41
АҚЫЛДЫҢ АЛТЫ ҚАЛПАҒЫ
Жалпы сипаттама
Мәселені барынша мұқият талқылап, баланың жалпы ойлау қызметін жетілдіру үшін
ойдың/сананың түрлі аспектілерін жандандыру мақсатында қолданылатын әдіс.
Сыныпты жоспарлау
Нақты ештеңе қажет емес.
Жұмыс алгоритмі
Алты қалпақтың әрқайсысы ойлаудың түрлі
элементтерін, аспектілерін білдіреді.
Оқушыларға қалпақ беріледі (рас қалпақ немесе ойдан шығарылған) де, олардан мәселені
талқылау барысында барлық ой операцияларын (ойлану, талдау т.б.) осы қалпақтың түсіне
сәйкес келетін шекте жүргізу сұралады. Бұл әдістің көздегені:
осылайша мәселенің немесе
ойдың барлық аспектілерін қамтитын карта жасау. Сынып топтарға бөлініп,
бір топқа бір
түсті қалпақ беріледі. Мұғалім әңгімені жүргізеді.
Ақылдың алты қалпағы (Де Боно)
Ақ қалпақ:
деректер мен шынайы ақпаратқа негізделген бейтарап ұстаным
Қызыл қалпақ:
болжам, интуиция, ішкі сезімдерге
негізделген эмоциялық
ұстаным
Қара қалпақ:
«кері» (негатив) дәйектеуге негізделген сыни,
сараптамалық
ұстаным
Сары қалпақ:
болашаққа сенімге, жағымды (позитивтік) дәйектеуге
негізделген оптимистік ұстаным
Жасыл қалпақ:
келешекті, өсу мүмкіндіктері
мен жаңа идеяларды
анықтайтын креативті ұстаным
Көк қалпақ:
жоспарлы әрекет,
нақты ұйымдастыру, бақылау мен міндетті
түрде шешім қабылдауды көздейтін салқынқанды ұстаным.
