«Бекітемін» Жаратылыстану және математика факультетінің деканы Медешова А. Б. 2010 ж. Жаратылыстану және математика факультеті Физика, математика және информатика кафедрасы «Кванттық механика»
жүктеу/скачать 2,09 Mb.
|
Дәрістің мазмұны:Еркін бөлшектің қозғалысы. Жалпы қасиеттері. Потенциалдық тосқауыл. Потенциалдық тосқауылдан бөлшектің өтуі. Туннельдік эффект және тосқауыл үстінен шашырау. Өту коэфиценті. Потенциалды шұңқырдағы бөлшек. Ток тығыздығы мен заряд тығыздығы. Микробөлшек энергиясы Е потенциалдық тосқауыл биіктігінен кіші болғанның өзінде тосқауылдің екінші жағына өте алады. Дұрысырақ айтқанда, тосқауылдан өту ықтималдығы нөлге тең емес. Осы қасиет классикалық бөлшек үшін орындалмаған болар еді. Классикалық тосқауыл жағдайында бөлшектің екінші жаққа өтуі үшін қосымша энергия қажет еді. Толқындық функцияның квадратын есептеп, (0,  ) аралығында бөлшектің болу ықтималдығын есептей аламыз. Әрине, ықтималдық тығыздығы барлық нүктелерде бірдей емес. Мұның өзі атомдағы электрон орбиталарының дискреттілігі жөнінде ақпаратты береді.
Нөлінші энергия абсолют нөл температурада да нөлге тең емес. Нөлінші энергия классикалық физика тұрғысынан түсініксіз, себебі абсолют нөл температурасында ешқандай қозғалыс болмауы керек. Сондықтан нөлінші энергия микробөлшекке тән кванттық қасиеттен шығады және оның пайда болуы анықталмағандық шартымен түсіндіріледі. Дәріс №6 Сызықтық гармониялық осцилятор. СГО үшін Шредингер теңдеуі. Толындық функцияларды есептеу. СГО үшін сұрыптау ережесі. Энергия спектрі. Нөлінші энергия. Гармониялық осциллятор есебінен бірнеше маңызды қорытындыға келеміз: 1.осциллятордың толық энергиясы квантталған, дискретті, энергия квантының ең кіші шамасы ; 2.осциллятордың минималь энергиясының мәні - шамасына тең. Осы минималь энергияға сәйкесті арнайы тербеліс түрі «нөлдік» тербелістер деп аталады; 3.микробөлшектің финиттік (шектелген) қозғалысы тек шартты түрде ғана орындалады. Себебі толқындық функция потенциалдық өріс шетінде кенеттен нөлге тең емес; 4.әрбір энергетикалық деңгейлерге тек бір ғана күй сәйкес келеді; 5.толқындық функцияның жұптылығы n-кванттық санымен анықталады. 6. Егер n-жұп болса, осциллятордың күйі де жұп болып есептеледі. Әдебиет: [1] § 158,159; [3] гл. VIІІ; [5] § 7 Дәріс №7 Тақырып: Бөлшектің центрлік симметрия өрісінде қозғалуы. Импульс моменті.Екі дене есебі. Сфералық координаттар. Ценртлік симметриялы өрістегі бөлшек қозғалысы сутегі тәріздес атомдар теориясының негізіне жатады. Есепті шешу үшін Шриденгер теңдеуін сфералық координаттар жүйесінде жазу керек. Импульс моменті проекциялары операторлары оның квадраты  операторымен коммутативті болатынын білеміз. Сондықтан - операторының меншікті мәндері бөлшектің кванттық қозғалысы туралы өте маңызды ақпараттардың екінші көзі болып табылады. Операторлық теңдеу түрінде жазсақ:
 Мұнда Ψ-функциясы  - координаттарына тәуелді. Бұл есеп сфера бетінде қозғалатын радиусы тұрақты бөлшекті сипаттайды.
жүктеу/скачать 2,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|