2. Басқару түрлері мен стильдері Кез келген өндірісте, сонымен қатар, мектепте де басқарушылар өндіріске қандай көңіл бөлсе, адамға да дәл сондай көңіл бөледі. Бұрын басқарушы негізінен өндіріске мән беретін. Бұл бәріне аян. Адам екінші кезекте тұратын. Огайо штатының университетінде американдық ғалымдар «басқару торын» ойлап тапты. Бұл тор бойынша, басқарудың түрі мен стилін анықтауға болады. Торды түзуші Р. Блейк пен Д. Мутон басқару түрлері мен стилдерін былай топтастырады:
1. Басқарушылар өндіріске де, адамдарға да аз мөлшерде мән береді. Бұл біріккен түрдегі басқару. Бұл жерде қажетті өндірістік нәтижелер болмайды. Мұндай өндірісте адамның жұмыс істеуі ұзаққа созылмайды.
2. Басқарушының бар назары – адамдарда. Авторлар басқарудың мұндай түрін – «қала сыртындағы клуб» деп атайды.Яғни адамдарға жағдай жоғарғы деңгейде жасалады да, ал өндіріске аз мөлшерде мән беріледі.
Басқарудың келесі түрі «билік – бағыну». Мұнда өкінішке орай адами аспектілер кездеспейді.
Ұйымдастырылған басқару – басқарушы тапсырмаларының орындалуының тиімді сапасын қолданады. Мұнда өндірістің табыстары белгілі тепе–теңдікті сақтайды. Және ұжым жақсы көңіл– күйде болады.
Басқарушы өндіріске де, қол астындағыларға да жоғары деңгейде көңіл бөледі. Блейк пен Мутонның пікірінше, әрбір басқарушы осы стильге ұмтылуы керек.
Басқару әдістерін өзгертуге және менеджментке көшуге бағыттау мақсатында мектеп басшыларымен жұмыс істеу барысында біз осы торды өзгеше пайдаландық. Блейк және Мутон торында екі күш бар. Біріншісі – өндіріске назар аудару, екіншісі – адамдарға көңіл бөлу. Біз осы екі күшті торға салып, мынадай нәтижеге қол жеткіздік:
Егер де басқарушы адамдарға жоғарғы деңгейде көңіл бөле отырып, өндірісті де назарынан тыс қалдырмаса, онда ол жақсы табысқа қол жеткізеді;
Егер де жұмысшылар өздеріне деген ықыласты, мейірімділікті, қамқорлықты сезінсе, онда олар жұмыс сапасының