Мейіргерлік үрдістің ғылыми негіздері
Мейіргерлік үрдістің кезеңдері
В.Хендерсонның қосымша толықтырушы моделі.
Н. Роупердің мейіргерлік күтім моделі
Д.Оремнің өзін-өзі күту жетіспеушілігі моделі
Д. Джонсонның адамның мінез-құлқын өзгертуге бағытталған моделі
К.Ройдың адаптациялық (бейімделушілік) мейіргерлік іс моделі
М. Алленның денсаулықты нығайтуға бағытталған модулі
6
2
Өзіне өзі қызмет ету тапшылығы бар пациенттерге күтім көрсету принциптері.
Емнің тиімді болуы үшін науқастың жеке бас тасалығын сақтаудың маңыздылығы.
-Төсекті дайындау, ақ жайманы көлденең және ұзынынан ауыстыру әдістері, төсек орынды ауыстыру, халі ауыр науқастың ішкі киімін ауыстыру.
- Науқастың терісіне қойылатын гигиеналық талаптар. -«Пысынау», «былжырау», «ойылу» анықтамалары.
-Ойылудың пайда болуына әкелетін негізгі және де басқа факторлар.
- Ватерлоо және Нортон шкаласы бойынша ойылудың даму қауіпін сандық бағалау.
- Ватерлоо бойынша ойылдудың даму қауіпі кезінде қолданылатын алдын алу және қосымша заттар.
-Ойылуды болдырмау үшін кеңестер беру.
-Жатқан науқаста ойылу пайда болу қауіпі болған кездегі күтім жоспары.
-Ойылуды емдеу, ойылудың алдын - алу бойынша науқастар мен оның туысқандарына ереже- нұсқау құрастыру.
- Ауыз қуысын, тісін, тіс протездерін күту, тісті тазарту.
- Ес-түссіз жағдайдағы науқастың ауыз қуысын күту.
-Науқасты қырындыру.
- Көзді, мұрынды, құлақты күту.
-Халі ауыр науқастың басын жуу, шашын тарау.
-Төсектегі халі ауыр науқастың аяғын жуу, қолдағы және аяқтағы тырнақты алу.
-Судноны, зәр қабылдағышты беру.
- Әйел мен ер адамның жыныс мүшелерін жуу.
-Науқасқа өздігімен судноны және зәр қабылдағышты қолдануына көмектесу.
-Зәрі және нәжісі тоқтамаған науқастарды күту.
6
3
Медициналық мекемелерде емдік тамақтануды ұйымдастыру. Пациенттерді тамақтандыру. Жасанды тамақтандыру тәсілдері
Диетология , емдік тамақтану, диета, тамақтану тәртібі, тамақтану түрлері, емдік (диеталық) столдардың түрлері туралы түсініктер.
-Аурухана бөлімшесінің буфетіне дайын тамақты жеткізу ережелері (ыдыс, тасымалдау).
-Дайын тамақты үлестіру ережелері (1-ші ас түрлері мен ыстық сұйықтықтар, 2 ас түрі, салқын ас түрлері және сұйықтықтардың температурасы).
-Ыдысты тазарту реттілігі.
-Халі ауыр науқасты қасықпен, су ішкіш көмегімен тамақтандыру.
-Буфетті , асхананы санитарлы-гигиеналық тазарту.
-Науқастарға келушілерді және алып келген тамақтарды бақылау.
- Кереует жанындағы тумбочкінің, тоңазытқыштың санитарлық жағдайын және тағамдардың сақталу мерзімінің бақылау. Пациентті зонд, гастростома, арқылы тамақтандыру техникасы.
-Парентеральдық тамақтанудың қолдану көрсеткіштері.
-«Физиотерапия» түсінігі.
-Қарапайым физиотерапиялық емшаралардың ағзаға әсер ету механизмі туралы түсінік.
- Қыша қағаздарын, қыздыру, дәрілік, салқын және ыстық компрестерді қою, жылытқыш пен мұзды қабықты мұзбен беру, термокөрпені қолдану мақсаттары, қолдану көрсетілімдері және қарсы көрсетілімдері
6
5
Тыныс алу қызметі бұзылған кезде пациенттерге күтім жасау және бақылау жүргізу. Оксигенотерапия.
Жүрек қан тамыр жүйесінің қызметі бұзылған кезде пациенттерге күтім жасау және бақылау жүргізу.
- Тыныс алу функциясының бұзылуының көріністері: еңтігу, демікпе, жөтел (құрғақ, қақырықты бөлінуімен), кеуде торының ауыруы, қан түкіру, өкпелі қан кету.
-Тыныс алу функциясының бұзылуы кезінде пациенттке күтім көрсету ерекшеліктері.
-Дене қызуын өлшеу
-Тыныс алу жиілігін санау
-Дымқыл оттегімен немесе таза ауамен пациентті қамтамасыз ету.
-Қалта ингаляторы және жеке түкіргішпен қамтамасыз ету.
- Оң дренаж үйрету.
-Тыныс алу мүшелерін аспапты зерттеу әдістері.
-Оксигенотерапия туралы түсінік. Көрсеткіштері.
- Оксигенотерапия өткізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы.
Жүрек қан тамыр жүйесінің бұзылуының көрінісі: еңтігу, демікпе, жүрек түсының ауруы, жүрек соғысы, жүрек жұмысы кезіндегі іркіліс, перифериялық ісіктер, асцит, АҚ күрт көтерілуі және төмендеуі, естен тану.
-Жүрек қан тамыр жүйесінің бұзылуы кезінде пациентке күтім көрсету ерекшеліктері.
- Артериальды тамыр соғуын анықтау және бағалау
-Артерия қысымын өлшеу
6
6
Асқорыту жүйесінің қызметі бұзылған кезде пациенттерге күтім жасау және бақылау жүргізу. Асқазанды шаю. Стомаларды күту.
Клизмалар.
Ас қорыту жүйесінің бұзылуының көрінісі: іштін ауыруы, тенезмалар, асқазан деспепсиясы: қыжыл, дисфагия, кекіру, тәбеттін бұзылуы, жүрек айну, құсу, «кофе қою» тәрізді құсу.
- Пациенттін жағдайын бақылау.
Белсенді және пассивті пациенттерге құсқан кеде көмек көрсету
-Асқазанды шаю алгоритмін орындау
- Белсенді және пассивті пациенттерге емшараны өткізу техникасы.
- Ішек функциясының бұзылуының көріністері: ішек диспепсиясы: іш өту, іш қату, метеоризм, нәжісті ұстамау; қарамайлы нәжіс «мелена».
-Газ шығырғыш түтікті орнату алгоритмін
-Тазарту,сифон, майлы, гипертоникалы клизмаларын өткізу техникасы.
-Ас қорыту жүйесінің бұзылуы кезінде пациентке күтім көрсету ерекшеліктері.
6
7
Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кезде пациенттерге күтім жасау және бақылау жүргізу.
-Зәр шығыру жүйесінің бұзылуынын көріністері: зәрдің болмауы, зәрді ұстай алмауы, ісіктер, дизурия, полиурия, анурия, олигурия, гематурия, поллакиурия.
-Зәр шығыру жүйесінің бұзылуы кезінде пациентке күтім көрсету ерекшеліктері.
Әйелдерде және ер адамдарда қуықты катетерлеу техникасы.
- Зәржинағыш және дәрет ыдысымен қамтамасыз ету.
- Жеке гигиенаны және шап аралық терінің тазалығын сақтауды қамтамасыз ету.
-Қолданылған жабдықтарды өндеу.
6
8
Дәрілік заттардың негізгі топтары : жаздырып алу, сақтау, тарату, қолдану әдістері
Дәрілік заттардың энтеральді және сырттай қолдану әдістері
Дәрілік заттарды парентеральді енгізу жолдары. Емшара бөлмесінің жұмысын ұйымдастыру.
- МҰ емдеу бөлімшелерінде дәріханадан дәрі жаздырып алу
Қатты әсер ететін, наркотикалық және психотропты дәрілік заттарды тіркеу және сақтау
Емдеу бөлімшелерінде дәрілерді пациенттерге тарату
Дәрігер тағайындау парағынан дәрілерді теріп жазу
Медикаментозды терапияны тіркеу және бақылау.
энтеральді қабылдау Дәрілік заттарды ауыз арқылы, тіл асты арқылы, транссбукальді, ректальді қабылдау
Дәрілік заттарды сырттай қолдану әдістері : сүрту, жағу, емдік пластырь қолдану, сеппе, дымқыл дәке басу, мазьді және тамшыны құлаққа, көзге және мұрынға тамызу.
Дәрілік заттарды қабылдауды бақылау.
энтеральді қабылдау Дәрілік заттарды ауыз арқылы, тіл асты арқылы, транссбукальді, ректальді қабылдау
Дәрілік заттарды сырттай қолдану әдістері : сүрту, жағу, емдік пластырь қолдану, сеппе, дымқыл дәке басу, мазьді және тамшыны құлаққа, көзге және мұрынға тамызу.
Дәрілік заттарды қабылдауды бақылау.
6
9
Аспаптармен жұмыс және өңдеу этаптары кезінде медбикенің қауіпсіздігі.Ампуладан, флаконнан дәрілік заттарды алу.
Тері ішілік және тері астына егу жасау техникасы
Мейіргердің арнайы киіміне, жеке тазалығына қойылатын талаптарды сақтау
Медқызметкерлердің әмбебап қорғану шараларын сақтау
Медициналық аспаптармен, құралдармен жұмыс істеген кездегі қауіпсіздік ережелерінсақтау
Ампуладан, флаконнан дәрілік заттарды алу техникасы.
Мейіргердің жұмыс орнын, аспаптарды, медбикенің қолын дайындау
Тері ішілік және тері астына егу жасау техникасы.
Қолданған заттарды утилизациялау
6
10
Бұлшықет ішіне егу жасау техникасы
Көктамырға егу жасау техникасы
Мейіргердің жұмыс орнын, аспаптарды, медбикенің қолын дайындау
-Бұлшық етке егудің алгоритмін.
-Дәрілік заттарды көктамырішіне еңгізу техникасы.
-Көктамыр пункциясын жасау кезінде қауіпсіздік техникасын сақтау.
-Қолданған заттарды утилизациялау
-Қолданылған құралдарды өндеу.
6
11
Көктамырдан қан алу техникасы.Көктамыр ішілік тамшылы жүйені жинау техникасы.Тамыр ішіне тамшылап құюдың техникасы
Венозды катетрлармен жұмыс істеу ережелері.
Кей дәрілік заттарды енгізу ерекшеліктері.
- Мейіргердің жұмыс орнын, аспаптарды, медбикенің қолын дайындау
-Көктамырдан шприц және жабық вакуумді жүйесі арқылы қан алу техникасы.
-Көктамыр пункциясын орындау кезінде қауіпсіздік техникасы.
-Тамшылы жүйені жинау техникасы.
-Көктамырішілік құюға медбике мен пациентті дайындау.
-Көктамырішілік тамшылы құюдын техникасы.
- Мейіргерді және пациентті орталық көктамыр және перифериялық катетерлерін қоюға дайындау.
-Перифериялық катетерді қою техникасы.
-Көктамыр катетерлері арқылы дәрілік заттарды еңгізу және қан алу техникасы.
-Көктамыр катетерлеріне күтім жасау
Кейбір дәрілік заттардын еңгізу ерекшеліктері: инсулин, гепарин, бициллин, магний сульфат, хлорды кальции, майлы ерітінділер, жүрек гликозидтері, антибиотиктері.
Кейбір дәрілік заттардын еңгізу ерекшеліктері: инсулин, гепарин, бициллин, магний сульфат, хлорды кальции, майлы ерітінділер, жүрек гликозидтері, антибиотиктері.
-Қолданылған құралдарды өндеу.
-Қолданған заттарды утилизациялау
