реттейді, ал ферменттер өсімдік тіршілігіндегі биол.-хим. реакциялардың жүруін тездетеді. Өсімдік құрамында түзілетін витаминдер мөлшері көп болмағанмен, олардың өсімдік тіршілігіне және жануарлар мен адам организміне маңызы зор. Өсімдіктің химиялық құрамын өзгертуде түрлі селекциялық, агротехниакалық, т.б. шаралар қолдана отырып, өсімдіктің майлылығы, қанттылығы, өнімділігі арттырылып, т.б. жаңа сорттар алынады.
Тақырыбы: Топырақтың химиялық құрамы.
Мақсаты: топырақ пен топырақ түзуші тау жыныстарының химиялық құрамының ерекшеліктерін, оның топырақ түзілу процесіне және құнарлығының қалыптвсуына әсерін студенттерге көрсету.
Түйіді сөздері: минералдар, химиялық элементтер, макроэлементтер, микроэлементтер, биогеохимиялық провинциялар, топырақтың радиоактивтілігі.
Негізгі сұрақтары: Топырақтың минералдық бөлігі. Тау жыныстары мен топырақтың құрамындағы химиялық элементтер мөлшері, салыстырмалы сипаттамасы. Топырақтың жалпы химиялық құрамы, оның топырақ қабаттары мен гранулометрлік фракцияларына байланысты өзгерістері. Топырақтың құрамындағы биогендік элементтер. Топырақтағы химиялық элементтердің косындыларының түрлері және олардың өсімдіктерге жеткіліктігі. Топырақтың құрамындағы макро- және микроэлементтер. Топырақтың радиоактивтілігі.
Мазмұны
Топырақ түзілу құбылыстарының нәтижесінде жалпы тау жыныстарының құрамын сақтайды. Бірақ көптеген элементтердің мөлшерлері өзгереді.
Достарыңызбен бөлісу: |
