А
ақшыл шаш
|
а
|
қоңыр көздер
|
Б
|
көк көздер
|
б
|
Сенімділік үшін доминантты белгілер Әкеге, рецессивті аналарға тиесілі.
Генетикалық схема жасалды - гаметалардың төрт түрі бар Пуннет торы. Кесте-бұл белгілердің мұрагерлік нұсқаларының реттелген жиынтығы. Әрі қарай, осы нұсқаларға статистикалық талдау жасалды және олардың үстемдігін ескере отырып, белгілердің таралуын көрсететін қатынастар мен көпмүшелер түріндегі математикалық аналогтық модельдер анықталды.
Әрі қарай, Мендельдің үшінші Заңына сүйене отырып, белгілердің таралуының ықтималдық көрінісі қарастырылды. Мендельдің үшінші ережесі немесе тәуелсіз комбинация ережесі: әртүрлі белгілерді анықтайтын гендер бір-біріне тәуелсіз тұқым қуалайды. Әр түрлі белгілердің мұрагерлігінің тәуелсіздігі ықтималдықтарды көбейту ережесін қолдануға мүмкіндік береді. Біз адамдардың екі түріндегі белгілердің тұқым қуалауының ықтималды таралуын көрсетеміз.
Зерттеудің екінші кезеңі-адамдағы бірнеше белгілердің тұқым қуалауын талдау кезінде математикалық заңдылықтарды шығару. Ол үшін 3 доминантты және 3 рецессивті белгілер алынды. Бұйра шашты, қара шашты және қара көзді сәйкесінше А, В, В үлкен әріптерімен, ал түзу шашты, ақшыл шашты және көк көзді а, в, в кіші әріптерімен белгілейік.:
- Гендердің толық басым жиынтығы бар гаметалар.
- - Ақшыл шаштың бір рецессивті генінің көрінісі бар гаметалар.
- Түзу шаш пен көк көздің екі рецессивті генінің көрінісі бар гаметалар.
- Бір рецессивті көк көз генінің көрінісі бар гаметалар.
- Түзу және ақшыл шаштың екі рецессивті генінің көрінісі бар гаметалар.
- Түзу шаштың бір рецессивті генінің көрінісі бар гаметалар.
- Ақшыл шаш пен көк көздің екі рецессивті генінің көрінісі бар гаметалар.
- Гендердің толық рецессивті жиынтығы бар гаметалар.
Осыдан кейін генетикалық кесте жасалды-гаметалардың сегіз түрі бар схема. Кесте-бұл белгілердің мұрагерлік нұсқаларының реттелген жиынтығы. Әрі қарай, осы нұсқаларға статистикалық талдау жасалды және қатынастар түріндегі математикалық аналогтық модельдер анықталды, будандастыруға қатысатын ген жұптарының саны мен формулалар түріндегі фенотиптік және генотиптік сыныптардың саны арасындағы қатынастар анықталды. Сондай-ақ, доминантты белгілердің көрінісі бар зиготалар санын анықтау формуласы шығарылды.
Зерттеудің үшінші кезеңі-адамдағы бірнеше белгілердің мұрагерлігін талдау кезінде оларды іс жүзінде қолдануға арналған математикалық формулаларды құру. Ол үшін 1 және 2 кезеңдердегі зерттеу нәтижелеріне сүйене отырып, адамның төрт белгісі бойынша есептік формулалар жасалады.
Мазмұны
Кіріспе 2
1. Теориялық бөлім
1.1. Математикалық әдіс дегеніміз не 3
1.2. Генетикада қолданылатын математикалық әдістер 3
2. Практикалық бөлім. 6
Қорытындылар 9
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 10
Қосымша 1. Мендельдің екінші буындағы бөліну Заңы I
Кіріспе
Өзектілігі. Менің сүйікті ақындарымның бірі-А. С. Пушкин. Оның портретіне қарап, сіз оның славяндық келбеті жоқ деп ойлайсыз. Оның өмірбаянын зерттеу кезінде сүйікті ақынның атасы Африкадан шыққандығы анықталды. Бұйра шаш пен терінің қараңғылығы бұған дәлел болды.
Осыдан кейін, телебағдарламалардың бірінде мен ақ терісі бар адамдарда қара немесе қара түсті бала туа алатынын білдім. Бұл адамдардың ата-бабаларының арасында басқа тері түсі бар адамдар болған жағдайда мүмкін болады.
Ұрпақтар қатарындағы бір немесе көптеген белгілердің көрінісін бақылау өте қиын процесс. Математикалық әдістер көмекке келеді. Белгілердің тұқым қуалаушылығын зерттеуге арналған ғылым – генетика.
Генетикадағы математикалық әдістер ұрпақтар қатарындағы белгілі бір белгілердің тұқым қуалауының сандық сипаттамаларын бағалау үшін қолданылады. Бұл ғалымдарға белгілердің көрінісін талдау процесін едәуір жеделдетуге және жеңілдетуге мүмкіндік береді. Белгілердің мұрагерлігін талдау кезінде әрдайым қателік және қателік ықтималдығы бар. Математикалық әдістер де көмекке келеді, өйткені математика-бұл көптеген тұжырымдар мен гипотезаларды растаудың негізі болып табылатын нақты ғылым. Сондықтан белгілердің мұрагерлігін талдау үшін математикалық әдісті қолдануды зерттеу өте өзекті.
Генетика саласында әлем математиктері 20 ғасырдың ортасында жұмыс істеді. Р. Беллман генетикалық ақпараттың берілуін математикалық сипаттады. Н. Винер, кибернетика-Ықтималдықтар теориясы, Математикалық статистика, математикалық логика саласындағы ақпараттық басқару ғылымының негізін қалаушы генетика саласындағы зерттеулерін ұсынды. И. М. Гельфанд-биофизика, генетика және медицинада есептеу алгоритмдері мен оңтайландыру әдістерін қолданды. А. н. Колмогоров-будандарды бөлу бойынша тәжірибелік деректерді өңдеумен айналысқан. А. а. Ляпунов биологияда математикалық модельдеудің алғашқы әдістерін қолданды.
Зерттеудің мақсаты: адамдағы бірнеше белгілердің тұқым қуалауын талдауда тәжірибеде қолдану үшін генетикада математикалық әдісті қолдануды зерттеу.
Достарыңызбен бөлісу: |