Золотая домбра Таттимбета //Ю.Попов Свидание с Сары-Аркой. Алма-Ата «Казахстан» 1980,С 38-49. Книга знакомит с туристскими маршрутами по Центральному Казахстану, ведет читателя на родину К.И. Сатпаева, к берегам Балхаша и Карасора, в заповедные места Кентского и Каркаралинского нагорий.
Книга насыщена богатым краеведческим материалом.
Ә.Шоқанбаев «Сылқылдақ» (қазақ халық аспаптары оркестріне арналған партитура).-Қарағанды 2004.-108 бет
Бұл кітап Тәттімбет Қазанғапұлының сирек орындалатын күйлерінің партитурасынан
Кәкімбек Салықовтың «Тәттімбет» атты поэмасы, өлеңдері және «Жәнияның концертін тыңдағанда» атты толғауы еніп отыр. Бұл жинақтың үшінші рет басылуы болса да, поэма мен толғауға қосымшалар енгізілді. Қазақтың ұлы композиторы Тәттімбет Қазанғапұлы жайлы поэмасын қазақ поэзиясының табысы ретінде оқушы қауым жылы қарсы алды. Жинақ сұлу саз өнеріне құмар оқушы қауымға арналған.
А.Сейдімбек Қазақтың күй өнері. «Күлтегін» баспасы Астана 2002. 398-418б.
«Қазақтың күй өнері» кітабы қазақтың төлтума мәдениетін танып-түсіну жолында терең біліктілікпен жазылған, энциклопедиялық мол дерек беретін, ғылыми жаңалығы толымды еңбек ретінде назар аудартады.
Жұбанов А.Қ. Əн-күй сапары.- Алматы: Қазақ ССР-нің "Ғылым баспасы, 1976.- 479 б.
Кітапқа енген зерттеу,мақалаларда Қазақстанның музыка мәдениетіне қатынасты мәселелер, Құрманғазы, Тәттімбет, Ықылас тағы басқа күйшілер туралы мағлұматтар берілген.
Бекенов У. Күй табиғаты. «Өнер» баспасы Алматы, 1981.29-41б. Музыка зерттеушісі, белгілі күйші, Уәли Бекенов «Күй
Оның алғашқы бас дирижері Дүйсен Үкібай. Оркестр құрамында Қазақстанның еңбек сіңірген артисі Р.Болтаева, Республикалық конкурстардың жеңімпаздары Б.Смағұлов, Б.Тәшімов, М.Ибраева, Қ.Ғабделов, Е.Оспанханов, С.Рахымғалиева, С.Ізтілеуов, Қ.Бақыраев т.б. 1992 жылдан бастап оркестрді басқаруға КСРО халық артисі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, профессор Шамғон Сағаддинұлы Қажығалиев шақырылды. Осы кезеңде оркестрдің орындаушылық деңгейі мен репертуар шеңбері әлемдік өнер талғамы ұлгісіне лайық биіктікке көтерілді.
Тәттімбеттің тәтті туындылары
Тәттімбет ұлттық музыка өнері аспанында жарық жұлдыздай жарқырап өткен сегіз қырлы, бір сырлы талантымен, өнерпаздығымен танылған суреткер –күйші-композитор. Ол күй құдіретін, домбыра сырын ерекше сезіне біліп, жанымен сүйсінген, күй жанрының табиғи болмысын шынайы ұққан өнер адамы екендігін байқатады. Өйткені Тәттімбеттің күйлері ұрпақтан-ұрпаққа ауысып, халықтың классикалық музыка қорына жатады. Қазанғапұлы Тәттімбет-қазақ халқының аспапты музыкасында қоңыр күйлердің дәстүрлерін
қалыптастырып, тұтас бір мектептің орнығуына мұрындық болған ұлы күйші. Тәттімбет күйлерін насихаттаған өз інісі Жақсымбет, балалары Мұсатай, Исатай, домбырашылар Нүркен Шынтеміров, Ғаббас Айтбаев; т.б. Қазірде Тәттімбет күйлерін асыл мирастай сақтап, ел арасында уағыздаушы ұрпақтарының бірі домбырашы Тұрысбек Түсіпбеков.
Тәттімбет күйлерін осы заманға жеткізген, насихаттаушы кәсіби-домбырашылар Ә.Хасенов, М.Хамзин, У.Бекенов. Тәттімбет күйлері музыка өнеріміздің алтын қорына қосылып, халқымыздың рухани мұрасын байыта түсті. Тәттімбет күйлері композитор Е.Брусиловскийдің, М.Төлебаевтың «Біржан-Сара», А.Жұбанов пен Л.Хамидидің «Абай» операсында және «Жамбыл» кинофильмінде кеңінен пайдаланылған.Күйшінің туған жерінде халық аспаптар оркестрі жұмыс жасайды, Қазақ ұлттық консерваториясында 1971 жылы шертпе күйлер класы ашылған.Шертпе күйлер класын алғаш ұйымдастырған, әрі ұстаздық еткен домбырашы У. Бекенов. Аз ғана ғұмырында Тәттімбет 40 шақты күй шығарған. Арқа төсінде ер жеткен ол туған өлкесіне арнап «Сарыжайлау» күйін шығарады.
«Сарыжайлауда» күллі елдің тыныс-тіршілігін,
Ұрпақтың рухани тәрбиесінде тарихи тұлғаларымыздың түр-
кейпін кескіндеп, олардың шабытты бейнесін ұрпақ санасына ұялатып отырудың мәні зор. Осындай мақсатпен тарихи-этнографиялық және фольклордық материалдардың негізінде біраз күйші композиторлардың бейнесі алғаш рет жасалып отыр.
Альбом-кітапша музыка зерттеушілерге, студент пен оқушыларға арналған.
Достарыңызбен бөлісу: |